Standpunten Burgerlijk recht

We gaven advies bij het voorontwerp van wet tot wijziging van de wet op de bescherming van de persoon van de geesteszieke. Nadien hebben we onze opmerkingen ook mogen verduidelijken tijdens een hoorzitting van de Kamercommissie Justitie. Het ingediende wetsontwerp is uiteindelijk tegemoetgekomen aan enkele van onze bekommernissen bij het voorontwerp.

Het wetsvoorstel houdende invoeging van boek 3 “Goederen” in het nieuw Burgerlijk Wetboek zorgt voor een hervorming van het goederenrecht. De OVB is positief over die voorgestelde hervorming omdat die zorgt voor modernisering, een betere structuur en een flexibilisering van het goederenrecht. De OVB heeft evenwel ook nog heel wat bemerkingen.

Bij het verschijnen van de voorsteltekst voor het voorontwerp (nieuw) aansprakelijkheidsrecht, heeft de OVB een overzicht gemaakt van de voornaamste verschillen met het huidige aansprakelijkheidsrecht.

De OVB werd op 6 november 2018 in de Kamercommissie Justitie gehoord over het wetsontwerp houdende diverse bepalingen inzake het burgerlijk recht en tot vereenvoudiging van de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek en het Gerechtelijk Wetboek betreffende de onbekwaamheid, en van de wet van 17 maart 2013 tot hervorming van de regelingen inzake onbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strookt met de menselijke waardigheid (Parl. St. Kamer 2017-18, nr. 54-3303/001).

De OVB verwelkomt de door het wetsontwerp voorgestelde wijzigingen aan de wetgeving inzake de onbekwaamheid. De OVB ondersteunt de meeste wijzigingen, maar signaleert ook een aantal aandachtspunten.

De OVB verwelkomt het wetsvoorstel tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek wat het huwelijksvermogensrecht betreft en tot wijziging van diverse andere bepalingen ter zake (parl.st. Kamer 2017-18, nr. 54-2848). Zij is van oordeel dat het een wetsvoorstel veel positieve ingrepen bevat, zoals het onderscheid tussen titre en finance en de betere wettelijke omkadering van het stelsel van scheiding van goederen. Tegelijkertijd heeft de OVB ook een aantal punctuele bedenkingen.

Inmiddels is de wet van 22 juli 2018 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en diverse andere bepalingen wat het huwelijksvermogensrecht betreft en tot wijziging van de wet van 31 juli 2017 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek wat de erfenissen en de giften betreft en tot wijziging van diverse bepalingen ter zake, in het Belgisch Staatsblad van 27 juli 2018 verschenen. De wet is in werking getreden op 1 september 2018. De studiedienst van de OVB publiceerde een zevende wetgevingsdossier over deze wet.

De OVB verwelkomt het wetsvoorstel tot hervorming van het erfrecht en heeft in de Kamercommissie Justitie van 23 mei 2017 haar observaties daaromtrent geformuleerd.

In december 2017 ging een publieke consultatie over de hervorming van het Burgerlijk Wetboek van start, meer bepaald over de voorstelteksten van het goederen-, verbintenissen- en bewijsrecht. De studiedienst van de OVB heeft die voorstelteksten bestudeerd en opmerkingen ingediend.

Bij Koninklijk Besluit van 23 augustus 2014 werd het model van informatieformulier voor het hoorrecht van minderjarigen vanaf 12 jaar vastgesteld (BS 29 augustus 2014). De Orde van Vlaamse Balies kan zich niet vinden in dat model én in de werkwijze die de minderjarige moet volgen om effectief door de familierechtbank te worden gehoord. Dat liet zij weten aan de minister van Justitie.

Vervolgens werd tegemoetgekomen aan de verzuchtingen van de OVB door de invoering van nieuwe modellen van informatieformulieren bij KB van 28 april 2017 (BS 22 mei 2017). Die modellen zijn opgesteld in een toegankelijke, kindvriendelijke taal en vermelden uitdrukkelijk dat de minderjarige gratis een jeugdadvocaat kan raadplegen.

De OVB heeft tijdens de hoorzitting in de Kamercommissie Justitie op 29 april 2015 haar visie gegeven over de verschillende wetsvoorstellen tot invoering van een wettelijk statuut voor pleegouders. Het is positief dat de wetgever een juridisch statuut wil uitwerken voor pleegouders, zij het dat de OVB bij de voorliggende wetsvoorstellen een aantal bedenkingen (m.n. juridisch-technische aspecten en problemen) wenst te formuleren.

De OVB heeft schriftelijk advies verleend bij het wetsvoorstel van 18 december 2014 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek wat de persoonlijke verschijning in familiezaken betreft. Dat wetsvoorstel wil de verplichte persoonlijke verschijning van de partijen op de inleidingszitting van de familierechtbank afschaffen als op die zitting louter om een uitstel of om conclusietermijnen wordt gevraagd.

De OVB meent dat de voorgestelde wijzigingen zowel voor- als nadelen hebben.

De Orde van Vlaamse Balies meent dat het idee achter het ouderschapsplan een zeer goed en lovenswaardig idee is. De OVB kan zich echter niet vinden in het huidige wetsvoorstel om het ouderschapsplan te verplichten in het kader van een echtscheiding.

De minister van Justitie heeft zijn beleidsnota op 10 november 2015 neergelegd in de Kamer. De studiedienst van de OVB belicht de aspecten die voor de advocatuur het meest relevant zijn.

In het Belgisch Staatsblad van 21 juni 2017 is de wet gepubliceerd van 8 juni 2017 betreffende de coördinatie van het deskundig onderzoek en de versnelling van de procedure in verband met bepaalde vormen van foutloze aansprakelijkheid.

De OVB wijst het gebruik van de videoconferentie in jeugdzaken af. De minderjarige moet steeds fysiek in de zittingszaal of in het kabinet van de jeugdrechter aanwezig zijn.

De OVB heeft hierover herhaaldelijk overlegd met de Commissie voor de Modernisering van de Rechterlijke Orde. Bovendien nam zij op 6 juni 2014 deel aan een simulatie tussen het hof van beroep van Antwerpen en de gemeenschapsinstelling van Beernem.

De wet 17 maart 2013 tot hervorming van de regelingen inzake onbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strookt met de menselijke waardigheid werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 14 juni 2013.

Die wet voert één beschermingsstatuut in voor meerderjarige beschermde personen, namelijk het bewind.

De OVB is van oordeel dat het Wetsontwerp van 14 maart 2014 houdende wijziging van de wet van 21 februari 2003 tot oprichting van een Dienst voor alimentatievorderingen bij de FOD Financiën en tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek, met het oog op een effectieve invordering van onderhoudsschulden, Parl.St. Kamer 2013-14, nr. 53K3452/1 (Senaat nr. 5-2476/1), een goed wetsontwerp is. Niettegenstaande, formuleert zij ook enkele bedenkingen.