Standpunt DIOB
We staan erg kritisch tegenover het voorontwerp van wet tot instelling van een gemeentelijk integriteitsonderzoek en de oprichting van een Directie Integriteitsbeoordeling voor Openbare Besturen (DIOB). Het machtigt het college van burgemeester en schepenen om een uitbatingsvergunning in te trekken of te weigeren, dan wel een publiek toegankelijke inrichting sluiten, wanneer een integriteitsonderzoek naar de (prospectieve) uitbater aantoont dat er een ernstig risico bestaat dat de uitbating gepaard zal gaan met strafbare feiten.
Grote lijnen
De DIOB heeft tot taak om jaarlijks een risicoanalyse op te stellen over economische sectoren en activiteiten waarin ondermijnende criminaliteit zich kan manifesteren. Op basis van die analyse kan de Koning bij KB een lijst met risicovolle sectoren opstellen. Gemeenteraden kunnen vervolgens op basis van die lijst bij politieverordening bepalen naar welke lokale economische sectoren en activiteiten een integriteitsonderzoek kan plaatsvinden.
Dat integriteitsonderzoek wordt bevolen door de burgemeester en heeft betrekking op de personen die in feite of in rechte belast zijn met de uitbating van een publiek toegankelijke inrichting.
Indien uit het integriteitsonderzoek, aangevuld door het advies van DIOB, blijkt dat er een ernstig aanwijsbaar risico bestaat dat de inrichting zal worden gebruikt om specifieke strafbare feiten (bijvoorbeeld witwassen van geld, mensensmokkel en -handel, fiscale en sociale fraude, informaticabedrog, ... ) te plegen, kan het college van burgemeester en schepenen, op voorstel van de burgemeester, de uitbatingsvergunning weigeren of intrekken, dan wel de inrichting sluiten.
Advies
We zijn steeds erg terughoudend over de groeiende bewapening van het bestuur. Hoewel er begrijpelijk oplossingen worden gezocht voor het strafrechtelijk handhavingstekort, zijn dergelijke wetgevende initiatieven steeds precaire evenwichtsoefeningen waarmee men een erg dunne lijn bewandelt tussen de efficiëntie van het lokale niveau en de uitholling van enkele fundamentele principes van de rechtsstaat en de scheiding der machten.
Onze belangrijkste aandachtspunten gaan over:
- het vermoeden van (on)schuld: er kunnen maatregelen worden getroffen gebaseerd op voorafgaande strafbare feiten om potentieel toekomstig gedrag te voorspellen
- te ruim appreciatiemarge voor het bestuur
- de verdragende gevolgen: maatregelen zullen gedurende vijf jaar opgenomen worden in het centraal register van integriteitsonderzoeken.
- Praktische haalbaarheid
Ondanks deze (en andere) bezwaren, moeten we vaststellen dat het wetsontwerp dat ingediend werd in de Kamer quasi identiek is aan de tekst die we becommentarieerd hebben en dus nog steeds dezelfde problemen bevat.
documenten
Nog vragen? Onze specialisten ter zake
Gerelateerd nieuws
Van spreekrecht naar aangifteplicht
Een nieuw wetsvoorstel wil het spreekrecht voor beroepsgeheimhouders omvormen tot een aangifteplicht. Zo zouden advocaten bij kennis van bepaalde misdrijven verplicht worden melding te doen bij het parket. In de Kamercommissie Justitie van 23 september 2025 werd OVB-bestuurder Nicolaas Vinckier daarover gehoord, die daar benadrukte dat dit het beroepsgeheim uitholt en slachtoffers net kan schaden.
Toegang tot gevangenissen: vernieuwde richtlijnen voor controle en veiligheid
Het Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen heeft een geactualiseerde versie van de ministeriële omzendbrief nr. 1821 over de toegangscontrole verspreid. Deze nieuwe versie vervangt de eerdere omzendbrief.
Detentiehuis Olen gaat van start
Vandaag opent in Olen in de provincie Antwerpen een nieuw detentiehuis. De eerste bewoners komen over uit andere inrichtingen en nemen hun intrek in de nieuwe kleinschalige inrichting. De opstart zal stapsgewijs verlopen: op termijn kan het detentiehuis plaats bieden aan 58 bewoners.
Gevangenisnoodwet van kracht: maatregelen moeten overbevolking snel doen dalen
Exact één maand na de indiening van het wetsontwerp van de minister van Justitie is de wet van 18 juli 2025 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 4 augustus 2025. De wet bevat dringende maatregelen om de overbevolking in de Belgische gevangenissen aan te pakken. Het gaat om een zogenaamde noodwet die de het aantal gevangenen zo snel mogelijk moet verminderen.
OVB wijst op knelpunten in wetsvoorstel over verlenging van onderzoeksperiode
We hebben op vraag van de Kamercommissie Justitie advies gegeven over het wetsvoorstel dat de termijn voor het vragen van bijkomende onderzoekshandelingen wil aanpassen. Hoewel we geen fundamentele bezwaren hebben tegen de voorgestelde wijziging, stellen we ons vragen bij de effectiviteit en de motivering van het voorstel.
Voorstel tot aanpassing snelrechtprocedure lost niets op ... integendeel
We hebben kritisch geadviseerd bij het wetsvoorstel tot aanpassing van de procedure van onmiddellijke verschijning, beter bekend als de snelrechtprocedure. Het voorstel maakt het mogelijk om af te wijken van het vereiste akkoord van verdachte en advocaat en wijzigt ondertussen niets aan het werkelijke probleem: het toepassingsgebied.
Onderzoek naar schuldenproblematiek bij gedetineerden: deel uw inzichten
Heel wat (ex-)gedetineerden worstelen met schulden tijdens en na hun detentie. Als advocaat komt u mogelijk in contact met deze problematiek. Uw professionele inzichten zijn dan ook cruciaal voor een lopend onderzoek naar de schuldenlast bij (ex-)gedetineerden. Neem deel aan de enquête!
Vereenvoudigde rechtenverklaring getest en goedgekeurd
Vanaf 2026 wordt een nieuwe, vereenvoudigde rechtenverklaring voor verdachten ingevoerd bij politieverhoren. Na een positieve evaluatie van het pilootproject, waaraan ook de OVB heeft meegewerkt, zal deze verklaring in alle politiezones worden uitgerold.
Update: opnieuw verlenging opschorting uitvoering straffen 0-3 jaar via zelfaanbod
In de strijd tegen de overbevolking in de gevangenissen heeft de minister van Justitie de instructie over de opschorting van de uitvoering van bepaalde straffen verlengd tot en met 31 juli 2025.