Standpunt Voorontwerp nieuw Strafwetboek - Boek I (versie 2023)
We leverden een advies bij het voorontwerp tot invoering van een nieuw Strafwetboek (Boek I). Het is over het algemeen duidelijk, heeft een logische opbouw en kiest ervoor om diverse essentiële strafrechtelijke noties vooraan te verzamelen en te definiëren.
Achtergrond
Pogingen tot een grondige hervorming van het Strafwetboek lopen al decennia terug. Vorige legislatuur nog diende toenmalig minister van Justitie Geens zijn versie in, waarbij wij ook al advies leverden. Hoewel het huidige ontwerp op vele punten identiek is aan die versie, sluit het principieel meer aan bij de oorspronkelijke versie van professoren Joëlle Rozie en Damien Vandermeersch. Zo wordt de gevangenisstraf opnieuw opgevat als ultimum remedium en zal deze worden geschrapt voor de minst zware misdrijven.
Positieve basis
Los van deze strikt politieke beleidskeuze achten we het wetsontwerp over het algemeen een goede basis.
Zo zijn we onder meer positief over:
- de toelichting van de strafdoelstellingen die de rechter voor ogen moet houden
- de expliciete codificatie in Boek I van de onoverkomelijke dwaling, het noodweerexces, het principe van de noodtoestand zoals ontwikkeld in de rechtspraak en de wettige verdediging als algemene rechtvaardigingsgrond
- de behandeling onder vrijheidsberoving, die een antwoord probeert te bieden aan het foutieve zwart-wit denken over geestesstoornissen.
Advies
We hebben een uitgebreid advies geschreven bij het voorontwerp van Boek I. Daarin komen onder andere de interpretatie van de strafwet, de doorwerking van de verzwarende bestanddelen en factoren op deelnemers, de uitwerking van de verbeurdverklaring en de beveiligingsmaatregel/internering na een onsuccesvolle terbeschikkingstelling.
Lees ons standpunt
Nog vragen? Onze specialisten ter zake
Gerelateerd nieuws
Update: opnieuw verlenging opschorting uitvoering straffen 0-3 jaar via zelfaanbod
In de strijd tegen de overbevolking in de gevangenissen heeft de minister van Justitie de instructie over de opschorting van de uitvoering van bepaalde straffen verlengd tot en met 6 juni 2025.
Bezoek stafhouders onthult schrijnende omstandigheden in gevangenissen
Op 10 december 2024, de Internationale Dag van de Mensenrechten, brachten de stafhouders van alle Belgische balies een bezoek aan één of meerdere penitentiaire inrichtingen binnen hun werkgebied. Zij oefenden daarmee voor het eerst hun nieuwe visitatierecht uit zoals bepaald in de Basiswet betreffende het gevangeniswezen. Lees hun bevindingen?
IAFL European Chapter Young Lawyers' Award 2025: Kans voor jonge advocaten familierecht
Dit initiatief biedt jonge advocaten een unieke kans om juridische expertise te demonstreren op het gebied van internationaal familierecht, met dit jaar een bijzondere focus op draagmoederschap en juridische ouderlijkheid.
Overbevolking in de Belgische gevangenissen – Naar een behoorlijk detentiebeleid
Op zaterdag 26 april 2025 vindt een studiedag plaats over de overbevolking in Belgische gevangenissen. Experts, magistraten, advocaten en beleidsmakers komen samen om de problematiek vanuit verschillende invalshoeken te analyseren en concrete oplossingen te bespreken. De studiedag biedt vier inhoudelijke clusters, een paneldebat, interactieve sessies en een netwerkmoment.
Update: verlenging opschorting uitvoering straffen van 0 tot 3 jaar via zelfaanbod
De minister van Justitie verlengt de instructie rond de opschorting van de uitvoering van sommige veroordelingen in het kader van de strijd tegen de overbevolking en dit tot en met 5 maart 2025. Met die instructie wil de minister de overbevolking in de Belgische gevangenissen aanpakken.
Gerechtskosten in strafzaken geïndexeerd
Er is een omzendbrief gepubliceerd over de indexering van de tarieven van de gerechtskosten in strafzaken en de gelijkgestelde kosten. De verhoging bedraagt 3,58%.
Nieuwe versie van collectieve brief nr. 140 over de interneringswet
Ontdek wat er is veranderd in de aangepaste versie van collectieve brief nr. 140 over de interneringswet van 5 mei 2014 beschikbaar.
Nieuwe aanvulling bij richtlijn voor uitvoering gevangenisstraffen
De minister van Justitie heeft besloten om de tijdelijke maatregel tot opschorting van de uitvoering van sommige straffen tot en met vijf jaar opnieuw te verlengen. Deze instructie, die bedoeld is om de overbevolking in de Belgische gevangenissen aan te pakken, blijft van kracht tot en met maandag 13 januari 2025.
Geen zittingen van de raadkamer meer in de gevangenis van Dendermonde
Vanaf 1 januari zullen de zittingen van de correctionele raadkamer van de rechtbank van eerste aanleg er niet meer plaatsvinden in de gevangenis. We hebben ons altijd kritisch opgesteld ten opzichte van het idee dat recht wordt gesproken in de gevangenis.