Opvolgkamer vs tra­ject­be­ge­lei­ding in een podcast

Een aantal Antwerpse advocaten reageerden aanvankelijk wat terughoudend op het project van de opvolgkamer bij de familierechtbank, zegt mr. Van de Velde. Ze vreesden voor nog meer zittingen met nog langere wachttijden dan nu het geval is. Maar de rechtbank heeft vorige week (nvdr: de derde week van maart) heel duidelijk uitgelegd wat de bedoeling is van die opvolgkamer en nu zijn veel advocaten ook echt mee met het verhaal. De rechtbank vraagt aan advocaten om de rol van conflictontmijner op zich te nemen in plaats van het conflict tussen ouders nog verder aan te wakkeren. Vanuit de idee dat een toxisch klimaat alleen maar nadelen heeft voor de kinderen. Er is een charter over afgesloten met de balie en het is de bedoeling dat advocaten samen met de familierechters hun schouders zetten onder dit project om zo tot betere resultaten te komen.

De opvolgkamer bestaat voorlopig alleen nog maar bij de Antwerpse familierechtbank. Brussel werkt jaren met trajectbegeleiding. Die gebeurt niet door de rechtbank zelf maar door een 20-tal vrijwilligers (advocaat-bemiddelaars of bemiddelaars) die mr. Nowé nu al verschillende jaren aanstuurt. Die mensen zijn op de inleidingszitting aanwezig en staan, samen met de partijen, even stil bij de verschillende manieren waarop een probleem kan worden opgelost, vanuit het besef dat veel mensen onvoldoende geïnformeerd zijn om te beslissen of de rechtbank voor hen wel de ideale weg is. In het begin zagen veel advocaten dat als een vorm van broodroof maar ondertussen werd stilaan duidelijk dat die groep vrijwilligers hen geen werk afneemt.

Door coronamaatregelen mochten mensen niet meer aanwezig zijn op de inleidingszitting, het vrijwilligersteam dacht er even aan om de trajectbegeleiding via video voort te zetten maar het bleef bij een idee. Het systeem lag dus bijna 2 jaar stil maar nu heeft mr. Nowé goed nieuws:

Ja, ook op vraag van de rechters want toen de trajectbegeleiding stilviel merkten de Brusselse familierechters dat veel meer mensen weer voor de gewone procedure kozen. Voor de coronacrisis, met trajectbegeleiding, lag het wel even anders: toen werden 7 op de 10 dossiers al anders afgehandeld waardoor de rechters veel minder vonnissen moesten schrijven. Stiekem hoopt Cynthia Nowé dat ze, door de trajectbegeleiding weer op te starten, ervoor kan zorgen dat er weer evenveel dossiers als voorheen namelijk 7 op de 10 anders worden afgehandeld. Als dat lukt, denkt ze niet dat Brussel snel geneigd zal zijn om met het systeem van de opvolgkamer te beginnen. Want het systeem van de trajectbegeleiding loopt goed in Brussel en de rechters worden er niet extra door belast.

Het geeft zowel mr. Van de Velde als mr. Nowé altijd een goed gevoel als ze mensen kunnen doen nadenken om zelf tot oplossingen te komen. Het mooie is dat magistraten ervoor open staan om zowel hun job als die van de advocaat een beetje gemakkelijker te maken maar vooral om het voor de rechtzoekende beter te maken want het gaat tenslotte over die mensen hun leven, uit elkaar gaan als ouders is zeer ingrijpend, het gaat niet zomaar over een onbetaalde factuur hé.

Maar ze zijn en blijven nog altijd advocaat en dat betekent dat ze de strijd nooit helemaal uit de weg gaan. Als een zaak echt niet bemiddelbaar is moet de rechtbank haar verantwoordelijkheid nemen, vinden ze, zonder boos te worden op de advocaten omdat er geen bemiddelde oplossing is.

Claudia Van de Velde: "Ik ben nu 31 jaar aan de balie. Toen wij jong waren gold de regel van de anciënniteit: je wil niet weten hoeveel uren ik als jonge advocaat oudere confraters heb moeten laten voorgaan, ik dacht: mijn tijd komt nog wel maar jammer genoeg niet want die regel is afgeschaft in de familierechtbank en men werkt nu met een grote wachtzaal waar bodes zitten. Het is toch in een digitale maatschappij onmogelijk dat je nog moet aanschuiven, je persoonlijk moet aanmelden, dat een bode dan met een balpen moet opschrijven waarvoor je komt, hij dan moet bellen om te horen wie eerst de zittingszaal binnen mag, dat lijkt me zo jaren 70…Ik zit daar gemiddeld 2 uur te wachten, wat economisch onverantwoord is."

Mr. Nowé: "Ik ben ook meer dan 30 jaar aan de balie en ik had ook gehoopt dat mijn grijze haren het tijdsverlies zouden inperken maar spijtig genoeg is dat niet het geval. In Brussel is men tijdens Corona in blokken gaan werken om een massa mensen te vermijden... als ik het blok van 10u30 heb leg ik wat boterhammen in mijn auto want ik weet niet wanneer ik er buiten kom. Ik kan ook geen vergadering meer plannen om 14u stipt bij een notaris want ik weet niet of ik het haal. Men hypothekeert er dus ook mijn tijd mee en als ik dan te laat en onder stress toekom dan presteer ik in de namiddag ook niet."

Zowel mr. Van de Velde als mr. Nowé hopen op betere tijden zodra justitie echt digitaliseert. Waardoor de podcast over de opvolgkamer en de trajectbegeleiding eindigde met een pleidooi voor een modernere justitie.