Nieuw wetsontwerp streeft naar taalevenwicht in Brusselse justitiële organen
Schijven waarop erelonen curatoren berekend worden voor vijfde keer verhoogd met 5%
Standpunt Voorontwerp nieuw Strafwetboek - boek II (versie 2023)
De modernisering van het Strafwetboek is essentieel voor een efficiënter en coherenter juridisch systeem. Op verzoek van het kabinet Justitie hebben we ons standpunt gedeeld over Boek II van het voorontwerp van wet voor een nieuw Strafwetboek. Het verouderde Strafwetboek heeft de afgelopen jaren en decennia veel wijzigingen ondergaan, wat de samenhang en uniformiteit niet volledig ten goede zijn gekomen.
Algemene opmerking
In de praktijk blijkt dat problemen zich eerder voordoen bij de implementatie van de strafprocedure dan bij de loutere toepassing van het materieel strafrecht. Daarom dringen we aan op een spoedige hervorming van de strafuitvoering als een cruciaal onderdeel van dit proces. Een nieuw Strafwetboek zal pas volledig zijn doel bereiken met een eigentijdse en doeltreffende strafprocedure.
Artikel 79, 4° Hebben advocaten dan geen maatschappelijke functie?
Artikel 79, 4° van het wetsontwerp trekt onze bijzondere aandacht. Advocaten, die een essentiële rol spelen in de bescherming van de rechtsstaat, staan momenteel niet op de lijst van personen met een maatschappelijke functie.
Tijdens de coronacrisis werd de advocatuur erkend als een "noodzakelijke dienst voor de bescherming van de vitale belangen van de natie en de behoeften van de bevolking." Bovendien zijn advocaten vaak slachtoffer van geweld, variërend van verbale agressie en intimidatie tot fysiek geweld. Als geweld tegen magistraten, griffiers, postbodes en journalisten zwaarder bestraft worden, zien we geen reden waarom deze lijn ook niet moet worden doorgetrokken naar advocaten.
Om deze redenen dringen we erop aan dat advocaten worden toegevoegd aan de limitatieve lijst van personen met een maatschappelijke functie in artikel 79, 4°. Als de wetgever dit niet aanpast, vragen we op zijn minst dat rechters agressie tegen advocaten beschouwen als verzwarende omstandigheden, vergelijkbaar met de behandeling van geweld tegen scheidsrechters en seingevers bij sportwedstrijden volgens de artikelen 106 en 191 van het wetsontwerp.
Andere aandachtspunten
Een kleine greep uit enkele van onze opmerkingen bij Boek II:
- Nood aan gelijke uitwerking van verzwarende en verzachtende omstandigheden: Boek II licht consequent toe met welke verzwarende omstandigheden de rechter zal moeten rekening houden, maar doet dat niet voor verzachtende omstandigheden
- Twijfels over de toepasbaarheid van de vier cumulatieve bestanddelen voor uitgelokte doodslag in gevallen van psychisch geweld (art. 104)
- Bepaalde situaties worden als verzwarend bestanddeel én verzwarende omstandigheid beschreven. Dat betekent niet alleen dat het misdrijf een hoger strafniveau krijgt, maar dat de rechter daarbovenop, binnen dat zwaardere niveau, nog eens rekening zal moeten houden 15 met de identieke feiten, maar dan als verzwarende omstandigheid. Dit lijkt dubbelop.
- Versoepeling van het personeel toepassingsgebied van de Interneringswet zou het gelijkheidsbeginsel kunnen schenden
Download ons advies bij het volledige voorontwerp (Boek I en II)
Achtergrond Boek I en Boek II
In oktober 2022 hebben we al ons advies ingediend met betrekking tot Boek I. Het is van vitaal belang dat Boek I en Boek II naadloos op elkaar aansluiten, gezien het strafrecht als een samenhangend geheel moet functioneren. We verwelkomen de hernieuwde aandacht voor de herziening van het Strafwetboek, maar benadrukken dat een nieuw wetboek pas volledig zijn doel zal bereiken met een eigentijdse en doeltreffende juridische procedure.
