Interview Nic Balthazar en mr. Jasmine Malekzadem Tussen prestatiedrang en verbinding: wat de advocatuur leert in de Meesterlijke Mens
Hoe blijf je als advocaat overeind in een wereld vol deadlines, prestatiedruk en verwachtingen? De nieuwe opleiding De Meesterlijke Mens – over welzijn, inclusie en verbinding in de advocatuur – biedt een verrassend antwoord. Met een krachtige keynote van de Adviesraad Diversiteit, Gelijkheid en Inclusie, gevolgd door een audiovisuele beleving van Nic Balthazar die raakt, verrast en uitnodigt tot vertragen.
We spraken met Nic Balthazar en mr. Jasmine Malekzadem over waarom deze thema’s méér zijn dan soft skills – en wat ze in beweging willen brengen binnen de balie.
Waarom verdient een opleiding rond thema’s als welzijn, inclusie en verbinding dezelfde aandacht als pakweg een opleiding over bewijsrecht?
Mr. Malekzadem: “In onze opleiding – zowel aan de universiteit als tijdens de stage – leren we vooral praten: pleiten, betogen, argumenteren. Maar luisteren? Dat komt veel minder aan bod, terwijl het minstens even belangrijk is.
Wie niet écht luistert naar zijn cliënt of naar de tegenpartij, loopt al snel vast. Je mist signalen, blijft hangen in standpunten, en een regeling blijft dan vaak uit.
Sommige confraters hanteren het principe: ‘Dit zijn de eisen van mijn cliënt, en tonen vervolgens weinig interesse in wat de tegenpartij te vertellen heeft'. Maar zo bereik je niets. Echte vooruitgang begint bij de bereidheid om te luisteren. Soft skills zijn dus zeker niet onbelangrijk voor een advocaat.”
De advocatuur draait vaak om prestaties, efficiëntie en controle. Welke rol kunnen verhalen zoals die in de opleiding 'De Meesterlijke Mens' spelen in het openbreken van die prestatiecultuur, en het bespreekbaar maken van kwetsbaarheid?
Nic Balthazar: “Vraag je aan honderd advocaten wie zichzelf perfectionist noemt, dan steekt zeker zeventig procent trots de hand op. Logisch, zou je denken. In dit vak moet alles tot in de puntjes kloppen: correct, nauwkeurig, sluitend. Dat is de job. Maar perfectionisme is eigenlijk niet simpelweg een kwaliteit, het is ook een vorm van faalangst. Perfectionisme is faalangst in een Armani-kostuum, zelfopgelegde prestatiedruk in Louboutins. Het gaat niet alleen om de drang om het goed te doen — het gaat vaak om de angst om het níét goed te doen. De angst om zelf niet te voldoen. Dat stemmetje zit ook bij advocaten in het achterhoofd en fluistert dingen die vreugde uit het werk en het leven kunnen halen.
"Perfectionisme is faalangst in een Armani-kostuum, zelfopgelegde prestatiedruk in Louboutins."
Je geeft tegenover cliënten of collega’s niet snel toe dat je twijfelt aan jezelf. In plaats daarvan compenseren we: harder werken, strenger zijn voor onszelf. Zo ontstaat prestatiedruk — een stille bron van mentale uitputting.
Met initiatieven als de opleiding 'De Meesterlijke Mens' maken we ruimte voor de vraag ‘Hoe voel je je eigenlijk?’. Niet alleen rationeel denken, maar ook leren herkennen wat er zich onder de oppervlakte afspeelt. Stress op zich is geen probleem. Maar chronische faalangst, gevoed door torenhoge verwachtingen, wél. Het begint klein: een lastig dossier, een veeleisende cliënt, een lat die steeds hoger ligt. Durven toegeven dat ook ervaren professionals soms twijfelen, is geen zwakte. Het is de eerste stap naar echte veerkracht — in een beroep dat lang te weinig oog had voor mentaal welzijn.”
Ligt de lat voor advocaten dan te hoog?
Mr. Malekzadem: "Onlangs sprak ik met een confrater die in mijn ogen werkelijk een litigator uit de duizend is. We zijn met zo’n 11.000 advocaten in Vlaanderen, dus dan heb je er misschien tien zo goed als hij. Ik gaf hem daar ook een compliment over. Maar zijn reactie? Hij zei: ‘Ik denk niet dat ik zó goed ben. Ik hoor volgens mij helemaal niet in die top 10 die jij beschrijft.’ Daar schrok ik van.
