Ga verder naar de inhoud

Standpunt hervorming wetboek straf­vor­de­ring

Nico Moons

Jurist studiedienst
Avatar

Deel dit artikel

Op 20 maart 2018 organiseerde de Kamercommissie justitie een hoorzitting met de leden van de commissie tot hervorming van het strafprocesrecht. Daarop werden de krachtlijnen toegelicht van de voorstellen die de commissie formuleerde met als doel de opstelling van een nieuw Wetboek van Strafvordering.

De hoorzitting met de leden van de commissie tot hervorming van het strafprocesrecht vormde in maart 2018 de aanzet tot de opstart van verdere concrete parlementaire werkzaamheden met betrekking een nieuw Wetboek van Strafvordering.

De door de commissie toegelichte voorstellen hadden slechts betrekking op de fase van het vooronderzoek tot en met de afsluiting ervan en dus niet op de vonnisfase.

  1. Vertrekpunt: een eengemaakt vooronderzoek met gewijzigde rollen van de actoren

    De commissie wenst het klassieke onderscheid tussen het opsporingsonderzoek en het gerechtelijk onderzoek te verlaten. Het openbaar ministerie krijgt de opdracht om het vooronderzoek à charge en à décharge te leiden. Om dwangmaatregelen te stellen of handelingen die een schending inhouden van individuele rechten en vrijheden, moet het evenwel toestemming krijgen van de onderzoeksrechter, die zowel wettigheid, proportionaliteit als subsidiariteit nagaat.

    De vroegere kamer van inbeschuldigingstelling wordt in het voorstel omgedoopt tot de kamer van onderzoek. Die kamer staat in voor de controle van de bijzondere opsporingsmethoden en vormt de beroepsinstantie ten aanzien van bepaalde beslissingen van de onderzoeksrechter en voor benadeelde personen bij een beslissing tot seponering. De raadkamer behoudt een beperkte functie in het strafonderzoek, meer bepaald op het niveau van de voorlopige hechtenis.
  2. Een participatief vooronderzoek met rechten voor de verdachte en benadeelde persoon

    Een participatief vooronderzoek omvat ten eerste het recht op een verzoek tot inzage en/of afschrift voor de verdachte en de benadeelde persoon bij de procureur des Konings. Ten tweede kunnen de partijen aan het parket aanvullend onderzoek vragen. Tot slot kan eenieder die wordt geschaad door een opsporingshandeling met betrekking tot zijn goederen de opheffing ervan vragen aan de procureur des Konings.
  3. Een nieuwe wijze van afsluiting van het vooronderzoek

    De procureur des Konings beslist op het einde van het onderzoek zelf over het gevolg dat aan de feiten moet worden gegeven. Hij kan seponeren, kiezen voor vormen van buitengerechtelijke afhandeling, dan wel voor een procedure voor het vonnisgerecht (rechtstreekse dagvaarding of oproeping bij proces-verbaal).
  4. Een hertekening van de regeling over onrechtmatig verkregen bewijs

    Het voorstel stapt af van de zuivering van nietigheden. De commissie heeft ook bedenkingen bij het actuele uitgangspunt waarbij onrechtmatig verkregen bewijs in beginsel toelaatbaar is (met uitzondering van de drie wettelijk omschreven gevallen) en wil dat principe omkeren.
  5. De voorlopige hechtenis

    De regeling over de voorlopige hechtenis wordt geïntegreerd in het Wetboek van Strafvordering. De commissie stelt voor de gronden van vlucht-, collusie- of recidivegevaar en het gevaar om bewijzen te laten verdwijnen als redenen ter rechtvaardiging van een voorlopige hechtenis in het algemeen te voorzien voor alle misdrijven.
  6. De verjaring van de strafvordering

    Het voorstel bevat nieuwe verjaringstermijnen die afhankelijk worden gesteld van de zwaarwichtigheid van het misdrijf. De commissie stelt voor om verjaring enkel te laten lopen in de fase van het onderzoek. De termijn zou stoppen vanaf de rechtstreekse dagvaarding, de oproeping bij proces-verbaal of de vrijwillige verschijning.

Nog vragen? Onze specialisten ter zake

Ontdek alle medewerkers

Nico Moons

Jurist studiedienst
avatar

Gerelateerd nieuws

Deze berichten verschenen recent:
Handboeien
Strafrecht
vrijdag 19 april 2024

Nieuwe wetgeving over Salduz en videoconferentie aangenomen

De plenaire vergadering van de Kamer heeft twee wetsontwerpen goedgekeurd waarbij we in de loop van het wetgevingsproces een advies hebben afgeleverd. De stemming van een derde wetsontwerp waarbij we betrokken waren, over de persoon van de geesteszieke, is uitgesteld tot volgende week. De uiteindelijke balans is gemengd.

