Advocaten verdienen meer bescherming in het nieuwe Strafwetboek
Tijdens een hoorzitting van de kamercommissie Justitie over het ontwerp van Boek II van het nieuwe Strafwetboek, brak bestuurder Nicolaas Vinckier een lans voor een gelijke bescherming van advocaten tegen geweld en agressie in vergelijking met andere beroepsgroepen met een maatschappelijke functie.
Advocaten hebben maatschappelijke functie
Artikel 79, 4° van het wetsontwerp tot invoering van een nieuw Strafwetboek somt de beroepen met een maatschappelijke functie op. Geweld tegen een dergelijke beroepsbeoefenaar wordt beschouwd als een verzwarend bestanddeel. Daaronder vallen onder meer magistraten, griffiers, getuigen en journalisten, maar geen advocaten. Nochtans staan advocaten net zo veel en vaak zelfs nog directer in de vuurlinie, zo stelt bestuurder Vinckier.
Ten eerste kan men bezwaarlijk stellen dat advocaten geen maatschappelijke functie vervullen. Niet enkel wordt dat algemeen aanvaard in internationale rechtspraak (Michaud t. Frankrijk), de Belgische wetgever erkende het zelf toen de advocatuur tijdens de coronacrisis bij ministerieel besluit werd omschreven als “een noodzakelijke dienst voor de bescherming van de vitale belangen van de natie en de behoeften van de bevolking”.
Advocaten begeven zich beroepshalve in erg conflictueuze situaties en worden daarbij vaak geconfronteerd met agressie. Ze doen dit om hun maatschappelijke rol te vervullen. Het nieuwe strafwetboek beschermt personen met zo’n maatschappelijke functie op een bijzondere wijze. Het zou bijzonder slecht signaal zijn mochten advocaten daarbij over het hoofd worden gezien
Agressie tegen de advocaat in cijfers
Geweld en agressie tegen advocaten is geen uitzondering. Anekdotische voorbeelden zijn er voldoende, maar OVB heeft de problematiek ook in kaart gebracht via een enquête. Uit de antwoorden van meer dan 600 deelnemende advocaten volgt onder meer dat:
- 81% heeft de afgelopen 2 jaar minstens één keer te maken gekregen met een vorm van agressie. Bij bijna 1 op 5 advocaten gaat het om fysieke agressie.
- Agressie heeft een duidelijke impact op de jobtevredenheid en de mentale gezondheid van de deelnemende advocaten, in die mate dat bijna 1 op 4 soms tot vaak overweegt om het beroep daarom te verlaten.
- Iets meer dan de helft van de deelnemende advocaten meent dat agressie en geweld tegen advocaten de afgelopen 5 jaar gestegen is.
Conclusie
De conclusie van bestuurder Vinckier is even kort als helder: voeg de advocaat toe aan de lijst van personen met een maatschappelijke functie in artikel 79, 4° van het wetsontwerp zodat ook zij van de extra bescherming van het Strafwetboek kunnen genieten.
Lees het volledige advies
Ook interessant
Wetsvoorstel rond minnelijke schikking voor PPP’s roept juridische bedenkingen op
Op vraag van de Kamercommissie Justitie hebben we een kort advies afgeleverd bij het wetsvoorstel om de verruimde minnelijke schikking onmogelijk te maken voor politiek prominente personen (nr. 56-1042). We spreken ons niet uit over de rechtsfiguur op zich, maar hebben wel ernstige bedenkingen bij de argumentatie.
Van spreekrecht naar aangifteplicht
Een nieuw wetsvoorstel wil het spreekrecht voor beroepsgeheimhouders omvormen tot een aangifteplicht. Zo zouden advocaten bij kennis van bepaalde misdrijven verplicht worden melding te doen bij het parket. In de Kamercommissie Justitie van 23 september 2025 werd OVB-bestuurder Nicolaas Vinckier daarover gehoord, die daar benadrukte dat dit het beroepsgeheim uitholt en slachtoffers net kan schaden.