Wat weet u over de Elektronische handtekening
Een handtekening is in het recht een belangrijk gegeven. Het maakt van een “begin van bewijs” (een geschrift zonder handtekening) een onderhandse akte met wettelijke bewijswaarde, of zelfs een authentieke akte mits tussenkomst van een openbaar ambtenaar (een notaris). Maar niet elke handtekening is dezelfde. We merken dat er bij advocaten vooral vragen rijzen over elektronische handtekeningen. De wetgeving is bijzonder complex en vindt u terug in de eIDAS-verordening en de Wet van 21 juli 2016 tot uitvoering en aanvulling daarvan. Hier leest u alvast de basisinformatie.
Auteur
Arthur Ockerman

Soorten elektronische handtekeningen
1. Gewone elektronische handtekening
Dit zijn gegevens in een elektronische vorm die verbonden zijn met andere gegevens in een elektronische vorm. Voorbeelden zijn scans van handgeschreven handtekeningen, vingerafdrukherkenning, codes van bankkaarten, wachtwoorden of simpelweg een naam onder een e-mail.
De bewijskracht van de gewone elektronische handtekening is ter beoordeling aan de rechter. Ze is steeds afhankelijk van de specifieke omstandigheden. Let goed op: een handgeschreven handtekening die u inscant, wordt een gewone elektronische handtekening en heeft niet meer dezelfde dwingende bewijskracht als de originele handgeschreven handtekening. Wil u de bewijskracht van een handgeschreven handtekening evenaren, moet u gebruik maken van een gekwalificeerde elektronische handtekening.
2. Geavanceerde elektronische handtekening
Deze elektronische handtekening is op een unieke wijze verbonden aan de ondertekenaar. De identificatie van de ondertekenaar is mogelijk en het aanmaken van een dergelijke elektronische handtekening gebeurt op een beveiligde manier. In feite zijn deze handtekeningen gebaseerd op asymmetrische encryptie.
Voorbeelden zijn Public Key Infrastructure gebaseerde oplossingen zoals Docusign en Adobe eSign, of een handtekening gezet door een ondertekenaar met gebruik van een applicatie, waarbij de ondertekenaar een sms ontvangt ter identificatie.
De bewijskracht van de geavanceerde elektronische handtekening is ter beoordeling aan de rechter. Ze is steeds afhankelijk van de specifieke omstandigheden.
3. Gekwalificeerde elektronische handtekening
Deze elektronische handtekeningen zijn aangemaakt met een gekwalificeerd middel en gebaseerd op een gekwalificeerd certificaat. Gekwalificeerde certificaten kunnen slechts worden afgegeven door een gekwalificeerde certificaatdienstverlener. Deze handtekeningen kunnen in feite enkel gegenereerd worden door middel van het gebruik van een elektronische identiteitskaart, de advocatenkaart, itsme of andere trust service providers.
Enkel deze elektronische handtekening wordt automatisch geassimileerd met een handgeschreven handtekening. Daarom worden deze handtekeningen onder andere gebruikt voor authentieke akten en vonnissen in gedematerialiseerde vorm.
Door wetswijzigingen houdende bepalingen inzake digitalisering van justitie en diverse bepalingen zullen in de toekomst procedurestukken in strafzaken die in gedematerialiseerde vorm worden opgemaakt en stuitende werking hebben ondertekend moeten worden met een gekwalificeerde elektronische handtekening. Procedurestukken in burgerlijke zaken zullen gekwalificeerd elektronisch ondertekend moeten worden wanneer ze in gedematerialiseerde vorm worden opgemaakt en de wet een ondertekening vereist. Voor een procedurestuk in burgerlijke zaken dat in gedematerialiseerde vorm wordt opgemaakt en waarvan de wet de ondertekening niet vereist, volstaat een geavanceerde elektronische handtekening. In burgerlijke zaken zal dus geen onderscheid gemaakt worden op basis van de stuitende werking van het stuk.
Hoe de gekwalificeerde elektronische handtekening zal gevisualiseerd worden zal bepaald worden bij KB. Dit visueel aspect is van belang. Zonder dat aanknopingspunt zou een gekwalificeerde elektronische handtekening in beginsel haar bewijswaarde verliezen zodra het elektronisch getekende document afgedrukt wordt. Op basis van de afdruk kan de handtekening immers niet meer toegerekend worden aan een bepaalde persoon en kan ook de integriteit van de inhoud niet meer gewaarborgd worden. Onderteken een belangrijk fysiek document, daarom best toch met de hand wanneer deze visualisatie (nog) ontbreekt.
Digitaal tekenen via DP-A
Via het DP-A kunt u momenteel ondertekenen met behulp van Sign-A-Doc. Ook in RegSol en JustRestart kunt u digitaal ondertekenen. In de toekomst zal via het DP-A een certificaat gekoppeld aan een itsme userID gebruikt worden. Deze werkwijze vereist geen ingewikkelde middleware voor ondertekening meer en is compatibel met diverse platforms zoals Adobe Sign, Connective, Quill, Docusign, en dergelijke meer. Dat maakt het voor u als advocaat gebruiksvriendelijker om documenten te ondertekenen en u kan er op deze manier op vertrouwen dat documenten correct worden ondertekend met een gekwalificeerde elektronische handtekening.
Ook interessant
Vervalt uw advocatenkaart binnenkort?
Vanaf augustus 2025 vervallen heel wat advocatenkaarten. Ook in de maanden nadien zullen nog heel wat kaarten hun geldigheid verliezen. De kans is dus reëel dat ook uw kaart binnenkort moet worden vervangen. Lees hoe u dat eenvoudig doet.
Nieuwe sessie online over AI en het opstellen van documenten
Artificiële Intelligentie wordt steeds vaker deel van onze dagelijkse praktijk. Met Expeditie Digitaal ontdekt u hoe eenvoudige AI-toepassingen uw dagelijkse praktijk kunnen versterken. In drie korte online sessies tonen we hoe u AI vandaag al kunt inzetten in de verschillende fases van een dossier. Daarmee sluiten we aan op onze bestaande AI-richtlijnen. In deze nieuwe sessie focussen we op het opstellen van documenten en hoe slimme automatisering u kan ondersteunen bij het opstellen van ontslagdocumenten en processtukken.