Meer lezen
Strafrecht
maandag 15 april 2024

Wetgever rijdt door het rood: een automatische uitvoering van het rijverbod is problematisch

We hebben op vraag van de Kamercommissie Mobiliteit een advies verleend over het wetsvoorstel tot wijziging van de Wegverkeerswet voor wat betreft de ingangsdatum van een verval tot het recht van sturen.

Meer lezen
Gevangenis binnen
Strafrecht
dinsdag 02 april 2024

Pilootproject Slachtofferapplicatie met elektronisch toezicht van start in Vlaanderen

Het Agentschap Justitie en Handhaving kondigt een pilootproject aan dat vanaf 15 april 2024 in Vlaanderen van start gaat. Het project, gericht op het verbeteren van de bescherming van slachtoffers, introduceert een benadering door middel van de slachtofferapplicatie gekoppeld aan elektronisch toezicht. Dit initiatief beoogt gemoedsrust en veiligheid te verlenen aan slachtoffers van ernstige misdrijven.

Meer lezen
Gevangenis binnen 2
Strafrecht
dinsdag 26 maart 2024

Gebruik van gsm in gevangenissen: richtlijnen voor advocaten

Advocaten hebben vanaf nu toestemming om tijdens de uitoefening van hun functie een gsm te gebruiken binnen gevangenisfaciliteiten. Deze toelating is echter onderhevig aan strikte voorwaarden om de orde en veiligheid binnen de inrichting te handhaven. Dat wordt gespecifieerd door een ministeriële omzendbrief nr. 1821 over toegangscontrole.

Meer lezen
Strafrecht
donderdag 14 maart 2024

Verstrekte toegang tot een advocaat moet Europese kritiek tegemoetkomen

Er is een wetsontwerp ingediend om Europese Richtlijnen over het recht op toegang tot een advocaat en het recht op vertaling verder/beter om te zetten. De aanpassingen zijn broodnodig. Na eerdere adviezen van de Europese Commissie, heeft zij de Belgische staat recent doorverwezen naar het Hof van Justitie. We schreven een advies bij de tekst in voorontwerp.

Meer lezen
Gevangenis binnen 2
Strafrecht
vrijdag 08 maart 2024

Verlengd penitentiair verlof ingevoerd om overbevolking tegen te gaan

FOD Justitie meldt dat er vanaf heden een nieuw verlofstelsel wordt ingevoerd als tijdelijke maatregel om de dramatische overbevolking in Belgische gevangenissen aan te pakken.

Meer lezen
Gevangenis binnen
Strafrecht Community
maandag 04 maart 2024

OVB roept op tot dringende en structurele actie tegen overbevolking in Belgische gevangenissen

In reactie op alarmerende cijfers over de overbevolking in Belgische gevangenissen, spreekt de Orde van Vlaamse Balies zich uit tegen deze onaanvaardbare situatie. Het aantal gedetineerden blijft stijgen. Ondanks recente uitbreidingen van de capaciteit, is er nog steeds sprake van bijna 15 procent overbevolking. Het gaat hier om een gemiddeld cijfer. Dat wil zeggen dat er in bepaalde gevangenissen echt schrijnende toestanden zijn.

Meer lezen
Strafrecht
donderdag 22 februari 2024

Napoleon verbannen uit het strafrecht: het tijdperk van een nieuw Strafwetboek

Het is zover! Na decennia zwoegen is het nieuwe Strafwetboek er. De Kamer keurde beide Boeken goed, alsook de wet tot invoering van een beveiligingsmaatregel ter bescherming van de maatschappij. Op de inwerkingtreding is het nog zeker 2 jaar wachten.

Meer lezen
Strafrecht
dinsdag 16 januari 2024

SMS III bestraft geweld tegen advocaten strenger

De SMS III-wet werd vorige week goedgekeurd in de Kamer: naast de herinvoering van de snelrechtprocedure en de strengere bestraffing van agressie tegen advocaten, behandelt de wet onder meer het hersteltraject en de risicotaxatie, maar niet – zoals initieel voorzien – het gerechtelijk verbod op deelname aan protestbijeenkomsten.

Meer lezen