Standpunt KB nr. 3: geen inachtneming terbeschikkingstelling voor onderbreking van strafuitvoering
De OVB staat kritisch tegenover de interpretatie van de temporele uitsluitingsvoorwaarden van de onderbreking van de strafuitvoering door het Directoraat-generaal Penitentiaire inrichtingen van de FOD Justitie.
De lezing strookt niet met de ratio legis van de maatregel en de essentie van de terbeschikkingstelling en vertoont een inconsistentie met een andere bepaling uit het besluit.
Het KB nr. 3 houdende diverse bepalingen inzake strafprocedure en uitvoering van straffen en maatregelen in het kader van de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 maakt een onderbreking van de strafuitvoering mogelijk voor bepaalde veroordeelden. De voorwaarden daarvoor staan in artikel 7.
Veroordeelden die een of meerdere vrijheidsbenemende straffen ondergaan waarvan het totaal meer dan 10 jaar bedraagt worden uitgesloten van die modaliteit.
Ter verduidelijking van het KB heeft het Directoraat-generaal Penitentiaire inrichtingen van de FOD Justitie gecommuniceerd dat voor de berekening van die termijn niet enkel de hoofdgevangenisstraf in rekening gebracht moet worden, maar ook de terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank. Een persoon die veroordeeld is tot een gevangenisstraf van 5 jaar, met bijkomend een terbeschikkingstelling van 10 jaar, zou bijgevolg niet in aanmerking komen.
De OVB is het daar manifest mee oneens en is van mening dat enkel rekening zou mogen worden gehouden met de hoofdgevangenisstraf om te bepalen of een veroordeelde al dan niet uitgesloten dient te worden van de modaliteit tot onderbreking van de strafuitvoering.
Zij haalt daarvoor 3 redenen aan:
- De terbeschikkingstelling is een bijkomende straf waarvan de uitvoering als gevangenisstraf niet automatisch zeker is en de duur niet op voorhand vaststaat. Dat is net de essentie ervan. Zij gaat ook pas in na het verstrijken van de hoofdgevangenisstraf. De strafuitvoeringsrechtbank zal de beslissing bovendien pas maken ten laatste twee maanden voor het verstrijken van de effectieve hoofdstraf.
- Artikel 6 van het KB stelt dat de maatregel tot doel heeft de concentratie van de gevangenisbevolking te verminderen, de gezondheidsrisico’s door het telkens verlaten van en terugkeren naar de gevangenis te beperken en zo mede het risico op een piek van besmettingen tegen te gaan. Een restrictieve lezing van artikel 7 waarbij de drempel om een onderbreking van de strafuitvoering te bekomen net hoger wordt gelegd, druist in tegen de ratio legis van die bepaling.
- De terbeschikkingstelling wordt expliciet als uitsluitingsvoorwaarde gebruikt in artikel 15 van het KB betreffende de vervroegde invrijheidstelling. Mocht de regering de bedoeling hebben gehad om de bijkomende straf van de terbeschikkingstelling mee in rekening te brengen voor de onderbreking van de strafuitvoering, zou zij die dan niet hebben opgenomen in artikel 7 zoals wel expliciet gebeurd is voor artikel 15?
Nog vragen? Onze specialisten ter zake
Gerelateerd nieuws
OVB wijst op knelpunten in wetsvoorstel over verlenging van onderzoeksperiode
We hebben op vraag van de Kamercommissie Justitie advies gegeven over het wetsvoorstel dat de termijn voor het vragen van bijkomende onderzoekshandelingen wil aanpassen. Hoewel we geen fundamentele bezwaren hebben tegen de voorgestelde wijziging, stellen we ons vragen bij de effectiviteit en de motivering van het voorstel.
Voorstel tot aanpassing snelrechtprocedure lost niets op ... integendeel
We hebben kritisch geadviseerd bij het wetsvoorstel tot aanpassing van de procedure van onmiddellijke verschijning, beter bekend als de snelrechtprocedure. Het voorstel maakt het mogelijk om af te wijken van het vereiste akkoord van verdachte en advocaat en wijzigt ondertussen niets aan het werkelijke probleem: het toepassingsgebied.
Onderzoek naar schuldenproblematiek bij gedetineerden: deel uw inzichten
Heel wat (ex-)gedetineerden worstelen met schulden tijdens en na hun detentie. Als advocaat komt u mogelijk in contact met deze problematiek. Uw professionele inzichten zijn dan ook cruciaal voor een lopend onderzoek naar de schuldenlast bij (ex-)gedetineerden. Neem deel aan de enquête!
Vereenvoudigde rechtenverklaring getest en goedgekeurd
Vanaf 2026 wordt een nieuwe, vereenvoudigde rechtenverklaring voor verdachten ingevoerd bij politieverhoren. Na een positieve evaluatie van het pilootproject, waaraan ook de OVB heeft meegewerkt, zal deze verklaring in alle politiezones worden uitgerold.
Update: opnieuw verlenging opschorting uitvoering straffen 0-3 jaar via zelfaanbod
In de strijd tegen de overbevolking in de gevangenissen heeft de minister van Justitie de instructie over de opschorting van de uitvoering van bepaalde straffen verlengd tot en met 31 juli 2025.
Bezoek stafhouders onthult schrijnende omstandigheden in gevangenissen
Op 10 december 2024, de Internationale Dag van de Mensenrechten, brachten de stafhouders van alle Belgische balies een bezoek aan één of meerdere penitentiaire inrichtingen binnen hun werkgebied. Zij oefenden daarmee voor het eerst hun nieuwe visitatierecht uit zoals bepaald in de Basiswet betreffende het gevangeniswezen. Lees hun bevindingen?
IAFL European Chapter Young Lawyers' Award 2025: Kans voor jonge advocaten familierecht
Dit initiatief biedt jonge advocaten een unieke kans om juridische expertise te demonstreren op het gebied van internationaal familierecht, met dit jaar een bijzondere focus op draagmoederschap en juridische ouderlijkheid.
Overbevolking in de Belgische gevangenissen – Naar een behoorlijk detentiebeleid
Op zaterdag 26 april 2025 vindt een studiedag plaats over de overbevolking in Belgische gevangenissen. Experts, magistraten, advocaten en beleidsmakers komen samen om de problematiek vanuit verschillende invalshoeken te analyseren en concrete oplossingen te bespreken. De studiedag biedt vier inhoudelijke clusters, een paneldebat, interactieve sessies en een netwerkmoment.
Update: verlenging opschorting uitvoering straffen van 0 tot 3 jaar via zelfaanbod
De minister van Justitie verlengt de instructie rond de opschorting van de uitvoering van sommige veroordelingen in het kader van de strijd tegen de overbevolking en dit tot en met 5 maart 2025. Met die instructie wil de minister de overbevolking in de Belgische gevangenissen aanpakken.