Ga verder naar de inhoud

Standpunt spijt­op­tan­ten

Nico Moons

Jurist studiedienst
Avatar

Deel dit artikel

De Wet van 22 juli 2018 tot wijziging van het Wetboek van strafvordering betreffende toezeggingen in het kader van de strafvordering, de strafuitvoering of de hechtenis voert een algemene wettelijke regeling in voor spijtoptanten in het kader van de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit en het terrorisme.

De wet van 22 juli 2018 voert een algemene wettelijke regeling voor spijtoptanten in.

Een spijtoptant kan in verdenking gesteld zijn voor, beklaagde of beschuldigde zijn van, of veroordeeld zijn voor gelijk welk misdrijf. Hij moet substantiële, onthullende, oprechte en volledige verklaringen afleggen over de meest maatschappij-ontwrichtende vormen van criminaliteit. Het gaat hierbij om misdrijven zoals bedoeld in artikel 90ter, §§2, 3 en 4 Sv. of misdrijven gepleegd in het kader van een criminele organisatie zoals bedoeld in artikel 324bis Sw. Die verklaringen gaan over de eigen betrokkenheid en de betrokkenheid van derden.

Het openbaar ministerie kan beroep doen op een spijtoptant als het onderzoek dat vereist en de overige middelen van onderzoek niet lijken te volstaan om de waarheid aan de dag te brengen. Voor die vorm van samenwerking tussen het OM en de spijtoptant wordt een memorandum ondertekend.

Opmerkingen OVB

  • De uitsluiting van de toepassing van de spijtoptantenregeling in het opsporingsonderzoek oogt zeer vreemd omdat het een belangrijk onderdeel van de opportuniteitsmogelijkheden van het OM vormt. Door bij aanvang een ingestelde strafvordering te vereisen, zal het OM in bepaalde gevallen eerst de strafvordering moeten instellen.
  • In tegenstelling tot de procedure van voorafgaande erkenning van schuld, kan de spijtoptantenregeling in alle fasen van de strafprocedure tot een overeenkomst over de straf leiden. Bij zaken die reeds bij de rechter aanhangig gemaakt waren, rijst de vraag of daarmee niet onevenredig afbreuk wordt gedaan aan de bevoegdheid van de rechter.
  • Het is onduidelijk of een bekentenis ook vereist is voor de andere misdrijven die de spijtoptant kan hebben gepleegd en die losstaan van zijn verklaringen over de derde.
  • In tegenstelling tot de gelijkaardige procedure van voorafgaande erkenning van schuld, lijkt het niet mogelijk voor het OM om een straf met uitstel of probatie toe te zeggen. De OVB stelt zich vragen bij de logica hierachter.
  • De kandidaat-spijtoptant geniet de bijstand van een advocaat. De wet maakt echter geen gewag van een voorafgaande inzage, wat net als bij de minnelijke schikking en de voorafgaande erkenning van schuld nochtans essentieel is.

Nog vragen? Onze specialisten ter zake

Ontdek alle medewerkers

Nico Moons

Jurist studiedienst
avatar

Gerelateerd nieuws

Deze berichten verschenen recent:
Gevangenis binnen 2
Strafrecht
dinsdag 26 maart 2024

Gebruik van gsm in gevangenissen: richtlijnen voor advocaten

Advocaten hebben vanaf nu toestemming om tijdens de uitoefening van hun functie een gsm te gebruiken binnen gevangenisfaciliteiten. Deze toelating is echter onderhevig aan strikte voorwaarden om de orde en veiligheid binnen de inrichting te handhaven. Dat wordt gespecifieerd door een ministeriële omzendbrief nr. 1821 over toegangscontrole.

Meer lezen
Strafrecht
donderdag 14 maart 2024

Verstrekte toegang tot een advocaat moet Europese kritiek tegemoetkomen

Er is een wetsontwerp ingediend om Europese Richtlijnen over het recht op toegang tot een advocaat en het recht op vertaling verder/beter om te zetten. De aanpassingen zijn broodnodig. Na eerdere adviezen van de Europese Commissie, heeft zij de Belgische staat recent doorverwezen naar het Hof van Justitie. We schreven een advies bij de tekst in voorontwerp.

Meer lezen
Gevangenis binnen 2
Strafrecht
vrijdag 08 maart 2024

Verlengd penitentiair verlof ingevoerd om overbevolking tegen te gaan

FOD Justitie meldt dat er vanaf heden een nieuw verlofstelsel wordt ingevoerd als tijdelijke maatregel om de dramatische overbevolking in Belgische gevangenissen aan te pakken.

Meer lezen
Gevangenis binnen
Strafrecht Community
maandag 04 maart 2024

OVB roept op tot dringende en structurele actie tegen overbevolking in Belgische gevangenissen

In reactie op alarmerende cijfers over de overbevolking in Belgische gevangenissen, spreekt de Orde van Vlaamse Balies zich uit tegen deze onaanvaardbare situatie. Het aantal gedetineerden blijft stijgen. Ondanks recente uitbreidingen van de capaciteit, is er nog steeds sprake van bijna 15 procent overbevolking. Het gaat hier om een gemiddeld cijfer. Dat wil zeggen dat er in bepaalde gevangenissen echt schrijnende toestanden zijn.

Meer lezen
Strafrecht
donderdag 22 februari 2024

Napoleon verbannen uit het strafrecht: het tijdperk van een nieuw Strafwetboek

Het is zover! Na decennia zwoegen is het nieuwe Strafwetboek er. De Kamer keurde beide Boeken goed, alsook de wet tot invoering van een beveiligingsmaatregel ter bescherming van de maatschappij. Op de inwerkingtreding is het nog zeker 2 jaar wachten.

Meer lezen
Strafrecht
dinsdag 16 januari 2024

SMS III bestraft geweld tegen advocaten strenger

De SMS III-wet werd vorige week goedgekeurd in de Kamer: naast de herinvoering van de snelrechtprocedure en de strengere bestraffing van agressie tegen advocaten, behandelt de wet onder meer het hersteltraject en de risicotaxatie, maar niet – zoals initieel voorzien – het gerechtelijk verbod op deelname aan protestbijeenkomsten.

Meer lezen
Gevangenis
Strafrecht
dinsdag 09 januari 2024

Gevangenis Ieper stapsgewijs opnieuw in gebruik

Sinds 8 januari 2024 werd de gevangenis van Ieper stapsgewijs opnieuw in gebruik genomen.

Meer lezen
Verkeer
Strafrecht
woensdag 03 januari 2024

Voorgestelde wijzigingen voor intrekking van het rijbewijs problematisch

We hebben advies geleverd bij twee wetsvoorstellen tot wijziging van de verlenging van de onmiddellijke intrekking van het rijbewijs in de Wegverkeerswet (nr. 3430 en 3450). We formuleerden bedenkingen bij de bevoegdheid van het openbaar ministerie, het vermoeden van onschuld en het hoge symboolgehalte van voorgestelde wetgeving.

Meer lezen
Strafrecht
vrijdag 22 december 2023

Snelrechtprocedure passeert in sneltempo door de Kamer

De kamercommissie Justitie heeft woensdag amendementen bij het wetsontwerp SMS III goedgekeurd die de snelrechtprocedure herstellen. We waren betrokken bij het initiatief van bij de voorontwerpfase, maar blijven ook na goedkeuring met dezelfde bekommernissen zitten, niet in het minst over het materieel toepassingsgebied.

Meer lezen