Ga verder naar de inhoud

Wat is de Gemengde Commissie Rechts­bij­stands­ver­ze­ke­ring?

De Gemengde Commissie Rechtsbijstandsverzekering (GCR) is er als conflictoplossing voor advocaten, maar niet (rechtstreeks) voor de rechtzoekende. De GCR kan veel advocaten van dienst zijn om een einde te maken aan een aanslepend geschil en eindeloze discussies met een verzekeringsmaatschappij.

Laurence Lambert

Jurist studiedienst
Laurence Lambert
GCR

Deel dit artikel

Ontstaan en oprichting

De GCR werd opgericht door een protocolakkoord tussen de bij Assuralia aangesloten rechtsbijstandsverzekeraars, de OVB en OBFG. Voordien bestonden er ook al aparte protocolakkoorden tussen Assuralia en de beide Ordes apart.

Aanleiding tot het nieuwe de protocolakkoorden vormde de Europese richtlijn 87/344/EEG van 22 juni 1987 tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende de rechtsbijstandsverzekering en de daaruit volgende artikelen 154-157 van de ‘Verzekeringswet’ van 4 april 2014 (de vroegere artikelen 90-93 wet landverzekeringsovereenkomst).

Naar aanleiding van de jaarlijkse evaluatie van het zogenaamde ‘KB Onkelinx’ (KB van 15 januari 2007 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan een verzekeringsovereenkomst rechtsbijstand moet voldoen om te worden vrijgesteld van de jaarlijkse belasting op de verzekeringsverrichtingen bedoeld in artikel 173 van het wetboek diverse rechten en taksen) kwamen de OVB, de OBFG en Assuralia sinds begin 2008 op regelmatige tijdstippen samen om na te gaan hoe enerzijds de toegang tot het recht en anderzijds de verhouding tussen de rechtsbijstandsverzekeraars en de advocatuur konden worden verbeterd.

Voor dat laatste bleek het wenselijk te zijn om de twee bestaande protocollen van de Gemengde Commissie Rechtsbijstandsverzekering (tussen Assuralia en de OVB, respectievelijk de OBFG) te harmoniseren. Daarom werd op basis van een vergelijking van de twee aparte protocollen gewerkt aan een nieuwe geharmoniseerde tekst waarover na de nodige besprekingen en opmerkingen een consensus werd bereikt door de drie partijen. Het nieuwe gezamenlijk protocol werd ondertekend op 3 november 2011 en trad in werking op 1 januari 2012.

In dat protocol werden gemeenschappelijke beleidslijnen vastgelegd om een goede samenwerking tussen de rechtsbijstandsverzekeraars en de advocatuur na te streven. Volgens die beleidslijnen speelt de advocaat een belangrijke rol om de cliënt te informeren over de rechtsbijstandsverzekering, staat rechtstreeks overleg tussen advocaat en rechtsbijstandsverzekeraar centraal en respecteert de rechtsbijstandsverzekeraar het beginsel van de vrije keuze van advocaat. De oprichting van de Gemengde Commissie Rechtsbijstandsverzekering – met subcommissies erelonen en saisine/dekking – maakt er ook deel van uit.

Samenstelling

De GCR is een paritaire commissie, samengesteld uit rechtsbijstandsverzekeraars en advocaten. Ze behandelt concrete geschillen over erelonen, saisine of dekking die tussen advocaten en rechtsbijstandsverzekeraars bestaan. Twee advocaten (waarvan één voorzitter) en twee vertegenwoordigers van de verzekeraars zetelen in de commissie en verlenen advies over de voorliggende geschillen.

De samenstelling wordt iedere twee jaar vernieuwd. De ‘vaste’ leden-advocaten worden door de algemene vergadering verkozen na stemming over alle individuele kandidaten. De niet vaste leden-advocaten worden door hun eigen stafhouder aangeduid om deze functie waar te nemen gedurende twee jaar. De mandaten zijn hernieuwbaar.