Maar eigenlijk is dit kenmerkend voor ons vak: die hardnekkige prestatiedrang, dat perfectionisme, de lat die steeds hoger wordt gelegd. Mooie façade, maar vaak verhult het iets anders: het gevoel nooit genoeg te zijn. Wat me vooral bezighoudt, is het effect op de volgende generatie. Als zelfs de besten zichzelf blijven ondergraven, wat geven we dan door aan jonge advocaten? Zwijgend houden we de lat torenhoog — alsof het erbij hoort.
Je zag dat mijn compliment iets in hem bewoog, maar ook hoe moeilijk het was om het écht te laten binnenkomen. En net daar zit de kern: leren een compliment ontvangen. Aanvaarden dat je goed genoeg bent, ook al voelt dat niet altijd zo. Want zolang zelfs de besten onder ons denken dat ze tekortschieten, houden we met z’n allen een onhaalbare standaard in stand.”
"We moeten complimenten leren aanvaarden. Want zolang zelfs de besten onder ons denken dat ze tekortschieten, houden we met z’n allen een onhaalbare standaard in stand."
Nic Balthazar: “Een vriend gaf me ooit het advies: “Je moet de lat zo hoog leggen dat je er op je gemak onderdoor kunt wandelen.” Klinkt als een grap, maar hij bedoelde: stel haalbare doelen, waar je onderweg ook van kunt genieten. Die aanpak kan paradoxaal genoeg net je prestaties verbeteren én je leven leefbaarder maken.
Het duurde voor mij ook even voor ik tot dat besef kwam. Door mijn werk in media en film — ook sectoren met stevige prestatiedruk — werd de vraag steeds urgenter: hoe hou je het vol zonder jezelf uit te putten? Dat wil ik nu ook overbrengen naar andere veeleisende sectoren.
Uiteindelijk draait het om zelfkennis. Aanvoelen waar je grenzen liggen, hoe je stress niet moet vermijden, maar leren doseren. Stress op zich is niet het probleem — zolang er ook herstel tegenover staat. Maar vandaag is die rust vaak ver te zoeken. Onze maatschappij is niet gebouwd op herstel. Die ‘down-momenten’ zijn er amper nog. En dan zit daar ook nog dat verdomde instrument van de duivel in je achterzak, die je 24/7 bereikbaar maakt.
Het wordt tijd dat we het competitieve model durven bevragen. Niet omdat we geen ambitie mogen hebben, maar omdat we anders willen leven — met meer mildheid, en meer duurzaamheid.”
Mr. Malekzadem: "Ja, rust toelaten blijft iets waar veel advocaten moeite mee hebben. We leven van deadline naar deadline — de volgende conclusie, een zitting die nadert, een advies dat klaar moet zijn. Het stopt eigenlijk nooit.
Maar het gaat niet alleen om drukte. We laten rust niet toe. Alsof vertragen niet mag, omdat de moderne advocatuur ons heeft aangeleerd dat beschikbaarheid gelijkstaat aan professionaliteit. Cliënten verwachten snelle antwoorden, confraters ook. Zelfs op vakantie nemen sommigen hun laptop mee, voor het geval dat. Want stel je voor: iemand heeft je nodig en je bent er niet?
Die constante bereikbaarheid is de norm geworden — en net dat maakt het zo gevaarlijk. Want echte rust vraagt om te deconnecteren. Loslaten. Vertrouwen dat het werk ook even zonder jou kan doorgaan.
Dat is niet makkelijk. Het vraagt oefening én bewustzijn. Maar het is noodzakelijk als je dit vak gezond wil blijven doen.”
Welke tip gebruik jij zelf het meest, Nic?
Nic Balthazar: “Zelfzorg wordt vandaag vaak iets individueels, terwijl we weten: een oprecht woord of gebaar van een ander doet soms het meeste. Toch praten we steeds minder écht met elkaar.
In plaats van het vrijblijvende ‘Hoe is het?’, zouden we beter vragen: ‘Hoeveel is het?’ — op een schaal van 0 tot 10. Dat opent echt een gesprek, als je dat wil. En als iemand zegt ‘7’, dan weet je dat het oké is maar ze er wellicht geen zin hebben om erover te praten.
Die vraag stel je best ook aan jezelf. Soms is het antwoord ‘3’ of ‘4’, en dat is oké. Je hoeft niet altijd een 8,5 te zijn, zelfs als je carrière of een ander specifiek aspect van je leven bijvoorbeeld goed lijkt te gaan. Die score fluctueert. Gisteren was je misschien een 7, vandaag een 4 — dat hoort erbij.
