Ga verder naar de inhoud

Standpunt verlenging ar­res­ta­tie­ter­mijn zonder rech­ter­lij­ke controle

Nico Moons

Jurist studiedienst
Avatar

Deel dit artikel

In het kader van de terreurmaatregelen die de regering vooropstelt, werd voorgesteld de arrestatietermijn voor terrorismemisdrijven te verlengen tot 72 uur. De OVB erkent dat de terreurdreiging in bepaalde gevallen uitzonderlijke maatregelen kunnen rechtvaardigen, maar wijst niettemin op de permanente bescherming van onze fundamentele rechten en vrijheden.

De OVB is geen voorstander van een abstracte verlenging van de arrestatietermijn in artikel 12 van de Grondwet, zeker niet tot 72 uur. Zij ziet meer heil in een betere toepassing van de mogelijkheid voor de onderzoeksrechter om de arrestatie met 24 uur te verlengen (art. 15bis wet op de voorlopige hechtenis). In ondergeschikte orde roept zij op om het uitzonderlijk karakter van een eventuele verlenging tot 72 uur maximaal te garanderen.

De OVB stelt dat een arrestatie een dermate ingrijpende inbreuk op de persoonlijk vrijheid van betrokkenen is dat zij steeds de uitzondering moet blijven en gepaard moet gaan met voldoende waarborgen en controlemechanismen. Zonder te willen twijfelen aan het gegeven dat politie en parket niet lichtzinnig besluiten tot vrijheidsberoving, benadrukt de OVB dat een onafhankelijke rechterlijke controle een cruciale waarborg is voor de – vermoed onschuldige – verdachte. Die controle moet zo snel mogelijk na de vrijheidsberoving gebeuren. Een belangrijk aspect van het rechterlijk toezicht is te vermijden dat een verdachte al te willekeurig van zijn vrijheid wordt beroofd of door de arrestatie op zich onder druk zou worden gezet door de politie om (oprechte of valse) bekentenissen af te leggen.

Indien nodig kan de onderzoeksrechter trouwens gebruikmaken van de nu al bestaande mogelijkheid om die termijn te verlengen tot 48 uren. Uit de praktijk blijkt dat deze mogelijkheid nauwelijks wordt toegepast. De OVB stelt zich daarom de vraag of er wel nood is aan die verlenging en verkiest een uitgebreider gebruik van het bevel tot verlenging boven een grondwetswijziging.

Disclaimer: de arrestatietermijn voor terrorismemisdrijven is uiteindelijk verlengd tot 48 uur in plaats van 72 uur.

documenten

Nog vragen? Onze specialisten ter zake

Ontdek alle medewerkers

Nico Moons

Jurist studiedienst
avatar

Gerelateerd nieuws

Deze berichten verschenen recent:
Handboeien
Strafrecht
vrijdag 19 april 2024

Nieuwe wetgeving over Salduz en videoconferentie aangenomen

De plenaire vergadering van de Kamer heeft twee wetsontwerpen goedgekeurd waarbij we in de loop van het wetgevingsproces een advies hebben afgeleverd. De stemming van een derde wetsontwerp waarbij we betrokken waren, over de persoon van de geesteszieke, is uitgesteld tot volgende week. De uiteindelijke balans is gemengd.

Meer lezen
Strafrecht
maandag 15 april 2024

Wetgever rijdt door het rood: een automatische uitvoering van het rijverbod is problematisch

We hebben op vraag van de Kamercommissie Mobiliteit een advies verleend over het wetsvoorstel tot wijziging van de Wegverkeerswet voor wat betreft de ingangsdatum van een verval tot het recht van sturen.

Meer lezen
Gevangenis binnen
Strafrecht
dinsdag 02 april 2024

Pilootproject Slachtofferapplicatie met elektronisch toezicht van start in Vlaanderen

Het Agentschap Justitie en Handhaving kondigt een pilootproject aan dat vanaf 15 april 2024 in Vlaanderen van start gaat. Het project, gericht op het verbeteren van de bescherming van slachtoffers, introduceert een benadering door middel van de slachtofferapplicatie gekoppeld aan elektronisch toezicht. Dit initiatief beoogt gemoedsrust en veiligheid te verlenen aan slachtoffers van ernstige misdrijven.

Meer lezen
Gevangenis binnen 2
Strafrecht
dinsdag 26 maart 2024

Gebruik van gsm in gevangenissen: richtlijnen voor advocaten

Advocaten hebben vanaf nu toestemming om tijdens de uitoefening van hun functie een gsm te gebruiken binnen gevangenisfaciliteiten. Deze toelating is echter onderhevig aan strikte voorwaarden om de orde en veiligheid binnen de inrichting te handhaven. Dat wordt gespecifieerd door een ministeriële omzendbrief nr. 1821 over toegangscontrole.

Meer lezen
Strafrecht
donderdag 14 maart 2024

Verstrekte toegang tot een advocaat moet Europese kritiek tegemoetkomen

Er is een wetsontwerp ingediend om Europese Richtlijnen over het recht op toegang tot een advocaat en het recht op vertaling verder/beter om te zetten. De aanpassingen zijn broodnodig. Na eerdere adviezen van de Europese Commissie, heeft zij de Belgische staat recent doorverwezen naar het Hof van Justitie. We schreven een advies bij de tekst in voorontwerp.

Meer lezen
Gevangenis binnen 2
Strafrecht
vrijdag 08 maart 2024

Verlengd penitentiair verlof ingevoerd om overbevolking tegen te gaan

FOD Justitie meldt dat er vanaf heden een nieuw verlofstelsel wordt ingevoerd als tijdelijke maatregel om de dramatische overbevolking in Belgische gevangenissen aan te pakken.

Meer lezen
Gevangenis binnen
Strafrecht Community
maandag 04 maart 2024

OVB roept op tot dringende en structurele actie tegen overbevolking in Belgische gevangenissen

In reactie op alarmerende cijfers over de overbevolking in Belgische gevangenissen, spreekt de Orde van Vlaamse Balies zich uit tegen deze onaanvaardbare situatie. Het aantal gedetineerden blijft stijgen. Ondanks recente uitbreidingen van de capaciteit, is er nog steeds sprake van bijna 15 procent overbevolking. Het gaat hier om een gemiddeld cijfer. Dat wil zeggen dat er in bepaalde gevangenissen echt schrijnende toestanden zijn.

Meer lezen
Strafrecht
donderdag 22 februari 2024

Napoleon verbannen uit het strafrecht: het tijdperk van een nieuw Strafwetboek

Het is zover! Na decennia zwoegen is het nieuwe Strafwetboek er. De Kamer keurde beide Boeken goed, alsook de wet tot invoering van een beveiligingsmaatregel ter bescherming van de maatschappij. Op de inwerkingtreding is het nog zeker 2 jaar wachten.

Meer lezen
Strafrecht
dinsdag 16 januari 2024

SMS III bestraft geweld tegen advocaten strenger

De SMS III-wet werd vorige week goedgekeurd in de Kamer: naast de herinvoering van de snelrechtprocedure en de strengere bestraffing van agressie tegen advocaten, behandelt de wet onder meer het hersteltraject en de risicotaxatie, maar niet – zoals initieel voorzien – het gerechtelijk verbod op deelname aan protestbijeenkomsten.

Meer lezen