Vanuit de OVB is er door OVB-medewerkers een permanente en actieve administratieve en juridische input om de concrete werking van de GCR(-zittingen) mogelijk te maken.

Gratis advies bij ereloongeschil door de Commissie Erelonen

Hoe gaat een en ander praktisch in zijn werk? Stel dat de verzekeringsmaatschappij na uw tussenkomst om de belangen van uw cliënt te verdedigen in de rechtsbijstand uw kosten- en ereloonstaat niet (volledig) wil voldoen. Ze vindt het uurloon te hoog, de verplaatsingskosten buiten proportie of de aangerekende uren te veel. U meent daarentegen dat u uw staat wel correct begrootte.

U – of de maatschappij – kunt dan een schriftelijk en gemotiveerd verzoekschrift overmaken aan de GCR . De vier zetelende leden van de GCR nemen het hele dossier, inclusief stukken en argumenten van partijen, grondig door en komen na overleg op de zitting – desgevallend ook na partijen op hun verzoek te hebben gehoord op de zitting – tot een gemotiveerd advies als mogelijke oplossing van het geschil. De commissie dient conform art. 14 van het protocol uitspraak te doen binnen een maand na het sluiten van de debatten. Het advies wordt dan binnen de kortst mogelijke termijn schriftelijk meegedeeld aan de partijen en hun eventuele raadslieden. Het advies is evenwel niet bindend en er is geen verhaal tegen mogelijk.

De GCR-leden houden bij hun adviesverlening o.a. rekening met de complexiteit van de zaak en de aard van het dossier. Soms is men dezelfde mening toegedaan en komt de commissie snel tot een akkoord, soms zijn er lange en verhitte discussies vooraleer de leden een consensus bereiken. Hoe dan ook wordt over geen enkel dossier licht gegaan. De leden zijn er zich dan ook van bewust dat zo’n geschil voor alle partijen – zowel de verzekeraar als de advocaat en zijn cliënt – van groot belang is en dat hun advies verstrekkende gevolgen kan hebben.

Gratis advies bij geschil over de saisine en dekking door de Commissie Saisine

Geschillen inzake saisine gaan over het ‘moment’ waarop de advocaat mag optreden: vanaf wanneer is uw tussenkomst gedekt en komt de maatschappij tussen in de vergoeding van uw staat en kosten en erelonen? Als uw cliënt u bijvoorbeeld al heeft geconsulteerd terwijl de maatschappij het dossier nog ‘in minnelijk beheer’ behandelde om een oplossing te vinden, kan het zijn dat die maatschappij bepaalde prestaties niet voor haar rekening wil nemen omdat ze u nog geen mandaat had verleend. Ook dan kan u – of de maatschappij – een eenzijdig verzoekschrift richten tot de GCR-commissie saisine. Die zal daar, net als bij ereloongeschillen, na een debat over oordelen en een advies formuleren.

Een vaak voorkomend geschil dat aan de GCR-commissie saisine wordt voorgelegd, gaat over de “objectiviteitsclausule”: een verschil in mening tussen de verzekerde en de rechtsbijstandsverzekeraar over de aanpak/gedragslijn van de regeling van het schadegeval. Daarbij heeft de verzekerde het recht om advies te vragen aan een advocaat van zijn keuze (cf. art. 157 Verzekeringswet).

De GCR-commissie saisine behandelt ook geschillen inzake dekking als beide partijen akkoord gaan om een geschil voor te leggen aan de GCR nu dekkingsgeschillen in principe eerder geschillen zijn tussen verzekerde en verzekeraar, dan tussen advocaat en verzekeraar. Ze gaan immers over de vraag of er überhaupt recht was op bijstand van een advocaat. In de praktijk geeft de GCR-commissie saisine ook hierover een advies aan de partijen, dat zoals alle adviezen van de GCR evenwel ‘slechts’ de waarde van een advies heeft en dus niet bindend.

Nog vragen? Onze specialisten ter zake

Ontdek alle medewerkers

Laurence Lambert

Jurist studiedienst

Inge Baert

Directiemedewerker