Nieuwe richtlijn voor uitvoering gevangenisstraffen
Door de overbevolking is er een nieuwe richtlijn uitgestuurd waardoor enkel zware criminelen, die veroordeeld worden tot meer dan vijf jaar, meteen naar de cel moeten.
Er werd een interne richtlijn van Justitie uitgestuurd, getekend door alle procureurs, waarin opgeroepen wordt "alle gevangenisbrieven die reeds verstuurd zijn onmiddellijk terug te sturen". Tijdelijk moeten personen veroordeeld tot maximaal vijf jaar cel dus (nog) niet in de cel in moeten.
Ontslagnemend minister van Justitie Paul Van Tigchelt zegt laat weten dat het gaat om een noodmaatregel en dat de straffen niet vervallen. "Mensen die zich nu op een later moment dan gepland moeten melden, zullen dat uiteindelijk ook doen."
Concreet mogen agenten de komende weken geen oproepingsbrieven uitsturen naar wie veroordeeld werd tot celstraffen onder de vijf jaar. Dat gebeurt normaal zo’n 550 keer per maand. De uitgestuurde brieven moeten ook teruggestuurd worden. De parketten zullen de komende weken een selectie maken.
Volgens de informatie van het Nieuwsblad hanteert men daarbij vijf criteria: wie meer dan vijf jaar cel krijgt, moet wel nog naar de gevangenis, net als wie veroordeeld is voor moord of doodslag, zwaar geweld, terreur, intrafamiliaal geweld of zedenfeiten.
Overbevolking gevangenissen Stand van zaken
De overbevolking in de gevangenissen heeft een nieuw record bereikt: dinsdag zaten 12.777 mensen in de gevangenis, terwijl er maar 11.020 plaatsen zijn. Het gaat om een stijging met 450 gedetineerden tegenover anderhalve maand geleden. Bijna 200 gevangenen slapen op de grond.
Achtergrond
De overbevolking van de gevangenissen is een historisch en structureel aanhoudend probleem. De beslissing van de regering om gefaseerd ook korte gevangenisstraffen (3 jaar en minder) effectief te gaan uitvoeren, heeft de situatie er de afgelopen jaren uiteraard niet op verbeterd. De beloofde uitrol van 15 detentiehuizen kwam er niet.
In een verwoede poging de cijfers te doen dalen werden de voorbije maanden dan maar de voorwaarden voor verlengd penitentiair verlof twee keer versoepeld. Dat was duidelijk niet voldoende: enkel een noodstop bleek nog mogelijk.
We kaarten de problematiek al jaren aan en zullen dat blijven doen: we nemen de impact van wetsvoorstellen op de gevangenisbevolking nemen steeds in acht in onze adviezen, we maken steevast melding van de overbevolking in onze rapportering voor het jaarlijkse Rule of Law Report van de Europese Commissie, we klagen de niet-uitvoering van relevante arresten aan en recent nog brachten we de problematiek ter sprake op de Annual Conference on Fundamental Rights and the Rule of Law van de European Economic and Social Committee.
Ook interessant
Update: opnieuw verlenging opschorting uitvoering straffen 0-3 jaar via zelfaanbod
In de strijd tegen de overbevolking in de gevangenissen heeft de minister van Justitie de instructie over de opschorting van de uitvoering van bepaalde straffen verlengd tot en met 6 juni 2025.
Bezoek stafhouders onthult schrijnende omstandigheden in gevangenissen
Op 10 december 2024, de Internationale Dag van de Mensenrechten, brachten de stafhouders van alle Belgische balies een bezoek aan één of meerdere penitentiaire inrichtingen binnen hun werkgebied. Zij oefenden daarmee voor het eerst hun nieuwe visitatierecht uit zoals bepaald in de Basiswet betreffende het gevangeniswezen. Lees hun bevindingen?