OVB steunt opname verhoor van meerderjarige slachtoffers van zedenfeiten
De OVB schreef een advies bij het wetsvoorstel om het verhoor van meerderjarige slachtoffers en getuigen van zedenfeiten en seksueel geweld audiovisueel op te nemen om traumatiserende effecten van herhaaldelijk verhoor tegen te gaan. Ze steunt de doelstelling van het voorstel, maar heeft vragen bij de voorwaarden, wapengelijkheid en praktische uitvoering ervan.
Bescherming slachtoffer
Om de traumatiserende effecten van herhaaldelijk verhoor en secundaire victimisatie te voorkomen, willen de indieners van het wetsvoorstel net als voor minderjarige slachtoffers van zedenfeiten, de audiovisuele opname van het verhoor ook bij meerderjarige slachtoffers en getuigen van dergelijke misdrijven tot regel maken. Dan doen ze door een extra lid toe te voegen aan artikel 112ter, §1 Sv.
De OVB kan zich vinden in die doelstelling en verduidelijkt dat idealiter alle verhoren zouden moeten worden opgenomen, zowel bij slachtoffers van andere (geweld)misdrijven als bij verdachten. Maar ze is zich ervan bewust dat dat momenteel praktisch niet haalbaar is.
We kunnen evenwel de discussie over het personeel toepassingsgebied opentrekken: is extra bescherming meer nodig voor een getuige van een zedenfeit dan voor een getuige van een gruwelijke moord? Zijn zij per definitie meer getraumatiseerd dan een slachtoffer van een gewelddadige homejacking?
Voorwaarden opname
De OVB gaat akkoord dat het slachtoffer toestemming moet geven voor de opname van het verhoor. Het mag dan wel een beschermingsmaatregel zijn, het kan ook meer confronterend aanvoelen dan wanneer het verhoor enkel zou worden neergeschreven. De verdachte kan de video ook te zien krijgen waardoor het slachtoffer zich opnieuw kwetsbaar kan voelen.
Ook vindt de OVB dat moet onderzocht worden in welke mate de voorwaarden en waarborgen van het verhoor die in artikelen 93-101 Sv. gelden voor minderjarigen nu ook van toepassing zouden moeten worden op de meerderjarige slachtoffers.
Rechten verdediging
Hoewel de audiovisuele opname herhaaldelijk verhoor wil voorkomen, benadrukken we dat het mogelijk blijven om bijkomende onderzoekshandelingen zoals een herverhoor of een confrontatie te vragen (artikel 61quinquies Sv.). Het gebeurt immers regelmatig dat er valse klachten worden neergelegd. Een tweede of derde verhoor is in dat geval een belangrijke manier om tegenstrijdigheden in het verhaal van het vermeende slachtoffer te ontdekken.
Bij minderjarigen komt de opname in de regel in de plaats van de persoonlijke verschijning. We merken tevreden op dat het wetsvoorstel daarover zwijgt voor de meerderjarige slachtoffers en hopen dat het de bewuste keuze van de indieners is om die regel niet door te trekken. Dat zou een stap te ver te zijn in de evenwichtsoefening tussen de rechten van het slachtoffer en die van de verdediging.
Haalbaarheid
Tot slot benadrukken we dat de uitvoering extra middelen en een bijgestuurde organisatie zal vergen. Het wetsvoorstel zou haar doel voorbijschieten als verhoren in de praktijk stelselmatig uitgesteld moeten worden of slachtoffers moeten worden doorverwezen.
We menen ook dat de opname automatisch deel moet uitmaken van de kopie van het verhoor en eveneens digitaal toegankelijk moet zijn.
Ook interessant
Nieuw: modellen voor procedures tegen gebrekkige behandeling geïnterneerden
Om u goed op weg te zetten bij procedures tegen de gebrekkige behandeling van gedetineerde geïnterneerden, delen we een ontwerp van ingebrekestelling en een model van dagvaarding in kort geding.
Nieuwe uitbreiding penitentiair verlof wegens overbevolking
De Belgische gevangenissen kampen met een steeds verergerende overbevolking, waarbij de situatie inmiddels onhoudbaar is geworden. Op 13 september 2024 werd een nieuwe uitbreiding van het penitentiair verlof aangekondigd door de FOD Justitie. Deze maatregel treedt onmiddellijk in werking en is bedoeld als tijdelijke oplossing voor de huidige crisissituatie.