Schijven waarop erelonen curatoren berekend worden voor vijfde keer verhoogd met 5%
Voorzitter op vrijdag: "Diep vanbinnen gaat het om meer dan de staat van het gerechtsgebouw"
door Jeroen Zweers, eigenaar van NOUN #TheLegalInnovationAgency De staat van digitalisering van de Vlaamse advocatuur
Jeroen Zweers vergelijkt de digitalisering van de Vlaamse advocatuur met die van de rest van de Westerse wereld.
De nood om te digitaliseren zal daarom in eerste instantie niet vanuit de beroepsgroep zelf komen. Maar de klant gaat deze wel afdwingen.
De Vlaamse juridische sector kent een vergelijkbare structuur als die in Nederland. Als buitenstaander zie ik op het eerste gezicht een voortvarender aanpak van juridische innovatie. Zo is er door de balie een visie op digitalisering geformuleerd en zijn er de afgelopen jaren veel legal tech start-ups ontstaan. De beroepsgroep advocaten lijkt echter wat achter te blijven. Er wordt te weinig sense of urgency ervaren. Dit is wel te verklaren: vooral grotere advocatenkantoren doen het financieel goed en zijn succesvol, dus waarom zouden ze het anders doen? De nood om te digitaliseren zal daarom in eerste instantie niet vanuit de beroepsgroep zelf komen. Maar de klant gaat deze wel afdwingen. Cliënten verwachten steeds meer, snellere en technologische ondersteunde oplossingen. Het is een ontwikkeling die in een soort onderstroom plaatsvindt en die de advocaten zelf nog niet helemaal lijkt te hebben bereikt. Zij zien immers aan de oppervlakte alleen positieve resultaten. Het lijkt erop dat advocaten nog te weinig weten van wat hun cliënten echt willen. Er wordt nauwelijks gekeken naar tendensen in de markt, naar nieuwe markten of nieuwe producten. En dat geeft een risico dat je straks voorbijgestreefd wordt door andere aanbieders.
Nood aan bedrijfsmatige aanpak
De advocatuur heeft mijns inziens een meer bedrijfsmatige aanpak nodig. Vooralsnog worden advocatenkantoren te weinig gezien als een bedrijf, waarbij allerlei bedrijfsmatige aspecten spelen. Bedrijven kijken naar hun omgeving om hun strategie te bepalen, advocatenkantoren doen dit maar mondjesmaat. Een goed voorbeeld vond ik bij Monard Law, waar niet-jurist Karen Braeckmans CEO is. Zij heeft klanteninterviews geïntroduceerd en stelt: “Door als niet-jurist met klanten op een bedrijfsmatige manier te gaan praten over hun uitdagingen en onderliggende motieven, krijg je een heel ander gesprek en leer je zoveel.”
Ik denk dat de bedrijfsmatige expertise en aanpak nog erg gemist wordt in de sector. In het juridisch onderwijs is ook geen aandacht voor bedrijfsmatige aspecten. Juristen worden inhoudelijk opgeleid en overspoeld met regels en risico’s waar ze rekening mee moeten houden. Er heerst een cultuur van risicomijding.
Een volgende stap voor startups
De Belgische overheid heeft veel geïnvesteerd in start-ups, ook in legal-techbedrijven. Voorlopig lijkt de legal tech start-up scene nog in de startblokken te staan. Er zijn interessante ontwikkelingen, maar in vergelijking met andere landen zijn deze nog klein en in de beginfase. Een aantal start-ups is absoluut waardevol, zoals onder andere Henchman, een tool die met behulp van AI bibliotheken maakt en helpt bij het opstellen van contracten. Het nadeel is dat deze start-ups allemaal maar een klein onderdeeltje bieden, terwijl er behoefte is aan een totaalpakket van oplossingen. Ook ontbreekt vaak een goede product-marktfit. Er wordt te weinig vanuit de cliënt gedacht, de oplossingen richten zich nu te veel op de advocaat. De vraag die vaak niet gesteld wordt is: wordt de cliënt hier beter van?
De blik moet naar buiten
Dat er wat moet veranderen, is evident. De Vlaamse advocatensector is onvoldoende gericht op de veranderende wensen van de klant. Zonder bereidheid om het anders te doen, gaat er niets veranderen. Terwijl de nood hoog is. De markt wendt zich steeds vaker tot andere dienstverleners en hulpbronnen. In dit digitale tijdperk onderscheiden advocaten zich niet meer door hun kennis, maar door hun strategie en aanpak. Dat vraagt om een andere cultuur en andere vaardigheden van de advocaat. De blik moet naar buiten, de toekomstige klant moet centraal worden gesteld. En digitalisering vormt daar een onmisbaar middel toe.