Ga verder naar de inhoud

In­for­ma­tie­ver­plich­ting en be­roeps­ge­heim

De advocaat moet in principe elke betrokkene inlichten over het bestaan van de verwerking van zijn persoonsgegevens. Er bestaan evenwel uitzonderingen op dat principe.

Auteur

Arthur Ockerman

Jurist studiedienst
Arthur Ockerman

Deel dit artikel

Er is geen informatieverplichting wanneer:

  • de advocaat de persoonsgegevens heeft ontvangen en/of doorgegeven als gevolg van een wettelijke bepaling
  • de persoonsgegevens vertrouwelijk moeten blijven uit hoofde van een beroepsgeheim

We vertellen u meer over het evenwicht tussen het recht op informatie en het beroepsgeheim.

We hebben voor u ook enkele ingevulde privacyverklaringen uitgewerkt voor het informeren van de betrokkenen en hebben een privacyclausule opgesteld die u kunt overmaken aan de tegenpartij bij de eerste communicatie.

Cybersecurity
Cybersecurity - iStock

Wat u moet weten

De advocaat moet in principe elke betrokkene (werknemers, cliënten, tegenpartijen, websitebezoekers, etc.) inlichten over het bestaan van de verwerking van zijn persoonsgegevens. Hij moet dat doen op het ogenblik dat hij de persoonsgegevens ontvangt of uiterlijk binnen 1 maand na de verkrijging (indien de advocaat de persoonsgegevens niet rechtstreeks van de betrokkene heeft ontvangen). Er bestaan echter wel uitzonderingen op dit principe.

De draagwijdte van de informatieverplichting van de advocaat verschilt naar gelang de advocaat de persoonsgegevens rechtstreeks ontvangt van de betrokkene (artikel 13 AVG) dan wel onrechtstreeks via een derde partij (artikel 14 AVG), bijv. de cliënt. In het bijzonder voorziet artikel 14.5, c) en d) AVG dat er geen informatieverplichting is wanneer:

  • de advocaat de persoonsgegevens heeft ontvangen en/of doorgegeven als gevolg van een wettelijke bepaling
  • de persoonsgegevens vertrouwelijk moeten blijven uit hoofde van een beroepsgeheim

In principe volstaat een eenmalige communicatie van de privacyverklaring aan de betrokkenen. Wanneer er belangrijke wijzigingen worden aangebracht aan de privacyverklaring, moeten de betrokkenen daarover ook vooraf worden ingelicht (bijvoorbeeld via e-mail of een bericht op de website).

Belangrijke wijzigingen zijn bijvoorbeeld het gebruik van persoonsgegevens voor een nieuw doel, de wijziging van de identiteit van de verwerkingsverantwoordelijke (bijvoorbeeld na een overname) of wijzigingen aan de procedure voor de uitoefeningen van rechten.

De betrokkenen moeten daarentegen niet worden geïnformeerd over loutere taalcorrecties.

Wat u moet doen

Voor alle categorieën van betrokkenen die u heeft geïdentificeerd in uw register, stelt u een privacyverklaring op. Daarbij houdt u rekening met het doelpubliek van elke privacyverklaring.

Zo stelt u de privacyverklaringen bij voorkeur op in de taal van de geviseerde betrokkenen of in een taal die de geviseerde betrokkenen zeker begrijpen. Ten aanzien van kinderen en andere kwetsbare groepen (bijvoorbeeld asielzoekers), moet u ervoor zorgen dat de taal eenvoudig, duidelijk en passend is zodat zij de boodschap gemakkelijk kunnen begrijpen.

Uw privacyverklaringen moeten aan de volgende zaken voldoen:

  1. De privacyverklaringen bevatten een duidelijke structuur zodat de betrokkene gemakkelijk uw identiteit als verwerkingsverantwoordelijke, de doeleinden van de verwerking en zijn rechten kan verifiëren.
  2. Het is een best practice om de (categorieën van) persoonsgegevens, rechtsgrond, bron, bewaartermijn en (categorieën van) ontvangers op te nemen per verwerkingsdoel. Minstens moet elke verwerkingsdoel direct worden gelinkt aan de gekozen grondslag.
  3. Indien u beroep doet op een gerechtvaardigd belang als grondslag voor de verwerking, vermeldt de privacyverklaring het specifieke gerechtvaardigd belang in kwestie en de mogelijkheid voor de betrokkene om op verzoek informatie te krijgen over de uitgevoerde belangenafweging.

Indien u een (publiek toegankelijke) website heeft, is het nuttig om op (elke pagina van) uw website een link op te nemen naar de privacyverklaringen voor de betrokkenen die geen deel uitmaken van uw interne organisatie.

