Nieuw wetsvoorstel maakt collaboratieve akkoorden uitvoerbaar als vonnis
Een nieuw wetsvoorstel opent de deur naar de homologatie van collaboratief onderhandelde akkoorden, naar het voorbeeld van het bemiddelingsakkoord. Door de betere uitvoerbaarheid worden collaboratieve onderhandelingen nog aantrekkelijker voor zowel advocaten als rechtzoekenden. Tijdens de Kamercommissie Justitie van 30 september 2025 benadrukte OVB-voorzitter Peter Callens het belang van deze ontwikkeling.
Het wetsvoorstel (nr. 56/0598) geeft partijen de mogelijkheid om hun collaboratief onderhandeld akkoord ter homologatie aan de rechter voor te leggen. Die toetst het akkoord op strijdigheid met de openbare orde of – in familiezaken – aan het belang van het minderjarige kind.
Homologatie betekent dat de rechter akte neemt van het collaboratief onderhandeld akkoord waardoor het uitvoerbaar wordt en dus dezelfde rechtsgevolgen heeft als een vonnis. Als later blijkt dat een van de partijen het gehomologeerde akkoord niet naleeft, kan de andere partij het onmiddellijk laten uitvoeren, desnoods via gedwongen tenuitvoerlegging door een gerechtsdeurwaarder.
Alternatieve geschillenoplossing is onontbeerlijk, meer dan ooit. Homologatie geeft collaboratieve akkoorden wettelijke vleugels.
Hoorzitting
Het wetsvoorstel biedt een welkome aanvulling op het wettelijk kader van de alternatieve geschillenoplossing en zorgt voor de modernisering daarvan. Daarom steunen wij het wetsvoorstel en voorzitter Peter Callens lichtte de redenen daarvoor uitvoerig toe in de Kamercommissie Justitie van 30 september 2025.
- In 2018 heeft de wetgever een centrale, onmisbare rol toebedeeld aan de buitengerechtelijke geschillenoplossing. Met de invoering van de figuur van collaboratieve onderhandelingen werd nog meer ingezet op de ontlasting van hoven en rechtbanken. België volgt hiermee tevens de internationale tendens.
- De mogelijkheid tot homologatie werd wél voorzien voor akkoorden die door bemiddeling tot stand komen (art. 1733 Ger.W.), maar niet voor collaboratief onderhandelde akkoorden. Dat is een anomalie die het wetsvoorstel wil remediëren.
- Collaboratieve onderhandelingen bieden voldoende waarborgen dankzij de juridische achtergrond en de bijzondere, uitgebreide opleiding (incl. permanente vorming) van de collaboratieve advocaten.
- Collaboratieve onderhandelingen zijn een vorm van alternatieve geschillenregeling. Na het ontstaan van een geschil, kan een persoon afstand doen van de regels van dwingend recht waardoor hij beschermd wordt. Een toetsing aan het dwingend recht door de homologerende rechter is, net zoals bij bemiddelde akkoorden, bijgevolg niet aan de orde.
- Gezien de situatie in ons land in vergelijking met het buitenland, is het voor het welslagen van de alternatieve geschillenoplossing van wezenlijk belang dat alle troeven ingezet worden en de homologatie van het collaboratief onderhandeld akkoord mogelijk wordt gemaakt.
Wat zijn collaboratieve onderhandelingen ook alweer?
Een collaboratieve onderhandeling is een vorm van minnelijke geschillenregeling. Tijdens deze vrijwillige en vertrouwelijke procedure wordt er geprobeerd het geschil op te lossen door onderhandeling met als doel een minnelijk akkoord tussen partijen te bereiken. Daarbij wordt elke partij bijgestaan door een collaboratieve advocaat. Er is geen neutrale derde partij die als bemiddelaar optreedt.
Enkel collaboratieve advocaten mogen collaboratieve onderhandelingen voeren. De advocaat moet daarvoor opgenomen zijn op de lijst van collaboratieve advocaten die wordt bijgehouden door de OVB. Daarvoor moet de advocaat een bijzondere opleiding volgen, de vereiste erkenning verkrijgen en het charter voor collaboratieve advocaten ondertekenen. Daarna moet de collaboratieve advocaat voldoen aan de verplichtingen van de permanente vorming.
Lees meer over collaboratieve onderhandelingen
Collaboratieve onderhandelingen
Een collaboratieve onderhandeling is een vorm van minnelijke geschillenbeslechting. Tijdens die vrijwillige en vertrouwelijke procedure wordt er geprobeerd het geschil op te lossen door onderhandeling met als doel een minnelijk akkoord tussen partijen te bereiken zonder neutrale derde partij.
Ook interessant
KMS verplicht vanaf 1 september 2025
Vanaf 1 september 2025 is de oprichting van een Kamer voor Minnelijke Schikking (KMS) verplicht binnen de rechtbank van eerste aanleg, arbeidsrechtbank, ondernemingsrechtbank, het hof van beroep én het arbeidshof.
Vechten of verzoenen? Zo werkt de kamer voor minnelijke schikking
Vanaf 1 september 2025 worden ook de rechtbank van eerste aanleg, de arbeidsrechtbank, de ondernemingsrechtbank, het hof van beroep en het arbeidshof verplicht om minstens één kamer voor minnelijke schikking (KMS) op te richten. We zetten het een en ander voor u op een rij.