Nog vragen? Onze specialisten ter zake
Gerelateerd nieuws
Nieuwe wetgeving over Salduz en videoconferentie aangenomen
De plenaire vergadering van de Kamer heeft twee wetsontwerpen goedgekeurd waarbij we in de loop van het wetgevingsproces een advies hebben afgeleverd. De stemming van een derde wetsontwerp waarbij we betrokken waren, over de persoon van de geesteszieke, is uitgesteld tot volgende week. De uiteindelijke balans is gemengd.
Wetgever rijdt door het rood: een automatische uitvoering van het rijverbod is problematisch
We hebben op vraag van de Kamercommissie Mobiliteit een advies verleend over het wetsvoorstel tot wijziging van de Wegverkeerswet voor wat betreft de ingangsdatum van een verval tot het recht van sturen.
Pilootproject Slachtofferapplicatie met elektronisch toezicht van start in Vlaanderen
Het Agentschap Justitie en Handhaving kondigt een pilootproject aan dat vanaf 15 april 2024 in Vlaanderen van start gaat. Het project, gericht op het verbeteren van de bescherming van slachtoffers, introduceert een benadering door middel van de slachtofferapplicatie gekoppeld aan elektronisch toezicht. Dit initiatief beoogt gemoedsrust en veiligheid te verlenen aan slachtoffers van ernstige misdrijven.
Gebruik van gsm in gevangenissen: richtlijnen voor advocaten
Advocaten hebben vanaf nu toestemming om tijdens de uitoefening van hun functie een gsm te gebruiken binnen gevangenisfaciliteiten. Deze toelating is echter onderhevig aan strikte voorwaarden om de orde en veiligheid binnen de inrichting te handhaven. Dat wordt gespecifieerd door een ministeriële omzendbrief nr. 1821 over toegangscontrole.
Verstrekte toegang tot een advocaat moet Europese kritiek tegemoetkomen
Er is een wetsontwerp ingediend om Europese Richtlijnen over het recht op toegang tot een advocaat en het recht op vertaling verder/beter om te zetten. De aanpassingen zijn broodnodig. Na eerdere adviezen van de Europese Commissie, heeft zij de Belgische staat recent doorverwezen naar het Hof van Justitie. We schreven een advies bij de tekst in voorontwerp.
Verlengd penitentiair verlof ingevoerd om overbevolking tegen te gaan
FOD Justitie meldt dat er vanaf heden een nieuw verlofstelsel wordt ingevoerd als tijdelijke maatregel om de dramatische overbevolking in Belgische gevangenissen aan te pakken.
OVB roept op tot dringende en structurele actie tegen overbevolking in Belgische gevangenissen
In reactie op alarmerende cijfers over de overbevolking in Belgische gevangenissen, spreekt de Orde van Vlaamse Balies zich uit tegen deze onaanvaardbare situatie. Het aantal gedetineerden blijft stijgen. Ondanks recente uitbreidingen van de capaciteit, is er nog steeds sprake van bijna 15 procent overbevolking. Het gaat hier om een gemiddeld cijfer. Dat wil zeggen dat er in bepaalde gevangenissen echt schrijnende toestanden zijn.
Napoleon verbannen uit het strafrecht: het tijdperk van een nieuw Strafwetboek
Het is zover! Na decennia zwoegen is het nieuwe Strafwetboek er. De Kamer keurde beide Boeken goed, alsook de wet tot invoering van een beveiligingsmaatregel ter bescherming van de maatschappij. Op de inwerkingtreding is het nog zeker 2 jaar wachten.
SMS III bestraft geweld tegen advocaten strenger
De SMS III-wet werd vorige week goedgekeurd in de Kamer: naast de herinvoering van de snelrechtprocedure en de strengere bestraffing van agressie tegen advocaten, behandelt de wet onder meer het hersteltraject en de risicotaxatie, maar niet – zoals initieel voorzien – het gerechtelijk verbod op deelname aan protestbijeenkomsten.