In het kader van de juridische dienstverlening aan uw cliënten, moet u ten aanzien van andere betrokkenen dan de cliënt, en voor zover u de persoonsgegevens niet rechtstreeks van die betrokkenen heeft ontvangen, gebruik maken van de uitzondering op uw informatieverplichting in de deze 2 gevallen:

  • indien de ontvangst en/of doorgifte van die persoonsgegevens uitdrukkelijk is voorgeschreven bij wet
  • indien de verwerking van die persoonsgegevens onder uw beroepsgeheim valt.

U kan zich slechts op uw beroepsgeheim beroepen voor zolang de betrokkene niet op de hoogte is dat u persoonsgegevens over hem verwerkt in het kader van de juridische dienstverlening aan uw cliënt. Van zodra de betrokkene kennis krijgt van het feit dat u zijn persoonsgegevens verwerkt (rechtstreeks of onrechtstreeks), moet u de betrokkene inlichten bij de eerste volgende communicatie aan de betrokkene of binnen een termijn van één maand na het tijdstip waarop u zich niet langer op het beroepsgeheim kan beroepen, naargelang welk van de twee gevallen zich het eerst voordoet.

U moet de privacyverklaring aan de betrokkenen zelf bezorgen. Wij menen dat daarop een uitzondering mogelijk is wanneer de betrokkene een tegenpartij is van uw cliënt en u communiceert met de advocaat van deze tegenpartij. In dat geval menen wij dat u de privacyverklaring kunt meedelen aan uw tegenstrever met het uitdrukkelijke verzoek om die op zijn beurt mee te delen aan zijn cliënt.

Praktische richt­snoe­ren

De OVB heeft een (algemeen) model privacyverklaring opgesteld. U moet dat invullen onder meer op basis van de informatie in uw register van verwerkingsactiviteiten.

Vervolgens hebben we ook enkele ingevulde privacyverklaringen opgesteld, met name voor:

  • sollicitanten
  • werknemers en medewerkers
  • leveranciers
  • communicaties via de website
  • cliënten/derde partijen

Download alle modellen onderaan deze pagina.

Het is belangrijk dat u die privacyverklaringen niet zonder meer overneemt, maar onder andere nagaat welke verwerkingsdoeleinden voor u van toepassing zijn en welke persoonsgegevens effectief worden verwerkt.

Wanneer u zich niet langer op uw beroepsgeheim kunt beroepen, en u de betrokkene dus moet inlichten over de verwerking van zijn persoonsgegevens, kunt u de volgende clausule gebruiken in de desbetreffende communicatie aan bijvoorbeeld de tegenpartij (in uw brief, dagvaarding,…):

Het advocatenkantoor [NAAM – ADRES - ONDERNEMINGSNUMMER] heeft uw persoonsgegevens ontvangen in het kader van de juridische dienstverlening aan zijn cliënt. Uw persoonsgegevens worden enkel verwerkt in de mate dat en zolang dit noodzakelijk is voor de behartiging van de belangen van de cliënt. U kan ons altijd contacteren voor de uitoefening van de volgende rechten: een verzoek om toegang of rectificatie van uw persoonsgegevens; een verzoek om wissing van uw persoonsgegevens; een verzoek om beperking van de verwerking van uw persoonsgegevens; een bezwaar tegen de verwerking van uw gegevens; een verzoek tot overdracht van uw gegevens; een klacht als u van mening bent dat we niet handelen in overeenstemming met de toepasselijke wetgeving inzake gegevensbescherming. U kan ook een klacht indienen bij de Belgische Gegevensbeschermingsautoriteit. U kunt uw verzoeken richten aan [NAAM] via [CONTACTGEGEVENS]. Wij respecteren alle rechten met betrekking tot uw persoonsgegevens waarop u volgens de toepasselijke wetgeving recht hebt. 

U kan onze volledige privacyverklaring terugvinden op: [LINK WEBSITE]. Wij hebben u deze informatie niet eerder bezorgd omdat wij ten aanzien van de cliënt gebonden zijn door een beroepsgeheim overeenkomstig artikel 458 van het Strafwetboek.

Frequently Asked Questions

Geldt de informatieverplichting ook ten aanzien van tegenpartijen, hun advocaten, schuldeisers, overheidspersoneel en andere betrokkenen van wie ik persoonsgegevens verwerk in het kader van de juridische dienstverlening aan mijn cliënt?

Geldt er voor mij als advocaat geen uitzondering op de informatieverplichting op basis van het beroepsgeheim?

