Interview Judit Karlsson: "Als we niet blijven strijden voor democratische waarden, kunnen we zelf slachtoffer worden"
Een advocaat te paard door de straten van Brussel – het was een opvallende headline, en dat deed mr. Judit Karlsson doelbewust. Met haar actie vraagt ze aandacht voor de hongersnood in Soedan, een crisis die volgens haar te veel onder de radar blijft. “Als advocaat heb je niet alleen juridische kennis, maar ook een stem, toegang tot informatie en de verantwoordelijkheid om op te komen voor rechtvaardigheid. Dat mag je niet negeren – niet als mens, en niet als jurist.”
Wat was het kantelmoment waarop je besloot om echt in actie te komen voor de hongersnood in Soedan? Want de oorlog begon al twee jaar geleden, en toch kwam jouw actie nu pas.
Mr. Karlsson: Klopt, de oorlog begon op 15 april 2023, maar die extreme hongersnood is eigenlijk een recenter fenomeen. Het echte kantelpunt voor mij kwam toen ik een publicatie van Artsen Zonder Grenzen las waarin stond dat Soedan momenteel de grootste humanitaire crisis ter wereld doormaakt. Wat me nog het meest schokte: ik had daar nog niks over gezien in de media. En ik volg nochtans dagelijks het internationale nieuws. Was ik niet toevallig geabonneerd op de Facebookpagina van Artsen Zonder Grenzen, dan had ik het zelfs helemaal niet geweten. Dat is hartverscheurend, want een hongersnood – zoals verklaard is in Soedan – sterven altijd eerst kinderen en onschuldige burgers.
Ik ben erover beginnen praten met vrienden, collega’s, familie — stuk voor stuk mensen die het nieuws op de voet volgen — en niemand wist ervan. En dat vond ik écht niet kunnen.
Dus begon ik na te denken: hoe kunnen we dit onder de aandacht brengen? Hoe kunnen we solidariteit op gang brengen? Het feit dat de wereld onwetend is over deze crisis is hartverscheurend, want in een hongersnood – zoals verklaard is in Soedan – sterven altijd eerst kinderen en onschuldige burgers. Want er is nog 2 miljard euro nodig om mensen letterlijk van de hongerdood te redden. En dat is geen grote metafoor — dat is de keiharde realiteit.
"Ik volg dagelijks het internationale nieuws, maar was ik niet toevallig geabonneerd op de Facebookpagina van Artsen Zonder Grenzen, dan had ik het zelfs helemaal niet geweten."
Voor wie het gemist heeft: wat hield de actie in?
Mr. Karlsson: Ik heb op de website van Artsen Zonder Grenzen een inzamelactie opgezet. Je zou het crowdfunding kunnen noemen, maar eigenlijk draait het vooral om communicatie. Via die campagne wil ik natuurlijk geld inzamelen voor Artsen Zonder Grenzen, maar de kern is vooral bewustmaking. Op mijn actiepagina hou ik een blog bij, en van 15 april 2025 tot 15 april 2026 ga ik op regelmatige basis acties organiseren — communicatieacties om mensen te informeren over de hongersnood in Soedan en om zoveel mogelijk aandacht te krijgen, zowel in de media als rechtstreeks bij het publiek.
Voor de eerste actie ben ik met mijn partner en onze pony naar Brussel getrokken. Dat klinkt misschien wat gek, en ik kreeg daar ook uiteenlopende reacties op, maar het werkte verbazend goed. Onze pony is heel schattig en mensen willen hem aaien — zo ontstaat er spontaan een gesprek. En dat gesprek gaat dan over Soedan.
Tijdens die actie hebben we 3.000 euro ingezameld en ik heb met zeker 150 mensen écht kunnen praten over wat er daar gebeurt. Dat is belangrijk, want als die mensen op hun beurt anderen aanspreken, al is het maar een paar personen, kan dat snel een sneeuwbaleffect creëren. En opvallend: op één of twee mensen na had niemand in Brussel ooit van deze crisis gehoord.
De actie heeft ook wat media-aandacht gekregen — negen nieuwsmedia hebben er iets over gepubliceerd, waaronder een aantal bekende kranten en nieuwssites. Dus ja, het was een veelbelovende start.
Het is een start, maar u plant nog heel wat acties. Wat mogen we bijvoorbeeld verwachten?
Mr. Karlsson: Klopt, ik plan een jaar lang bewustmakings- en solidariteitsacties. Een van de grotere acties die eraan komt, is een benefietconcert, waarschijnlijk in het weekend van 6 of 7 september. Ik ben nog volop bezig met de voorbereidingen — ik zoek momenteel nog muzikanten en een zaal, maar ik heb al twee professionele artiesten gevonden die willen optreden, gratis of bijna gratis. Dat is echt hartverwarmend.
