Standpunt Verdere omzetting toegang tot advocaat en recht op vertaling
We schreven een advies bij het voorontwerp van wet tot verdere omzetting van Richtlijnen 2010/64/EU, 20212/13/EU en 2013/48/EU over het recht op bijstand van een advocaat tijdens een verhoor en het recht op vertaling in strafprocedures
Aanwezigheid van de advocaat en recht op vertaling
Het ontwerp wijzigt het Wetboek van Strafvordering en de Voorlopige Hechteniswet voor wat betreft het recht op bijstand van een advocaat tijdens een verhoor en het recht op vertaling in strafprocedures.
Concreet worden onder meer volgende aanpassingen voorgesteld:
- Bij verhoor van een verdachte moet worden meegedeeld dat hij recht heeft op kosteloze vertolking en vertaling van de relevante passages in een taal die hij verstaat binnen een redelijke termijn. Voorafgaand aan het verhoor moet de verdachte worden gevraagd in welke taal hij voor het verdere verloop van de rechtspleging wenst te worden bijgestaan.
- De beklaagde die de taal van de procedure niet verstaat, zal niet langer moeten vragen om een vertaling van de relevante passages van de dagvaarding / het vonnis / de kennisgeving / de akte van beschuldiging, maar zal dit sowieso ontvangen.
- Door een herformulering van art.47bis, §3, tweede lid Sv. wordt duidelijker gesteld dat bij het verhoor van een minderjarige een voorafgaand vertrouwelijk overleg met een advocaat verplicht is
- De bepaling dat het verhoor al een aanvang kan genomen hebben voor de advocaat aanwezig is, wordt geschrapt
- Als het geplande vertrouwelijk overleg niet binnen 2 uur heeft kunnen plaatsvinden (noch fysiek, noch telefonisch), zal het verhoor toch geen aanvang nemen zonder de effectieve bijstand van de advocaat. De procureur des Konings of de onderzoeksrechter behoudt wel de mogelijkheid om daarvan tijdelijk, uitzonderlijk en gemotiveerd van afwijken als de geografische afstand het onmogelijk maakt om het onmiddellijke recht op toegang tot een advocaat te kunnen waarborgen.
Opmerkingen
Het mag duidelijk zijn dat het ontwerp een stap vooruit is. In het uiteindelijk ingediende ontwerp heeft men ook rekening gehouden met onze opmerking om nog eens expliciet te vermelden dat niet enkel het vertrouwelijk overleg maar ook het verhoor van de minderjarige enkel kan gebeuren in aanwezigheid van zijn advocaat.
Toch hebben we enkele opmerkingen.
Zo zijn er nog vragen bij de tijdelijke afwijking van het recht van de verdachte op toegang tot een advocaat wegens de afstand waarop deze zich bevindt. In lijn met voorafgaande overweging 30 van Richtlijn 2013/48/EU en conform overweging 38 van het advies van de Europese Commissie van 14 juli 2023 acht de OVB het evenwel noodzakelijk dat de bepaling onderstreept dat tijdens een dergelijke tijdelijke afwijking de bevoegde autoriteiten de betrokkene niet mogen verhoren en geen onderzoekshandelingen of procedures voor het vergaren van bewijsmateriaal mogen uitvoeren.
Lees ons standpunt
Nog vragen? Onze specialisten ter zake
Gerelateerd nieuws
Van spreekrecht naar aangifteplicht
Een nieuw wetsvoorstel wil het spreekrecht voor beroepsgeheimhouders omvormen tot een aangifteplicht. Zo zouden advocaten bij kennis van bepaalde misdrijven verplicht worden melding te doen bij het parket. In de Kamercommissie Justitie van 23 september 2025 werd OVB-bestuurder Nicolaas Vinckier daarover gehoord, die daar benadrukte dat dit het beroepsgeheim uitholt en slachtoffers net kan schaden.
Toegang tot gevangenissen: vernieuwde richtlijnen voor controle en veiligheid
Het Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen heeft een geactualiseerde versie van de ministeriële omzendbrief nr. 1821 over de toegangscontrole verspreid. Deze nieuwe versie vervangt de eerdere omzendbrief.
Detentiehuis Olen gaat van start
Vandaag opent in Olen in de provincie Antwerpen een nieuw detentiehuis. De eerste bewoners komen over uit andere inrichtingen en nemen hun intrek in de nieuwe kleinschalige inrichting. De opstart zal stapsgewijs verlopen: op termijn kan het detentiehuis plaats bieden aan 58 bewoners.
Gevangenisnoodwet van kracht: maatregelen moeten overbevolking snel doen dalen
Exact één maand na de indiening van het wetsontwerp van de minister van Justitie is de wet van 18 juli 2025 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 4 augustus 2025. De wet bevat dringende maatregelen om de overbevolking in de Belgische gevangenissen aan te pakken. Het gaat om een zogenaamde noodwet die de het aantal gevangenen zo snel mogelijk moet verminderen.
OVB wijst op knelpunten in wetsvoorstel over verlenging van onderzoeksperiode
We hebben op vraag van de Kamercommissie Justitie advies gegeven over het wetsvoorstel dat de termijn voor het vragen van bijkomende onderzoekshandelingen wil aanpassen. Hoewel we geen fundamentele bezwaren hebben tegen de voorgestelde wijziging, stellen we ons vragen bij de effectiviteit en de motivering van het voorstel.
Voorstel tot aanpassing snelrechtprocedure lost niets op ... integendeel
We hebben kritisch geadviseerd bij het wetsvoorstel tot aanpassing van de procedure van onmiddellijke verschijning, beter bekend als de snelrechtprocedure. Het voorstel maakt het mogelijk om af te wijken van het vereiste akkoord van verdachte en advocaat en wijzigt ondertussen niets aan het werkelijke probleem: het toepassingsgebied.
Onderzoek naar schuldenproblematiek bij gedetineerden: deel uw inzichten
Heel wat (ex-)gedetineerden worstelen met schulden tijdens en na hun detentie. Als advocaat komt u mogelijk in contact met deze problematiek. Uw professionele inzichten zijn dan ook cruciaal voor een lopend onderzoek naar de schuldenlast bij (ex-)gedetineerden. Neem deel aan de enquête!
Vereenvoudigde rechtenverklaring getest en goedgekeurd
Vanaf 2026 wordt een nieuwe, vereenvoudigde rechtenverklaring voor verdachten ingevoerd bij politieverhoren. Na een positieve evaluatie van het pilootproject, waaraan ook de OVB heeft meegewerkt, zal deze verklaring in alle politiezones worden uitgerold.
Update: opnieuw verlenging opschorting uitvoering straffen 0-3 jaar via zelfaanbod
In de strijd tegen de overbevolking in de gevangenissen heeft de minister van Justitie de instructie over de opschorting van de uitvoering van bepaalde straffen verlengd tot en met 31 juli 2025.