Voor mensen op de rand van burn-out kan zo’n dagelijkse check-in echt helpen. Noteer je stemming op een schaal van 0 tot 10. Na een tijd zie je patronen, krijg je inzicht — en vooral: het besef dat zelfs niet alle moeilijke dagen even moeilijk zijn. Zo kan je ook het positieve proberen zien in moeilijke dagen. Zelf heb ik ook momenten waarop ik denk: ‘Verdorie, ik zit op een vier.’ Gewoon dat erkennen helpt. Je hoeft geen vijf te zijn. Je hoeft alleen maar eerlijk te zijn met jezelf.
En nee, dit is niet alleen voor wie ongelukkig is in z’n werk. Integendeel. Burn-out treft vaak net diegenen met de meeste passie en toewijding aan hun werk. Want een vuur dat niet brandt, kan ook niet opbranden. Dus denk niet te snel: dit geldt niet voor mij. Juist dan is het goed om even stil te staan.”
"Burn-out treft vaak net diegenen met de meeste passie en toewijding aan hun werk. Want een vuur dat niet brandt, kan ook niet opbranden. Dus denk niet te snel: dit geldt niet voor mij."
Wat maakt volgens jullie deze opleiding zo verschillend van klassieke opleidingen of keynotes over welzijn?
Nic Balthazar: “Mensen denken snel: ‘Oei, dat is zeker niets voor mij, daar ga ik me ongemakkelijk bij voelen.’ Maar meestal vergissen we ons daarin. Ook advocaten hebben er baat bij om wat uit hun comfortzone te stappen.
Maar voor alle duidelijkheid: je moet bij ons niets doen wat je niet wil. Al is het meestal moeilijker om níét mee te doen dan wel. Neem nu iets simpels als neurieën: als een aantal personen neuriet, werkt dat aanstekelijk. Dat klinkt misschien als een vreemd voorbeeld in de context van een opleiding voor advocaten, maar zo vreemd is het zelfs niet: het verlaagt stress, stimuleert gelukshormonen en kalmeert je ademhaling. Het wordt zelfs gebruikt in trainingen voor astronauten.
Zelfs in groepen waar je het niet van verwacht — IT’ers, ingenieurs, tandartsen — gaat uiteindelijk bijna iedereen mee in de challenges van deze beleving. Meer ga ik voorlopig niet prijsgeven, het verrassingseffect is ‘part of the challenge’.”
Mr. Malekzadem: “Door even bewust tijd te nemen voor deze opleiding – bijna als een geplande adempauze – krijg je gegarandeerd nieuwe inzichten mee. De gedeelde ervaring creëert bovendien een gevoel van verbondenheid in de groep.
Je stapt er opgelucht buiten, met minder ballast én met concrete dingen die je kunt meenemen in je werk en leven.
Voor advocaten die houden van uitdaging is dit nét dat: een uitnodiging om even uit je comfortzone te stappen. Tenzij je al perfect in balans bent en moeiteloos schakelt tussen connecteren en deconnecteren — maar dat zijn weinigen.
Net daarom is dit waardevol. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor je cliënten en de beroepsgroep. Een advocaat die rustiger en bewuster werkt, zorgt uiteindelijk beter voor iedereen.”
Waarom de combinatie van mentaal welzijn en DEI, zijn deze twee verbonden met elkaar?
Mr. Malekzadem: "Sommige advocaten beseffen wel dat onze beroepsgroep weinig divers is, maar zien dat niet altijd als een probleem. Ik wel. Een beroepsgroep die de maatschappij voldoende weerspiegelt, dat schept vertrouwen.
Bovendien: diversiteit is op zichzelf ook een kracht. Tal van studies tonen aan dat diverse teams tot andere, vaak creatievere en innovatievere oplossingen komen. Het helpt ons niet alleen betere beslissingen nemen, maar ook om talent aan te trekken én te behouden. Want als iemand met een diverse achtergrond zich om die reden niet echt thuis voelt in de groep, is de kans groot dat die persoon uiteindelijk vertrekt. En dan verliezen we net dat waardevolle talent."
Stel: we kijken vijf jaar vooruit. Wat zou dan het mooiste resultaat zijn van deze opleiding en gelijkaardige alternatieven binnen de balie?
Mr. Malekzadem: "Wat ik echt zou appreciëren, is dat thema’s zoals soft skills en inclusie over vijf jaar geen aparte ‘dingetjes’ meer zijn, maar vanzelfsprekend deel uitmaken van het DNA van de advocatuur. Misschien ben ik daarin wat te optimistisch of hoopvol, want waarschijnlijk hebben we nog wat meer tijd nodig om daar écht te geraken.
