Ga verder naar de inhoud

Positief advies bij voorstel tot verbetering rechts­po­si­tie slacht­of­fers

donderdag 21 november 2024

Op vraag van de Kamercommissie Justitie hebben we een kort advies geschreven bij een wetsvoorstel om de rechtspositie van slachtoffers van strafrechtelijke feiten te verbeteren door hen automatisch te registreren als benadeelde persoon. We onthalen het voorstel als een positieve ontwikkeling.

Nico Moons

Jurist studiedienst
Avatar

Deel dit artikel

In de regel benadeelde partij

Voorliggend wetsvoorstel (DOC 56-0051) laat elke klager een verklaring als benadeelde partij afleggen, tenzij die daar op uitdrukkelijke en geïnformeerde wijze van afziet. Deze maatregel vereist een aanpassing van artikel 5bis van de wet van 17 april 1878 houdende de Voorafgaande Titel van het Wetboek van Strafvordering.

De doelstelling is duidelijk. Om als benadeelde persoon erkend te worden, moet het slachtoffer op dit ogenblik zelf stappen zetten. Dat kan leiden tot onbedoelde niet-registratie.

We steunen vanzelfsprekend elke maatregel die erop gericht is de rechtspositie van slachtoffers te verbeteren en hen in staat te stellen hun rechten op doeltreffende wijze uit te oefenen.
— Nicolaas Vinckier, bestuurder studiedienst

'Vals positieve' gevallen

Een kanttekening bij het op zich positieve voorstel is het risico op ‘vals positieve’ gevallen. Er zijn namelijk ook situaties waarin iemand aangifte doet van strafbare feiten, bijvoorbeeld als getuige of uit burgerzin, zonder persoonlijk door de feiten te worden geschaad en dus zonder er slachtoffer van te zijn. 

Het registreren van zo iemand als benadeelde persoon zou ertoe kunnen leiden dat hij onbedoeld op de hoogte wordt gehouden van het verdere verloop van de strafklacht. 

Dat zou kunnen leiden tot ongezonde nieuwsgierigheid bij bepaalde klachtleggers. Erger nog, een getuige die tevens klager is en onbedoeld inzage krijgt in het strafdossier zou zijn onbevangenheid verliezen en zichzelf als getuige in de procedure ten gronde ‘verbranden’.

We hebben daarom een alternatieve formulering voorgesteld die dergelijke nefaste gevolgen voorkomt.

Ook op agenda Vlaamse regering

Het wetsvoorstel sluit aan bij de beleidsnota van de Vlaamse minister van Justitie waarin wordt aangekondigd dat minister Demir een soortgelijke doelstelling tot automatisering van het statuut van benadeelde persoon

De minister voegt daaraan toe dat een permanentie van advocaten zou kunnen worden opgericht die zowel voorafgaand als tijdens het indienen van een klacht bijstand kunnen bieden aan slachtoffers. We volgen dit uiteraard verder op.

Ook interessant

Strafrecht
dinsdag 03 december 2024

Aanvulling bij nieuwe richtlijn voor uitvoering ge­van­ge­nis­straf­fen

In het kader van de tijdelijke maatregel tot opschorting van de uitvoering van sommige straffen tot en met vijf jaar stelt het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen vast dat heel wat veroordeelden zich blijven aanbieden om hun straf tot en met vijf jaar te doen uitvoeren, waardoor de maatregel onvoldoende effect heeft. Daarnaast ontvangen strafinrichtingen nog veel gevangenisbriefjes die dateren van vóór de datum van de instructie (18 november 2024).

Meer lezen
Publiekrecht Strafrecht
vrijdag 29 november 2024

Amok in recreatiedomeinen vereist andere aanpak dan voetbalhooliganisme

We hebben een advies geschreven bij het nieuwste wetsvoorstel over de veiligheid in recreatiedomeinen (DOC 56-0173). Naast onze algemene kritische houding ten aanzien van de groeiende trend naar meer bestuurlijke handhaving, vereist de tekst zelfs los daarvan een grondige herwerking. Het vaak blindelings kopiëren van de Voetbalwet zonder de specifieke context van de recreatiedomeinen in acht te nemen is één van de meest voorname problemen met dit wetsvoorstel.

Meer lezen