Vertrouwelijk overleg duldt geen pottenkijkers
Bindende richtlijnen moeten het vertrouwelijk overleg tussen de verdachte en de advocaat in het kader van de Salduz-regeling beschermen. Dat blijkt uit een rapport van het controleorgaan op de politionele informatie (COC) over het gebruik van camera’s en/of een audiovisueel systeem bij het vertrouwelijk overleg.
We steunen de vraag van het COC om bindende richtlijnen te ontwikkelen die het belang van de vertrouwelijkheid van het overleg duidelijk cementeren.
Cameragebruik algemeen aanvaard door politie
U herinnert het zich ongetwijfeld: vorig jaar kwam aan het licht dat een Oost-Vlaamse politiezone vertrouwelijke gesprekken tussen advocaten en cliënten heeft kunnen afluisteren. Hoewel het onderzoek van het Comité P nog loopt, publiceerde het controleorgaan op de politionele informatie gisteren al een thematisch rapport. Dat onderzoek legt de denkpatronen en praktijken van politiekorpsen bloot voor wat betreft het cameragebruik en het audiovisueel bekijken, opnemen en/of beluisteren van vertrouwelijk overleg.
We noteren enkele opmerkelijke bevindingen:
- In 27% van de 222 politie-entiteiten die de vragenlijst hebben ingevuld, is in het lokaal voor vertrouwelijk overleg een camerasysteem aanwezig en in ongeveer de helft daarvan is beluisteren en opnemen ook mogelijk
- 22 % vindt dat cameratoezicht zonder toestemming geen inbreuk op het vertrouwelijk overleg is ten behoeve van de veiligheid
- Bij 6 van de 10 politie-entiteiten waar een steekproef werd gedaan, werd het vertrouwelijk overleg standaard gefilmd (zonder geluidsopname). Dat werd nergens uitdrukkelijk aangegeven. Op één plaats werd het overleg zelfs wel opgenomen en beluisterd.
Bindende richtlijnen nodig
Gezien deze problematische vaststellingen, steunen we de vraag van het COC om bindende richtlijnen te ontwikkelen die het belang van de vertrouwelijkheid van het overleg duidelijk cementeren. Een afwijking van dit principe uit veiligheidsoverwegingen moet erg uitzonderlijk zijn.
Volgende aanbevelingen komen daar volgens ons aan tegemoet:
- Er moet binnen een vastgestelde termijn een apart lokaal komen voor het vertrouwelijk overleg. Nu vindt dit vaak plaats in het verhoorlokaal, waar er meestal audiovisuele apparatuur aanwezig is. Daardoor bestaat het risico dat ook het vertrouwelijk overleg wordt gefilmd en/of opgenomen.
- Als het overleg toch plaatsvindt in het lokaal van het verhoor, moet er daarom een duidelijke aan- en uitknop zijn
- Een uitzondering is enkel mogelijk als er duidelijke en ernstige aanwijzingen zijn dat de fysieke integriteit van personen in het concrete geval in gevaar is en als die veiligheid niet kan worden gegarandeerd met minder ingrijpende maatregelen (bv. glaswand). Bovendien moet de advocaat en de cliënt daarover voorafgaandelijk van op de hoogte gebracht worden en kan een geluidsopname en de bewaring van de beelden sowieso niet proportioneel zijn.