Wat me vandaag nog vaak opvalt, is dat inclusie in sommige kantoren behandeld wordt als iets dat er 'nog even bij moet' – alsof men zegt: 'we moeten nog iets doen voor ons DEI-beleid.' En dan denk ik: dat zou geen losstaand gegeven mogen zijn. Dat moet iets wezenlijks worden.
Voor mij zou diversiteit, gelijkheid en inclusie – en bij uitbreiding ook bepaalde soft skills – net zo’n fundamentele waarde moeten worden als confraterniteit of het beroepsgeheim. Waarden die we vandaag als vanzelfsprekend beschouwen en waar niemand nog vraagtekens bij zet. DEI hoort daar ook bij. Niet als extra, maar als essentieel."
"Voor mij zou diversiteit, gelijkheid en inclusie net zo’n fundamentele waarde moeten worden als confraterniteit of het beroepsgeheim."
Nic Balthazar: “Ik zou het geweldig vinden als we binnen vijf jaar allemaal gewoon zouden vragen: ‘Hoeveel is het nu?’ En dan bedoel ik echt dat we het willen weten. En als iemand daar niet op wil antwoorden, is dat ook helemaal oké. Maar ik merk dat ik het zelf al ben beginnen doen, eerst met vrienden. En nu hoor ik al op verschillende plekken waar ik kom dat mensen het zijn blijven gebruiken, zelfs op hun werk. Ze zeggen me: ‘We doen dat nog altijd, het helpt echt.’ Ik hoop dat de opleiding 'De Meesterlijke Mens' ook advocaten leert om écht te luisteren, ook naar zichzelf. En wanneer het dan goed gaat, met ons of met een ander, hoop ik dat we dit ook leren waarderen en benoemen. Het is bijna even fijn om te zeggen ‘Dat heb je echt goed gedaan’ als om het te horen.”
De opleiding De Meesterlijke Mens – over welzijn, inclusie en verbinding in de advocatuur
Wat betekent het vandaag om advocaat te zijn in een wereld die voortdurend beweegt? Hoe blijf je overeind in een veeleisende praktijk, zonder jezelf te verliezen? En hoe zorgen we samen voor een advocatuur waarin iedereen zich gerepresenteerd en gehoord voelt?
In deze inspirerende opleiding start de Adviesraad Diversiteit Gelijkheid en Inclusie van de OVB met een krachtige keynote over deze punten. Nadien volgt een intense, audiovisuele beleving van en met Nic Balthazar, die speciaal voor deze gelegenheid werd aangepast aan de leefwereld van de advocatuur en die raakt, confronteert en uitnodigt tot connectie – met jezelf, met elkaar en met de samenleving.
Deze opleiding wordt georganiseerd in het najaar.
Wie is Nic Balthazar
Nic Balthazar is een Vlaamse filmregisseur, schrijver en tv-maker. Als klimaatactivist regisseerde hij de documentaire Duty of Care (2022). In 2025 toert hij met de interactieve voorstelling Feelodrome, die mentale veerkracht en verbondenheid bevordert.
Wie is Jasmine Malekzadem
Jasmine Malekzadem behaalde haar Master Rechten (2009) en Manama Vennootschapsrecht (2010), begon bij Eubelius en werkt sinds 2019 bij Janson (Gent). Ze is gespecialiseerd in vastgoedrecht en geschillenbeslechting. Aan de KU Leuven is ze wetenschappelijk medewerker en doceert ze Goederenrecht. Ze publiceert en spreekt regelmatig, en is actief binnen de OVB en de balie Gent.
Ook interessant
Vernieuwde Advocatenrun 2025: de strijd tussen balies en een Strava-club om samen te trainen!
Op zondag 1 juni 2025 verwelkomen wij u en uw gezin voor een onvergetelijke dag vol sport, plezier en gezonde competitie tijdens de vernieuwde Advocatenrun. Dit jaar draait alles om samenwerking en voorbereiding, en wij maken het voor alle deelnemers nóg gemakkelijker om samen te trainen en zich voor te bereiden op de grote dag. Maak kennis met onze gloednieuwe Strava-club en train mee met confraters!
Advocatuur voor iedereen: OVB richt raad op voor diversiteit en inclusie
De Orde van Vlaamse Balies (OVB) heeft een nieuwe mijlpaal bereikt door de oprichting van de Raad van Inclusie en Diversiteit. Deze raad, bestaande uit elf deskundige leden met uiteenlopende achtergronden, heeft als missie om inclusie en diversiteit binnen de Vlaamse advocatuur te bevorderen.