Voorstel tot aanpassing snelrechtprocedure lost niets op ... integendeel
We hebben kritisch geadviseerd bij het wetsvoorstel tot aanpassing van de procedure van onmiddellijke verschijning (56-0775), beter bekend als de snelrechtprocedure. Het voorstel maakt het mogelijk om af te wijken van het vereiste akkoord van verdachte en advocaat en wijzigt ondertussen niets aan het werkelijke probleem: het toepassingsgebied.
Problematisch toepassingsgebied wordt niet aangepakt
De snelrechtprocedure werd (her)ingevoerd in artikelen 216quinquies en sexies Sv. met de SMS III- Wet van 18 januari 2024. Voorliggend wetsvoorstel wil ervoor zorgen dat de procedure beter geschikt wordt voor de misdrijven waarvoor ze werd ontworpen (bv. snelle aanpak van stadsrellen) in plaats van voor (zeer) ernstige en zware misdrijven. Men steunt daarvoor op de kritische bedenkingen van het College van procureurs-generaal (COL 05/2024) en de Raad van State over de doeltreffendheid van de procedure.
We hebben daar zelf echter ook al op gewezen in onze adviezen bij de ontwikkeling van SMS III en hernemen nu onze argumentatie:
- De wet schiet haar doel voorbij door de procedure te beperken voor feiten die strafbaar zijn met minstens 1 jaar gevangenisstraf. Heel wat kleinere criminele feiten die plaatsvinden tijdens de stadsrellen die men met het snelrecht wil beteugelen, vallen hier niet onder.
- De snelrechtprocedure wordt niet begrensd door een maximumstraf en is in principe dus mogelijk voor heel zware misdrijven die een omstandig onderzoek vergen.
- Artikel 16 van de Voorlopige Hechteniswet vormt geen geschikte basis voor het beoogde toepassingsgebied van de snelrechtprocedure.
Hoewel de doeltreffendheid van de wet het voornaamste struikelpunt voor de indieners lijkt te zijn, wordt dat niet vertaald in de voorgestelde aanpassingen. Het toepassingsgebied blijft ongewijzigd.
Geen akkoord meer nodig van verdachte en advocaat
Wat onder meer wel wordt gewijzigd is het vereiste akkoord van verdachte en advocaat om de snelrechtprocedure überhaupt te kunnen toepassen. Daar zou men van kunnen afwijken. De instemming is nochtans een essentiële waarborg voor de vrijwaring van de rechten van verdediging, niet in het minst gelet op het ruime toepassingsgebied van de wet. Het is bovendien geheel onduidelijk in welke gevallen hiervan zou kunnen worden afgeweken.
Andere aanpassingen zonder fundamentele opmerkingen:
- Mededeling van plaats en tijdstip van verschijning niet langer te rekenen vanaf de kennisgeving, maar vanaf de dagvaarding.
- Verduidelijking dat de onontvankelijkheid van de dagvaarding betrekking heeft op het geval waarbij de voorwaarden van de snelrechtprocedure zoals voorzien in art. 216quinquies, §1 Sv. niet vervuld zijn "op het ogenblik van de dagvaarding".
- Schorsing van de termijnen bij toepassing van de procedures bepaald in art. 61quinquies, art. 190sexies en artikelen 185 en 187 Sv..
- Verduidelijking dat, indien de procureur des Konings verzoekt om een nieuw gerechtelijk onderzoek in te stellen, de zaak ter bescherming van de onpartijdigheid niet terugkeert naar de onderzoeksrechter die de persoon eerst onder aanhoudingsbevel heeft geplaatst.
Lees ook
Herstel snelrechtprocedure
De snelrechtprocedure maakt zijn herintrede. We waren betrokken bij de advisering in de voorontwerpfase en hebben ook aan de kamercommissie Justitie nog een aangepast advies overgemaakt. Hoewel het akkoord van verdachte en advocaat nodig zullen om een snelrechtprocedure te doorlopen, blijven we zitten met verschillende bedenkingen, niet in het minst bij het materieel toepassingsgebied.
Ook interessant
OVB wijst op knelpunten in wetsvoorstel over verlenging van onderzoeksperiode
We hebben op vraag van de Kamercommissie Justitie advies gegeven over het wetsvoorstel dat de termijn voor het vragen van bijkomende onderzoekshandelingen wil aanpassen. Hoewel we geen fundamentele bezwaren hebben tegen de voorgestelde wijziging, stellen we ons vragen bij de effectiviteit en de motivering van het voorstel.
Onderzoek naar schuldenproblematiek bij gedetineerden: deel uw inzichten
Heel wat (ex-)gedetineerden worstelen met schulden tijdens en na hun detentie. Als advocaat komt u mogelijk in contact met deze problematiek. Uw professionele inzichten zijn dan ook cruciaal voor een lopend onderzoek naar de schuldenlast bij (ex-)gedetineerden. Neem deel aan de enquête!