Standpunt grootschalig DNA-onderzoek
Op 3 februari 2021 hebben we ons standpunt over het wetsvoorstel tot wijziging van het Wetboek van Strafvordering ter facilitering van grootschalig DNA-onderzoek (DOC55-1756/001) overgemaakt aan de kamercommissie Justitie.
Het wetsvoorstel bepaalt dat de onderzoeksrechter zou kunnen bevelen dat een referentiestaal wordt afgenomen van een grote groep personen zonder dat er ernstige aanwijzingen van schuld of zelfs een direct band moet bestaan tussen de betrokkenen en het gerechtelijk onderzoek.
De OVB is van mening dat de modaliteiten die het huidige wetsvoorstel daarvoor schetst, de evenredigheid tussen de fundamentele rechten van het individu en het algemene belang van een efficiënte strafprocedure schendt.
We halen daarbij volgende onder meer volgende aandachtspunten aan:
- De vrije keuze van de betrokken persoon om al dan niet mee te werken moet steeds gevrijwaard blijven. Men hoeft zich niet te verantwoorden voor een weigering.
- Een weigering kan niet als een de facto vermoeden worden beschouwd in het nadeel van de betreffende persoon. We zijn gekant tegen een systeem dat uitgaat van het het principe dat als je niets te verbergen hebt, er geen reden is om geen afstand te doen van je rechten.
- Een dwangafname van DNA-materiaal bij een persoon die noch verdacht wordt, noch betrokken is bij het gerechtelijk onderzoek kan niet worden gerechtvaardigd in het licht van het vermoeden van onschuld, het recht op privacy en het recht op lichamelijke integriteit.
- Het materieel toepassingsgebied is te ruim voor deze reeds ingrijpende maatregel
Nog vragen? Onze specialisten ter zake
Gerelateerd nieuws
Van spreekrecht naar aangifteplicht
Een nieuw wetsvoorstel wil het spreekrecht voor beroepsgeheimhouders omvormen tot een aangifteplicht. Zo zouden advocaten bij kennis van bepaalde misdrijven verplicht worden melding te doen bij het parket. In de Kamercommissie Justitie van 23 september 2025 werd OVB-bestuurder Nicolaas Vinckier daarover gehoord, die daar benadrukte dat dit het beroepsgeheim uitholt en slachtoffers net kan schaden.
Toegang tot gevangenissen: vernieuwde richtlijnen voor controle en veiligheid
Het Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen heeft een geactualiseerde versie van de ministeriële omzendbrief nr. 1821 over de toegangscontrole verspreid. Deze nieuwe versie vervangt de eerdere omzendbrief.
Detentiehuis Olen gaat van start
Vandaag opent in Olen in de provincie Antwerpen een nieuw detentiehuis. De eerste bewoners komen over uit andere inrichtingen en nemen hun intrek in de nieuwe kleinschalige inrichting. De opstart zal stapsgewijs verlopen: op termijn kan het detentiehuis plaats bieden aan 58 bewoners.
Gevangenisnoodwet van kracht: maatregelen moeten overbevolking snel doen dalen
Exact één maand na de indiening van het wetsontwerp van de minister van Justitie is de wet van 18 juli 2025 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 4 augustus 2025. De wet bevat dringende maatregelen om de overbevolking in de Belgische gevangenissen aan te pakken. Het gaat om een zogenaamde noodwet die de het aantal gevangenen zo snel mogelijk moet verminderen.
OVB wijst op knelpunten in wetsvoorstel over verlenging van onderzoeksperiode
We hebben op vraag van de Kamercommissie Justitie advies gegeven over het wetsvoorstel dat de termijn voor het vragen van bijkomende onderzoekshandelingen wil aanpassen. Hoewel we geen fundamentele bezwaren hebben tegen de voorgestelde wijziging, stellen we ons vragen bij de effectiviteit en de motivering van het voorstel.
Voorstel tot aanpassing snelrechtprocedure lost niets op ... integendeel
We hebben kritisch geadviseerd bij het wetsvoorstel tot aanpassing van de procedure van onmiddellijke verschijning, beter bekend als de snelrechtprocedure. Het voorstel maakt het mogelijk om af te wijken van het vereiste akkoord van verdachte en advocaat en wijzigt ondertussen niets aan het werkelijke probleem: het toepassingsgebied.
Onderzoek naar schuldenproblematiek bij gedetineerden: deel uw inzichten
Heel wat (ex-)gedetineerden worstelen met schulden tijdens en na hun detentie. Als advocaat komt u mogelijk in contact met deze problematiek. Uw professionele inzichten zijn dan ook cruciaal voor een lopend onderzoek naar de schuldenlast bij (ex-)gedetineerden. Neem deel aan de enquête!
Vereenvoudigde rechtenverklaring getest en goedgekeurd
Vanaf 2026 wordt een nieuwe, vereenvoudigde rechtenverklaring voor verdachten ingevoerd bij politieverhoren. Na een positieve evaluatie van het pilootproject, waaraan ook de OVB heeft meegewerkt, zal deze verklaring in alle politiezones worden uitgerold.
Update: opnieuw verlenging opschorting uitvoering straffen 0-3 jaar via zelfaanbod
In de strijd tegen de overbevolking in de gevangenissen heeft de minister van Justitie de instructie over de opschorting van de uitvoering van bepaalde straffen verlengd tot en met 31 juli 2025.