Daarnaast komen er nog verschillende kleinere acties. Zo wil ik affiches ophangen op campussen en flyers uitdelen. Ook tijdens de zomer plan ik iets sportiefs: een lange tocht te paard of met de fiets, met tent en al — zo’n 500 kilometer voor Soedan, ergens door de Alpen. Het precieze plan ligt nog niet helemaal vast, maar ik ben volop aan het voorbereiden.
Alle acties kondig ik aan op de blog van mijn campagnepagina op de website van Artsen Zonder Grenzen. Daar kunnen mensen alles volgen en hopelijk geïnspireerd raken om zelf ook in actie te komen.
"We kunnen allemaal iets doen, en het kost helemaal niets. Bewustwording maakt weldegelijk een verschil."
U benadrukt dat deze crisis onderbelicht blijft. Waarom denkt u dat dit zo is, en wat kan er volgens u aan veranderen op korte termijn?
Mr. Karlsson: De timing van de crisis speelt volgens mij een grote rol. Het is niet verbazend dat de media gefocust is op de verschrikkingen in Trumps Amerika en de gevolgen hiervan op de internationale politiek. Daarnaast zijn er andere crises dichtbij huis die veel aandacht krijgen, zoals de oorlog in Oekraïne en de genocide in Palestina. Sudan daarentegen is ver weg en de oorlog daar speelt al langer. Het is een beetje "oud nieuws", maar de humanitaire crisis en de extreme hongersnood die uit die oorlog voortkomt, is erger dan die in veel andere conflictgebieden, zelfs de Gazastrook. De levens van 25 miljoen mensen in Soedan, bijna de helft van de bevolking, staan op het spel door de hongersnood, en de VN voorspelt dat 770.000 kinderen op korte termijn kunnen sterven aan honger en gerelateerde ziektes. Dat is absoluut catastrofaal.
Hoewel we ons misschien cultureel minder verbonden voelen met Soedanezen dan met de Oekraïners of Palestijnen, zijn het evenzeer mensen zoals wij. Aan de onverschilligheid en stilte rond deze crisis wil ik dan ook helpen een eind te brengen. We kunnen allemaal iets doen, en het kost helemaal niets. Iedereen kan beginnen door zich te informeren over de situatie in Soedan, het erover te hebben met vrienden, familie en collega's, en waar mogelijk financiële steun te bieden aan organisaties zoals Artsen Zonder Grenzen of UNICEF. Bewustwording maakt weldegelijk een verschil.
De media spelen natuurlijk een belangrijke rol in het informeren van het publiek, maar ze richten zich vaak op het "breaking news". Het sterven van mensen in langdurige conflicten krijgt daardoor minder aandacht. Maar door bewustwording bepaald de lezer of kijker ook een beetje wat nieuws is, en waarover ze meer willen horen. Dus ons signaal naar de media is ook belangrijk, en ik vind dat we die morele verplichting om te helpen waar we kunnen, al is het dit maar. "Een kind dat huilt, is een kind dat huilt", het maakt niet uit waar ter wereld kinderen van honger sterven, of het nu een oude oorlog of een nieuwe crisis is. Iedereen, zowel individuen als overheden, moet alles in hun macht doen om dit te stoppen.
"Als we niet blijven strijden voor democratische waarden, hier én elders, kunnen we zelf slachtoffer worden van onderfinanciering van onderwijs en een verzwakt rechtssysteem."
Hebben advocaten als beroepsgroep volgens u dan een bijzondere verantwoordelijkheid hebben om maatschappelijke thema's mee onder de aandacht te brengen?
Mr. Karlsson: Absoluut. Als beroepsgroep maken we deel uit van de gerechtelijke macht, en daarmee hebben we een unieke rol in het beschermen van democratische en morele waarden. We beschikken over communicatievaardigheden, kennis en toegang tot informatie, wat ons in staat stelt om rechtvaardigheid na te streven en kwetsbare groepen te ondersteunen.
Een goed voorbeeld van deze verantwoordelijkheid zien we nu bijvoorbeeld in de VS, waar advocaten en rechters opstaan tegen een regime dat de wet en grondwet schendt. Het zijn de advocaten die het opnemen voor de slachtoffers van onrecht, vaak tegen de wil van het regime in. Advocaten hoeven zich niet per se te specialiseren in humanitair recht, maar kunnen vanuit hun vakgebied bijdragen aan een rechtvaardigere samenleving. Of je nu werkt voor een vastgoedontwikkelaar of in een ander sector, je kunt altijd jouw steentje bijdragen.
Als groep kunnen we veel betekenen voor slachtoffers van onrecht, ongeacht of ze ver weg zijn, zoals in Soedan, of dichterbij, zoals in België. Elk onrecht dat we accepteren, maakt de weg vrij voor meer onrecht. Kijk maar naar de recente aanvallen op transpersonen en immigranten in de VS.
Als we niet blijven strijden voor democratische waarden, hier én elders, kunnen we zelf slachtoffer worden van onderfinanciering van onderwijs en een verzwakt rechtssysteem. Het is belangrijk dat we solidair blijven, vooral voor minderheden en voor degenen die in onverschilligheid worden uitgebuit of onderdrukt.
