Van stage naar tableau "De advocatuur is een veel gezelligere wereld dan gedacht"

Hoe zie jij je toekomst als advocaat (op korte of lange termijn)?

Emma: Wanneer mij wordt gevraagd naar mijn toekomstplannen, antwoord ik altijd: "Mijn eerste doel is om een uitstekende advocaat te worden." Vaak gaat het meteen over ambities en partnerschappen, maar ik vind het belangrijk om eerst te focussen op de basis en uit te blinken in mijn vakgebied. Op langere termijn wil ik graag een rol spelen in het leiden van een kantoor, maar de exacte tijdspanne laat ik open. Daarnaast wil ik me binnen enkele jaren inzetten voor de balie of de Orde van Vlaamse Balies. Het is belangrijk voor mij om bij te dragen aan de advocatuur en actief betrokken te zijn bij de ontwikkeling van ons beroep.

Paçik: Ik wil advocaat blijven in het omgevings- en administratief recht, omdat ik hierin steeds meer ervaring opdoe en deze rechtsgebieden mij erg aanspreken. Mijn werk bestaat voornamelijk uit procedures bij de Raad van State en de Raad voor Vergunningsbetwistingen. In de toekomst zou ik graag een opleiding in bemiddeling volgen, nu mijn beroepsopleiding afgerond is en er ruimte is voor verdere ontwikkeling. Bemiddeling wordt steeds relevanter, ook in het publiekrecht. Daarnaast lijkt het me geweldig om te doceren aan een universiteit of hogeschool, specifiek over omgevings- en administratief recht, mijn favoriete vakgebieden.

Robbe: Ik wil graag iets extra's doen naast mijn werk als advocaat, iets wat niet direct met advocatuur te maken hoeft te hebben. Bijvoorbeeld, een rol in de Commissie voor het Gevangeniswezen lijkt me interessant. Onlangs vroeg een confrater uit Leuven me om jurylid te zijn voor een project aan de Erasmushogeschool, wat ik ook erg boeiend vond. Ik zie mezelf graag betrokken bij activiteiten waar ik mensen iets kan bijbrengen of toezicht kan houden.

Elien: Ik vind het belangrijk om me in te zetten voor de balie en de organisatie ervan. De ‘community’ en de confraters om je heen zijn essentieel. Eerst wil ik mijn eigen stage succesvol afronden, maar ik hoop ooit ook mijn kennis door te geven aan de volgende generatie als stagemeester.

Hoe belangrijk is die ‘community’ eigenlijk voor advocaten-stagiairs?

In koor: Heel belangrijk!

Emma: Het is pijnlijk om te zien hoe sommige stagiairs soms een heel slechte ervaring hebben en daardoor een afkeer van de advocatuur ontwikkelen, terwijl het vaak zeer capabele en enthousiaste mensen zijn. Het is jammer dat zo'n ervaring hen soms doet besluiten de advocatuur te verlaten omdat ze het idee hebben dat het overal zo zal zijn, terwijl dit niet het geval is.

Is dat dan een misvatting over je beroep dat je graag de wereld uit wil zien?

Emma: Het idee dat een advocaat-stagiair soms gezien wordt als een hulpje irriteert me echt. Mensen denken soms dat je nog niet mag pleiten of niet veel kunt doen... Ik ben echter een volwaardig advocaat (ook al ben ik stagiair). Natuurlijk ben ik nog in opleiding, maar ook een beginnende ambtenaar of leraar moet worden opgeleid. Ik ben advocaat en ik vervul mijn taken met veel plezier en toewijding.

Elien: Als mensen horen dat ik advocaat-stagiair ben, zeggen ze vaak: "Oh, dan heb je zeker geen leven meer, 24/24 aan het werk en alleen maar koffie halen en dossiers klasseren. Dat terwijl ik op kantoor zelfs nooit voorgesteld wordt als 'de stagiair', maar altijd als ‘mijn medewerkster’. Ik vind dat naar de rechtbank en naar de cliënten toe een heel belangrijk verschil om niet zo in dat hokje van ‘stagiair’ geduwd te worden.

Robbe: Dat zijn inderdaad veelvoorkomende misvattingen. Het hangt echter af van het kantoor waar je werkt. Sommige kantoren kunnen inderdaad verwachten dat je je leven wat opzij zet en strikte kantooruren hanteert. Maar in de advocatuur bepaal je tegenwoordig zelf de balans tussen werk en privé. Als je lange dagen maakt voor bepaalde dossiers, kun je dat later compenseren wanneer mogelijk, zelfs door bijvoorbeeld langer te lunchen op een rustige dag. Het is ook belangrijk om een leven buiten het werk te hebben, dat relativeert vanzelf de intensiteit van het werk.

Bij wie kan je na de stage terecht met vragen? Nog steeds bij jullie stagemeester?

Elien: Ik hoop zelfs dat ik binnen 20 jaar nog bij mijn stagemeester kan aankloppen, al is het maar om een vraag te stellen.

Paçik: Hoewel de stage eindigt, blijf ik het belangrijk vinden om elke dag bij te leren. Wanneer je je aansluit bij het tableau ben je uiteindelijk nog ‘maar’ een jonge advocaat met slechts drie jaar ervaring, terwijl je stagemeester veel meer ervaring heeft. Ik vind het daarom belangrijk om bij mijn stagemeester nog lang terecht te kunnen en vragen te durven stellen.