Moet ik lasthebbers, uiteindelijke begunstigden van mijn cliënt, en andere personen van wie ik persoonsgegevens verzamel op basis van de witwaspreventie- en antifraudewetgeving informeren over die verwerking?

Gerelateerd nieuws

Deze berichten verschenen recent:
Digitalisering

Nieuwe online reeks: AI slim inzetten in uw advocatenpraktijk

Artificiële Intelligentie wordt steeds vaker deel van onze dagelijkse praktijk. Met Expeditie Digitaal ontdekt u hoe eenvoudige AI-toepassingen uw dagelijkse praktijk kunnen versterken. In drie korte online sessies tonen we hoe u AI vandaag al kunt inzetten in de verschillende fases van een dossier.

Meer lezen
GDPR

EU versoepelt GDPR-registerplicht voor middelgrote ondernemingen

De Europese Commissie wil de administratieve lasten voor middelgrote ondernemingen verlichten. Bedrijven met maximaal 750 werknemers en een jaaromzet tot 150 miljoen euro zouden binnenkort vrijgesteld kunnen worden van de GDPR-registerplicht — tenzij hun gegevensverwerking een hoog risico inhoudt voor de rechten en vrijheden van betrokkenen.

Meer lezen
Digitalisering Rechtstaat

Rechtstaat en digitale uitdagingen: een Europese blik vooruit

De rechtstaat staat onder druk. Wat betekent dit fundamentele principe vandaag nog in een Europa dat geconfronteerd wordt met toenemende uitdagingen op het vlak van mensenrechten, toegang tot justitie en technologische regulering? Neem deel aan de studiedag daarover op 23 mei 2025.

Meer lezen
Databank
Digitalisering

Toegang Rijksregister - twee extra velden

Op 23 december 2024 breidde de minister van Binnenlandse Zaken de toegangsrechten van advocaten tot het Rijksregister uit. Dankzij die nieuwe machtiging, die minstens één jaar geldig blijft, kunnen advocaten voortaan twee extra gegevens uit het Rijksregister raadplegen.

Meer lezen
Databank
Digitalisering

Toegang Databank voor de Akten van de Burgerlijke Stand

Sinds 1 januari 2025 is de toegang van advocaten tot de Databank voor de Akten van de Burgerlijke Stand (DABS) ingeperkt. Nieuwe wettelijke bepalingen vereisen een protocol tussen de Ordes en de FOD Justitie, maar ondanks onze inspanningen is dit protocol nog niet opgesteld. Daardoor ondervinden advocaten moeilijkheden bij het verkrijgen van akten van de burgerlijke stand.

Meer lezen
Arbeids- & socialezekerheidsrecht Familierecht Digitalisering

Onderzoek naar digitale hulpmiddelen in arbeids- en familierecht: uw input telt!

De Europese Unie wil de toegang tot de rechter verbeteren en de digitalisering van gerechtelijke procedures versterken. Neem 10 minuten de tijd om een vragenlijst in te vullen over het gebruik van digitale tools in arbeids- en familierechtelijke procedures.

Meer lezen
Digitalisering

Aansturing van de digitale transformatie van Justitie

Samen met Avocats.be namen we vandaag deel aan een hoorzitting in de commissie Justitie naar aanleiding van een kritisch rapport van het Rekenhof over de digitalisering van Justitie. Tijdens deze hoorzitting werd de rol van de advocatuur in de digitale transformatie toegelicht en werden knelpunten en noodzakelijke verbeteringen besproken.

Meer lezen
Geld & factuur
Kantoororganisatie Digitalisering

E-facturatie: alles wat u praktisch moet weten

De Wet van 6 februari 2024 voert een verplichte gestructureerde elektronische facturering in tussen Belgische btw-plichtige ondernemingen. Dat moet niet alleen de btw-gegevensstromen tussen bedrijven en de FOD Financiën moderniseren, maar ook leiden tot snellere betalingen, lagere kosten en efficiëntere verwerking van facturen. Wat betekent dit concreet voor uw advocatenkantoor? We beantwoorden uw belangrijkste vragen en helpen u op weg.

Meer lezen
Digitalisering

Technologie in de advocatuur: AI en Legal Tech in volle evolutie

De juridische sector evolueert snel. Automatisering en slimme software maken advocaten efficiënter, maar roepen ook vragen op over verantwoordelijk gebruik. Om daarop in te spelen, hebben wij samen met Avocats.be AI-richtlijnen opgesteld. Wil u meer weten over deze en andere technologische evoluties? Kom dan op 21 februari naar het congres Technologie en Recht, waar experts en Legal Tech-spelers de impact van digitalisering op de advocatuur bespreken.

Meer lezen