Nieuw wetsontwerp streeft naar taalevenwicht in Brusselse justitiële organen
Schijven waarop erelonen curatoren berekend worden voor vijfde keer verhoogd met 5%
2 collaboratief advocaten getuigen: De methode van collaboratieve onderhandelingen kan pas aanslaan als genoeg confraters de opleiding volgen
Mr. Kathleen De Cuyper en mr. Jorden Wouters, beiden verbonden aan de Nederlandstalige Orde bij de balie Brussel, volgden bij de OVB samen de opleiding collaboratieve onderhandelingen. Ze hebben zonet een succesvolle collaboratieve onderhandeling achter de rug. In een interview met hen en de cliënt van mr. Wouters willen ze u warm maken om de opleiding te volgen. Temeer nu er wetgeving in de maak is waardoor het collaboratief akkoord in de toekomst ook zal kunnen worden gehomologeerd. Vanaf eind september starten er nieuwe opleidingssessies.
Kan u, zonder al te zeer in detail te treden, even de inhoud van het geschil schetsten dat aan de basis lag van deze collaboratieve onderhandeling?
Mr. Wouters: Een vrouw werkte al bijna 15 jaar in een accountancykantoor maar ze was door rugproblemen meermaals lange periodes arbeidsongeschikt. Op een bepaald moment wou ze het werk graag deeltijds hervatten met de nodige kantooraanpassingen op ergonomisch vlak. De arbeidsgeneesheer en haar behandelende arts stemden daarmee in. Maar de werkgever zag die werkhervatting niet zitten, hij wou de arbeidsovereenkomst liever beëindigen.
Ook de cliënt van mr. Wouters neemt deel aan het interview over de collaboratieve onderhandeling. Om privacyredenen getuigt hij anoniem als "de werkgever".
De werkgever: U moet weten: tijdens de afwezigheid van onze werkneemster namen wij nieuwe softwarepakketten in gebruik, de opleidingen daarvoor had zij gemist, dat maakte het soms moeilijk voor haar om ons werkritme te volgen.
Waarom heeft u dit geschil via collaboratieve onderhandelingen aangepakt?
Mr. Wouters: De partijen stonden niet met getrokken messen tegenover elkaar. Zij kenden elkaar al lang en er was wederzijds respect. Wel was er een fundamentele tegenstelling in hun streefdoel: de bediende wou het werk hervatten, terwijl de werkgever die werkhervatting helemaal niet zag zitten. Maar beiden waren wel bereid om samen te zoeken naar een correcte oplossing voor iedereen..
Ik ben al geruime tijd de raadsman van het accountancykantoor, onder meer in arbeidsrechtelijke zaken. Zij hadden een vergadering met mij ingepland en daar werd ik, tot mijn verrassing, meteen geconfronteerd met 2 managing partners van mijn cliënt maar ook met de werkneemster en haar man!
Zij hadden een gezamenlijke vraag: zoek ons een uitweg uit deze impasse. Ik wees er hen meteen op dat er een belangenconflict was: als raadsman van het accountancykantoor kon ik niet tegelijk de belangen van de werkneemster ter harte nemen.
Op dat moment had ik net de 2de module in de opleiding collaboratieve onderhandelingen gevolgd, dit geschil leek me uiterst geknipt voor een collaboratieve onderhandeling.
Waren er nog andere mogelijkheden om dit probleem aan te pakken?
Mr. Wouters: Een klassieke bemiddeling had ook gekund maar ik had verschillende redenen om daar niet voor te kiezen:
- Er lagen geen juridische aanspraken op tafel, de werkneemster verwachtte geen bepaald bedrag aan opzeggingsvergoeding, ze wou alleen graag opnieuw aan de slag bij haar werkgever;
- Iedereen wou een oplossing die voor iedereen een goede oplossing was, de slaagkansen waren dus hoog;
- Bij een bemiddeling zouden we er nog een bemiddelaar moeten bij betrekken, nog een externe persoon, een buitenstaander en dat vond niemand nodig.
Hoe ging u te werk?
Mr. Wouters: Ik heb aan mijn cliënt en aan zijn werkneemster eerst uitgelegd wat een collaboratieve onderhandeling inhoudt. Beiden gingen daarmee akkoord en dus hadden we voor werkneemster ook nog een tweede advocaat nodig, ik verwees de vrouw door naar mr. De Cuyper, we hadden module I en module 2 van de opleiding collaboratieve onderhandelingen samen gevolgd en ik wist ze zich op arbeidsrecht toelegt.
Mr. De Cuyper: Vanaf dan hebben we het stappenplan gevolgd zoals we dat in de opleiding bij de OVB hadden geleerd:
- Eerst was er een ontmoeting met de eigen cliënt, waarbij de behoeften/belangen/prioriteiten werden nagegaan, verschillende pistes zoals ontslagkost, alternatieve mogelijkheden voor ontslag enz. werden geëxploreerd en de nodige informatie daartoe werd verzameld.
- Na een eerste contact tussen raadslieden, stelden we een protocol op en dat werd ondertekend door de partijen en de raadslieden.
