Aanstelling van advocaat ad litem door voogd ad hoc aanbevolen
Binnen de commissie rechtshulp (tweedelijnsbijstand) en de commissie jeugd is een richtlijn opgesteld betreffende de voogd ad hoc. In deze richtlijn wordt aanbevolen om in alle gevallen een advocaat ad litem aan te stellen. Tegelijkertijd willen we het debat openen over een structurele oplossing voor de vergoeding van de prestaties van de voogd ad hoc.
Voogd ad hoc vs advocaat ad litem
De voogd ad hoc wordt aangesteld om een minderjarige te vertegenwoordigen in aangelegenheden waar diens ouders verhinderd zijn wegens tegengestelde belangen. Deze rol is vanzelfsprekend te onderscheiden van de toevoeging van een raadsman. Een voogd ad hoc oefent een gerechtelijk mandaat uit dat in alle onpartijdigheid moet worden uitgeoefend, heeft geen pleitimmuniteit, heeft slechts een discretieplicht en geen beroepsgeheim en bij getuigenissen in rechte geen zwijgrecht maar een spreekplicht.
Deze verschillen maken precedenten uit de rechtspraak waarbij de aanstelling door de voogd ad hoc van een advocaat ad litem wordt ontraden door bijvoorbeeld de toekenning van een rechtsplegingsvergoeding te weigeren, onaanvaardbaar.
Bovendien illustreren ze de wenselijkheid voor elke voogd ad hoc om aan hun minderjarige een persoonlijke raadsman te laten toevoegen. Dit niet doen kan nefast zijn voor de volle rechtsbescherming van de minderjarige. Een voogd ad hoc mag nog zo veel kennis hebben van de materie, hij wordt in de uitoefening van zijn gerechtelijk mandaat zelf beperkt tot de onpartijdige houding die hij verplicht is aan te nemen.
Onbezoldigd karakter
Het gerechtelijk mandaat van de voogd ad hoc is in principe onbezoldigd. Zij maken geen aanspraak op een rechtsplegingsvergoeding. Met de aanstelling van een advocaat ad litem wordt de taak van de voogd ad hoc zeer duidelijk afgebakend én beperkt. Het eigenlijke werk van bijstand en vertegenwoordiging kan worden uitgevoerd door de aangezochte advocaat die daarvoor evident wordt vergoed in de tweedelijnsbijstand. De minderjarige zal dan ook een rechtsplegingsvergoeding toekomen.
We raden elke advocaat die optreedt als voogd ad hoc sterk aan om een advocaat ad litem aan te stellen.
Dat betekent niet dat de we ons neerleggen bij het onbezoldigd karakter van de voogd ad hoc. De OVB zal blijven ijveren voor een adequate verloning.
Deze nota met aanbeveling werd toegelicht op de algemene vergadering van september 2024. We zullen ook de magistratuur informeren over de richtlijn.
Ook interessant
Uitstel voor wet statuut bewindvoerder
De plenaire vergadering van de Kamer van Volksvertegenwoordigers keurde op donderdag 12 juni 2025 de urgentie van een wetsvoorstel goed dat de inwerkingtreding van verschillende bepalingen van de wet van 8 november 2023 betreffende het statuut van de bewindvoerder over een beschermde persoon uitstelt. Het betreft de bepalingen die verband houden met het nationaal register van professionele bewindvoerders die volgens de wet van 8 november 2023 uiterlijk op 1 september 2025 in werking moesten treden.
Nieuwe regels op komst voor vereffening, verdeling en boedelbeschrijving
Vandaag werd het wetsvoorstel tot wijziging van onder meer de artikelen 572bis, 1184, 1205 e.v. en 1214 e.v. van het Gerechtelijk Wetboek, evenals artikel 4.101 van het Burgerlijk Wetboek, aangenomen in de Kamercommissie Justitie. Het wetsvoorstel beoogt enkele belangrijke aanpassingen aan de regeling van (gerechtelijke) vereffeningen en verdelingen, alsook de boedelbeschrijving.