Als je één gouden tip zou mogen geven aan een beginnende stagiair, wat zou dat zijn?

Robbe: Het komt erop neer: opdagen, opdagen, opdagen. Ga naar de evenementen, informele bijeenkomsten, en feestjes. Leer mensen kennen en bouw een netwerk op waar je op kunt terugvallen. Ook aan het begin van je stage is dit cruciaal. Het voorkomt dat je je geïsoleerd voelt achter je bureau op eigen kantoor, relativeert de intensiteit van de job en kan echt het verschil maken in je keuze om door te gaan naar het tableau.

Elien: Geloof in jezelf en maak jezelf zichtbaar. Ook wanneer het aankomt op de uitvoering van je job moet je zeker niet zitten wegkwijnen in je kantoor en alleen doen wat van je gevraagd wordt. Natuurlijk moet je je taken uitvoeren, maar ga een stapje verder en laat ook je ideeën en mening horen over dossiers. En vooral, laat je niet ontmoedigen als er iets misgaat.

Emma: Naast de mensen die je leert kennen op kantoor, kan je ook heel veel nieuwe contacten leggen tijdens balie-events en -feestjes. Ik heb daar echt vrienden gemaakt. Daarnaast zijn er veel commissies binnen de balie en bij de Orde van Vlaamse Balies waar je anderen kunt ontmoeten, en je kan inzetten voor elkaar én voor de advocatuur.

Hoe heeft je kijk op de advocatuur zich ontwikkeld sinds je stage begon?

Paçik: Tijdens mijn stage heeft de beleefde omgang en confraterniteit tussen advocaten me positief verrast. Voordat ik aan mijn stage begon, dacht ik dat het vooral ging om het behartigen van belangen en het tegenkomen van tegenstrijdige partijen. Maar ondanks deze tegenstrijdige belangen zie je toch een basis van respect en beleefdheid, ondersteund door specifieke regels binnen de advocatuur. Dit aspect van het vak heb ik echt leren waarderen, iets wat ik voor mijn stage niet wist dat het bestond.

Elien: Dat klopt, je kan een zaak pleiten tegen een confrater en daarna samen je toga's uittrekken en een kop koffie gaan drinken. We staan tegenover elkaar in dossiers, maar daarna is er ook ruimte voor informele omgang. Het is een veel gezelligere wereld dan gedacht.

Als je terugkijkt naar de start van jouw beroepsopleiding, hoe zou je dat eerste jaar omschrijven?

Paçik: Het eerste jaar is absoluut het meest uitdagende. Alles wat je doet, zoals het opstellen van verzoekschriften, dagvaardingen, of het voeren van pleidooien, is nieuw. Daarnaast komt de beroepsopleiding en vaak ook de juridische tweedelijnsbijstand erbij, wat veel tijd vraagt. Het is echt wennen in het eerste jaar. Maar zodra je je draai hebt gevonden, wordt het tweede jaar veel makkelijker. Je bent meer vertrouwd, dingen gaan sneller en je hebt minder voorbereidingstijd nodig. Gewoon even doorzetten dus!

Wat hadden jullie zelf graag eerder geweten?

Robbe: Dat advocaten ook maar gewoon mensen zijn.

Elien: De eerste keer dat je naast een bekende strafpleiter staat, ben je natuurlijk onder de indruk. Zij hebben meer ervaring, maar hebben evenzeer moeten werken om te geraken waar ze nu zijn. Dat betekent dus niet dat jij of ik niet net zo goed kunnen worden. En ze kijken ook niet op ons neer. Ik had vroeger wat schrik voor de oudere generatie, ik dacht dat ze misschien een oordeel over mij zouden vellen als ik iets verkeerd deed. Maar dat was nergens voor nodig.

Emma: Daar komt zelfvertrouwen aan te pas. Als je een lang pleidooi hebt voorbereid en een oudere confrater zegt "Allez, we gaan toch kort pleiten, hé?," durf dan op je strepen te staan als je ervan overtuigd bent dat een langer pleidooi beter is. Durf je mening te uiten, zelfs als het gemakkelijker is om gewoon te volgen.

Paçik: Ik wist voor mijn stage ook niet dat het ondernemerschap zo'n grote rol speelt in de advocatuur. Het besef dat je eigenlijk een bedrijf runt, ook binnen je kantoor als je zelfstandig begint, met marketing, netwerken en klanten aantrekken en behouden, drong pas door toen ik echt aan de slag ging als advocaat. Gelukkig organiseren de balies hierover erg nuttige infodagen.

Wat is de meest memorabele ervaring tijdens je stage?

Emma: Mijn eerste pleitzitting heeft echt een indruk op mij achtergelaten. Dat is waarom ik advocaat ben geworden: om mijn zaak te verdedigen. Gelukkig verliep alles goed en was de magistraat heel vriendelijk. Ik herinner me nog dat ik mijn patron achteraf een berichtje stuurde: "Dat smaakt naar meer."

Paçik: Voor steden en gemeenten mogen optreden in dossiers vind ik altijd memorabel. Het gaat o.a. om procedures voor de Raad van State en procedures voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Het winnen van die zaken gaf me een bevestiging dat al mijn tijd en energie in die dossiers de moeite waard waren en dat ik echt op mijn plek zit als advocaat.

Robbe: Gewoon kunnen vaststellen dat ik er ook oprecht van kan genieten wanneer iets eindelijk lukt in moeilijk dossier, laat me weten dat ik op mijn plaats zit.