- Vervolgens bereidden wij de onderhandelingen verder voor met de cliënt maar ook alleen tussen raadslieden, waarbij we een voorbereidende nota voor de plenaire vergadering opstelden. Daarin werden bepaalde openstaande vragen en onduidelijkheden overlopen en onmiddellijk langs beide zijden gecheckt. Zo dachten we op een bepaald moment aan een eenmalige premie in de groepsverzekering maar de polis liet dat niet toe.
- Dan belegden we in mijn kantoor een plenaire vergadering met de werkneemster, de twee managing partners van het accountancykantoor en beide raadslieden.
- Tijdens die vergadering tekenden de grote lijnen van het akkoord zich al af, die namen we op in een proces-verbaal van de vergadering. Wij, de advocaten, moesten dan wel nog wat juridisch-technische items uitklaren, onder meer over de impact van de afspraken op de rechten in het sociaal zekerheidsstelsel. Dat deden we dan onderling, telefonisch of via een overleg online. Er volgden dan ook nog wat nabesprekingen met de cliënt en tussen advocaten.
- Mr. Wouters schreef uiteindelijk het finale akkoord, ik vulde aan en dit eindigde in een collaboratief onderhandeld akkoord, ondertekend door de cliënten en hun advocaten.
U maakt mij nieuwsgierig naar het uiteindelijke resultaat!
Mr. Wouters: De arbeidsovereenkomst werd beëindigd.
Mr. De Cuyper: Maar eerst mocht de werkneemster wel nog tijdelijk terugkeren naar de werkvloer met de nodige flexibiliteit qua werkuren en pauzes, gezien haar rugproblemen .
Mr. Wouters: Ze presteerde bijna 7 maanden van haar opzegtermijn en ze kreeg in die periode zelfs een iets hoger loon. Mijn cliënt zocht voor haar ook een oplossing m.b.t. de werkdruk die toen zeer hoog was en via outplacement kreeg ze ruimschoots de kans om op zoek te gaan naar een andere baan.
Mr. De Cuyper: Tegelijk kreeg de werkneemster bij haar vertrek ook een gedeeltelijke opzeggingsvergoeding en samen met het tijdelijk hogere loon vormde dat voor haar toch een erkenning voor haar jarenlange dienst in het accountancykantoor. Een maand voor de arbeidsovereenkomst beëindigd werd had ze ander werk gevonden en partijen gingen in goede verstandhouding uit elkaar.
Mr. Wouters: Dit is een oplossing waar een rechter nooit kan toe komen als een dergelijk geschil voor de rechtbank belandt.
Welke vaardigheden gebruikte u daarbij, vaardigheden die u in de opleiding aanleerde?
Mr. Wouters: Dat zijn eigenlijk dezelfde vaardigheden als in een bemiddeling: actief luisteren, samenvatten, doorvragen, het in kaart brengen van wat er precies geregeld moet worden, wat de bekommernissen zijn van de partijen, … enz. Het bijzondere aan de methode van collaboratieve onderhandelingen is dat je als advocaat ook de wederpartij rechtstreeks bevraagt, dat doe je nooit in een klassieke onderhandeling.
Mr. De Cuyper: Klopt, in een klassieke onderhandeling neem je als advocaat zelf het initiatief en neem je je cliënt altijd in bescherming tegen de andere partij. In collaboratieve onderhandelingen geef je je cliënt de vrijheid om zelf het woord te nemen en een open dialoog te voeren met de andere partij en diens raadsman. Mijn cliënte (de werkneemster) had er bijvoorbeeld nood aan om uit te spreken wat voor haar belangrijk was en dat kon.
De werkgever: En ook wij konden op een rustige manier uitleggen waarom wij de arbeidsovereenkomst wilden beëindigen. Het was echt een open gesprek.
Mr. De Cuyper: Er was ook wederzijds vertrouwen waardoor er geen kwetsende opmerkingen kwamen of onrealististische juridische eisen werden gesteld. Ik had mijn cliënte op voorhand wel uitgelegd dat het bijvoorbeeld geen zin had om een volledige opzeggingsvergoeding te eisen omdat dat het bedrijf, gezien haar anciënniteit, veel te veel zou kosten.
In een klassieke onderhandeling neem je als advocaat zelf het initiatief en neem je je cliënt altijd in bescherming tegen de andere partij. In collaboratieve onderhandelingen geef je je cliënt de vrijheid om zelf het woord te nemen en een open dialoog te voeren met de andere partij en diens raadsman.
Hier ging het om een conflict van arbeidsrecht, voor welk soort geschillen vindt u een collaboratieve onderhandeling nog geschikt?
Mr. Wouters: De methode lijkt mij vooral geschikt in ondernemingsrechtelijke zaken, in het bijzonder geschillen tussen aandeelhouders of contractuele betwistingen tussen ondernemingen, waarbij partijen nog een poging willen doen om de samenwerking te redden.
Mr. De Cuyper: Alles wat met familie en./of ondernemingen gerelateerd is of waarbij partijen in de toekomst nog met elkaar te maken zullen hebben.