"Elk onrecht dat we accepteren, maakt de weg vrij voor meer onrecht."
Wat zou je zeggen tegen advocaten die deze maatschappelijke rol willen opnemen?
Mr. Karlsson: Mijn advies zou misschien wat ongebruikelijk zijn, maar ik zeg altijd: begin bij jezelf. Zorg goed voor jezelf. Als je niet in balans bent en niet gelukkig bent in je privéleven, kun je anderen ook niet goed helpen. Dat geldt in je professioneel en privé-leven. Het is belangrijk dat je de ruimte maakt om anderen te ondersteunen, en als je dat kunt, zijn de mogelijkheden eindeloos. Als ieder individu de juiste waarden nastreeft, en iedere advocaat eerlijk en rechtvaardigt probeert te zijn, zoals onze deontologische code ook voorschrijft, kunnen we allemaal al veel betekenen.
Wie het een stapje verder wil nemen, kan lid worden van een organisatie om ervaring op te doen en een netwerk op te bouwen. Als je eenmaal een kijkje hebt genomen in deze wereld, kun je zelfs je eigen project starten. Er zijn talloze doelen waar je je voor kunt inzetten - of het nu gaat om de hongersnood, klimaatverandering of iets anders - maar begin altijd met jezelf.
Heeft u het gevoel dat uw acties iets teweegbrengen?
Mr. Karlsson: Het is natuurlijk lastig om het effect precies te meten, maar ik geloof sterk in het sneeuwbaleffect. Op mijn kleine schaal kan ik misschien niet enorme groepen bereiken, maar dankzij de pony hebben we wel media-aandacht gekregen en ik denk dat we duizenden mensen hebben bereikt. Natuurlijk zullen er altijd mensen zijn die niet geïnteresseerd zijn, maar voor die paar die dat wel zijn, is het al de moeite waard. Als ik zelfs maar één persoon heb geraakt, dan vind ik de actie al geslaagd. En als we allemaal één persoon kunnen bereiken, dan maken we de wereld stap voor stap beter.
Wat me opviel tijdens de tocht in Brussel, was dat we veel middelbare scholieren spraken. Ik ging met mijn schattige, aaibare pony naar het einde van de schooldagen, en ik moet zeggen: zij waren veel meer geïnteresseerd dan de meeste volwassenen die we tegenkwamen. Ze waren geschokt door de hongersnood, vroegen om een flyer en gaven die mee naar huis. Ik zag zelfs een aantal ouders die een financiële bijdrage deden, wat betekent dat de kinderen hun ouders hebben aangespoord om mee te doen. Dit geeft me veel hoop voor de toekomst. De jongere generatie, tussen de 10 en 18 jaar, was duidelijk geraakt door de situatie, en ik geloof echt dat mijn campagne hen zal blijven beïnvloeden. Ik hoop dat ze zich ook in de toekomst blijven informeren over internationale humanitaire kwesties. Het is cruciaal dat ze inzien hoe belangrijk het is om actief te zijn en zich in te zetten, vooral nu we in een tijd leven waarin zoveel rechten opnieuw ter discussie worden gesteld.
wie is Judit Karlsson
Mr. Judit Karlsson is juridisch adviseur in de vastgoed- en reguleringspraktijk bij Eversheds Sutherland Belgium en heeft haar eigen advocatenkantoor Karlsson & Partners. Ze is gespecialiseerd in huurrecht, bouwrecht, vastgoedtransacties, due diligence en mede-eigendom, en procedeert in alle Belgische gewesten. Mr. Karlsson geeft bovendien geregeld opleidingen en publiceerde verschillende artikels.
Met haar Artsen Zonder Grenzen-actie voor Soedan 'Breaks the Silence' wil ze bewustwording creëren, en in de mate van het mogelijke haar steentje bijdragen aan de hulp die Soedan zo nodig heeft.
Ook interessant
Sarah Loos: "Discretie en strategie zijn net positieve eigenschappen voor een advocaat"
Wie dit jaar naar De Mol keek, herkent haar meteen: Sarah Loos, advocaat én de te ontmaskeren saboteur van dienst. Voor het eerst was de jurist in het spel niet de klassieke bliksemafleider, maar effectief de Mol. Een rol die haar op het lijf geschreven was, vindt ze zelf: "Dezelfde empathie die mij tot een betrokken advocaat maakt, hielp ook net om mijn rol als mol geloofwaardig te spelen."
Benoît Van Cauwenberghe wint Scriptieprijs 2024
Benoît Van Cauwenberghe studeerde af aan de faculteit rechtsgeleerdheid en criminologische wetenschappen aan de UGent, waar hij zowel zijn master in de criminologie als zijn master in de rechten behaalde met de grootste onderscheiding. Met zijn masterproef "Informatie van inlichtingendiensten: bewijs of inlichting in een strafprocedure en het recht van verdediging?" heeft hij onze Scriptieprijs ter waarde van 2.500 euro in de wacht gesleept.