Standpunt Herstel snelrechtprocedure
De snelrechtprocedure maakt zijn herintrede. We waren betrokken bij de advisering in de voorontwerpfase en hebben ook aan de kamercommissie Justitie nog een aangepast advies overgemaakt. Hoewel het akkoord van verdachte en advocaat nodig zal zijn om een snelrechtprocedure te doorlopen, blijven we zitten met verschillende bedenkingen, niet in het minst bij het materieel toepassingsgebied.
Akkoord van verdachte en advocaat nodig
We werden om advies gevraagd bij het voorontwerp snelrecht. Dit voorontwerp is uiteindelijk via amendementen geïntegreerd in het wetsontwerp SMS III. De nieuwe snelrechtprocedure herstelt de bepalingen uit de wet van 28 maart 2000 tot invoeging van een procedure van onmiddellijke verschijning in strafzaken, die door het arrest van het toenmalige Arbitragehof op 28 maart 2002 (nr.56/2002) waren vernietigd.
De vernieuwde snelrechtprocedure voorziet langere termijnen voor verschijning voor de rechter, variërend van 5 tot 15 dagen. Cruciaal is het vereiste akkoord van zowel de verdachte als diens advocaat. Zij hebben bovendien de mogelijkheid om binnen deze vastgestelde termijn een specifieke verschijningsdatum te kiezen.
Een ander belangrijk verschil is dat de snelrechtprocedure enkel nog zal kunnen worden toegepast op wie is aangehouden in het kader van de voorlopige hechtenis.
Snelrecht, snelle wetgeving, goede wetgeving?
Toch hebben we nog enkele kritische bedenkingen bij het wetsontwerp, onder andere:
- Door de toepassing van de procedure te koppelen aan de voorwaarden van artikel 16 van de Voorlopige Hechteniswet, rijzen heel wat vragen over de ratione materiae in het licht van de doelstellingen van de procedure:
- De mogelijke toepassing wordt niet begrensd door een maximumstraf
- De huidige structuur beperkt de toepassing van snelrecht tot feiten met een gevangenisstraf van ten minste één jaar, wat strijdig kan zijn met het beoogde doel (namelijk om bepaalde vormen van criminaliteit sneller aan te pakken)
- Voorlopige hechtenis is onderworpen aan strikte voorwaarden (absolute noodzaak voor de openbare veiligheid, recidive) die evenmin in lijn liggen met de doelstelling van een snelrechtprocedure
- De praktische implementatie kan problematisch zijn, gezien de korte termijnen. Denk hierbij aan tijdige vertalingen van de kennisgeving, de digitale toegang tot dossiers en de
gevolgen van de vraag tot bijkomende maatregelen door de aangehoudene - De integratie in een volledig hervormd strafprocesrecht is wenselijk voor een samenhangende benadering, afgestemd op de strafbaarstellingen in het nieuwe Strafwetboek
Nog vragen? Onze specialisten ter zake
Gerelateerd nieuws
Update: opnieuw verlenging opschorting uitvoering straffen 0-3 jaar via zelfaanbod
In de strijd tegen de overbevolking in de gevangenissen heeft de minister van Justitie de instructie over de opschorting van de uitvoering van bepaalde straffen verlengd tot en met 6 juni 2025.
Bezoek stafhouders onthult schrijnende omstandigheden in gevangenissen
Op 10 december 2024, de Internationale Dag van de Mensenrechten, brachten de stafhouders van alle Belgische balies een bezoek aan één of meerdere penitentiaire inrichtingen binnen hun werkgebied. Zij oefenden daarmee voor het eerst hun nieuwe visitatierecht uit zoals bepaald in de Basiswet betreffende het gevangeniswezen. Lees hun bevindingen?
IAFL European Chapter Young Lawyers' Award 2025: Kans voor jonge advocaten familierecht
Dit initiatief biedt jonge advocaten een unieke kans om juridische expertise te demonstreren op het gebied van internationaal familierecht, met dit jaar een bijzondere focus op draagmoederschap en juridische ouderlijkheid.
Overbevolking in de Belgische gevangenissen – Naar een behoorlijk detentiebeleid
Op zaterdag 26 april 2025 vindt een studiedag plaats over de overbevolking in Belgische gevangenissen. Experts, magistraten, advocaten en beleidsmakers komen samen om de problematiek vanuit verschillende invalshoeken te analyseren en concrete oplossingen te bespreken. De studiedag biedt vier inhoudelijke clusters, een paneldebat, interactieve sessies en een netwerkmoment.
Update: verlenging opschorting uitvoering straffen van 0 tot 3 jaar via zelfaanbod
De minister van Justitie verlengt de instructie rond de opschorting van de uitvoering van sommige veroordelingen in het kader van de strijd tegen de overbevolking en dit tot en met 5 maart 2025. Met die instructie wil de minister de overbevolking in de Belgische gevangenissen aanpakken.
Gerechtskosten in strafzaken geïndexeerd
Er is een omzendbrief gepubliceerd over de indexering van de tarieven van de gerechtskosten in strafzaken en de gelijkgestelde kosten. De verhoging bedraagt 3,58%.
Nieuwe versie van collectieve brief nr. 140 over de interneringswet
Ontdek wat er is veranderd in de aangepaste versie van collectieve brief nr. 140 over de interneringswet van 5 mei 2014 beschikbaar.
Nieuwe aanvulling bij richtlijn voor uitvoering gevangenisstraffen
De minister van Justitie heeft besloten om de tijdelijke maatregel tot opschorting van de uitvoering van sommige straffen tot en met vijf jaar opnieuw te verlengen. Deze instructie, die bedoeld is om de overbevolking in de Belgische gevangenissen aan te pakken, blijft van kracht tot en met maandag 13 januari 2025.
Geen zittingen van de raadkamer meer in de gevangenis van Dendermonde
Vanaf 1 januari zullen de zittingen van de correctionele raadkamer van de rechtbank van eerste aanleg er niet meer plaatsvinden in de gevangenis. We hebben ons altijd kritisch opgesteld ten opzichte van het idee dat recht wordt gesproken in de gevangenis.