Bij mr. Wouters is het deze eerste keer dat hij de methode van collaboratieve onderhandelingen met succes hanteert, mr. De Cuyper heeft de techniek wel al eens toegepast om een voorbereidende vergadering te beleggen met de confrater van de tegenpartij, om het pad naar een compromis wat te effenen, maar toen kwam het niet tot een collaboratief akkoord. Het behaalde succes sterkt hen alvast in hun voornemen om een geschil in de toekomst vaker via collaboratieve onderhandelingen te benaderen.
Probeer uw confraters eens te overtuigen: waarom moeten ze zich bekwamen in collaboratieve onderhandelingen?
Mr. Wouters: Als advocaat komt het er in eerste instantie op aan om passende oplossingen te vinden, bij voorkeur via dialoog en onderhandelingen. In de opleiding tot collaboratief onderhandelaar krijg je extra vaardigheden aangereikt om tot een oplossing te komen.
Maar we moeten realistisch zijn: de methode van collaboratieve onderhandelingen kan pas aanslaan als er genoeg advocaten de opleiding volgen zodat ze vertrouwd zijn met deze wijze van geschillenoplossing. Ik pleit er dan ook voor dat alle advocaten die de opleiding bij de OVB hebben gevolgd en zo het certificaat “collaboratief onderhandelaar” behaalden (nvdr: op dit moment zijn er 346 advocaten met het certificaat "collaboratief advocaat") daar openlijk mee zouden uitpakken: vermeld het op uw website, visitekaartjes, in uw briefhoofd, … enz.
Ik doe een warme oproep aan de confraters die ook erkend collaboratief advocaat zijn. Geef daar ruchtbaarheid aan! Vermeld het op uw website, visitekaartjes, in uw briefhoofd, … enz.
De OVB heeft er bij minister van Justitie Van Quickenborne op aangedrongen dat het collaboratief akkoord ook door de rechter zou kunnen worden gehomologeerd, naar analogie met het bemiddelingsakkoord. Dit staat nu in het voorontwerp van wet m.b.t. de modernisering van de advocatuur.
Hoe belangrijk vindt u dit voor toekomstige toepassingen van de tactiek van collaboratieve onderhandelingen?
Mr. De Cuyper: Bemiddeling en collaboratieve onderhandelingen zijn 2 mogelijke vormen van alternatieve geschillenbeslechting, het is echt noodzakelijk om beide technieken procedureel op dezelfde manier te behandelen.
Mr. Wouters: Het is goed dat die anomalie eindelijk wordt rechtgezet. Als je nu een collaboratief akkoord hebt heb je wel een overeenkomst die de partijen bindt maar als een van de partijen het akkoord niet of niet goed uitvoert moet je nog naar de rechtbank om het af te dwingen. Een collaboratief akkoord dat kan worden gehomologeerd en daardoor dezelfde waarde krijgt als een vonnis, dat is pas een troef om collaboratieve onderhandelingen in de lift te krijgen, daarmee gaan we confraters kunnen we overtuigen om de opleiding te volgen.
De mening van de cliënten:
De cliënte van mr. De Cuyper nam dan wel niet deel aan het interview maar mr. De Cuyper vernam van haar dat ze zich gehoord voelde en dat ze tijdens de onderhandelingen nooit onder druk werd gezet. Wel kwamen er bijzonder veel indrukken op haar af maar ze voelde zich enorm ondersteund door de beide advocaten, ook door de advocaat van haar werkgever, dat had ze niet verwacht. Haar werkgever woonde het interview bij en vulde aan:
De werkgever: Wij wilden van meet af aan een correcte oplossing voor alle partijen, dat zit in onze bedrijfscultuur. Ik vond het ook een meerwaarde om vast te stellen dat beide advocaten voor beide partijen oplossingen zochten.
Zou u een later conflict nog eens via deze methode van collaboratieve onderhandeling willen benaderen?
De werkgever: Zeker en vast. Beide partijen waren na afloop heel tevreden, het ging ook snel en daardoor heeft deze aanpak ons zeker ook een pak minder geld gekost dan een procedure bij de rechtbank.
Er staan nieuwe sessies van de opleiding collaboratieve onderhandelingen ingepland
Dit najaar staan er nieuwe sessies van de opleiding tot collaboratief onderhandelaar op het programma. Voor module 1 is dat vanaf eind september, voor module 2 vanaf half oktober.
Ook interessant
Dag van de Ondernemer: mis deze webinars niet
Op 17 november, ter ere van de Dag van de Ondernemer, hebben we drie boeiende webinars gepland die gericht zijn op de advocatuur en ondernemerschap. Deze sessies beloven inzichtelijke discussies en waardevolle informatie te bieden voor advocaten.
Hoe gaat u best om met minderjarige verdachten?
Behaalde u al het Supralat-certificaat én het certificaat Bijzondere Opleiding Jeugdrecht? Dan is onze nieuwe opleiding iets voor u! Die gaat in op de bijzondere kwetsbaarheid van minderjarigen tijdens een verhoor. Verwacht u aan rondetafelgesprekken, interactie en een rollenspel. U gaat naar huis met heel wat nieuwe vaardigheden.