Interview Getuigenis van een Oekraïense advocaat die naar ons land vluchtte
Het is exact 1 jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Ruim 63 000 Oekraïners vluchtten naar ons land, ze kregen hier meteen bescherming dankzij een speciaal statuut van tijdelijk ontheemden als gevolg van de oorlog in hun land. Daardoor konden ze hier ook meteen werk zoeken.
Er zitten ook enkele advocaten onder die vluchtelingen, Viktoriia Mykuliak is er een van. Ze werd opgenomen op de B-lijst van de Nederlandse Orde van Advocaten bij de balie van Brussel en ze maakt deel uit van het advocatenteam bij VVBG, een internationaal kantoor dat gevestigd is in Brussel waar ze zich toelegt op zaken van handelsrecht. OVB-woordvoerder Sofie Demeyer heeft haar geïnterviewd, mr. Mykuliak benadrukt dat ze alleen uit eigen naam spreekt.
Wanneer precies bent u naar ons land gekomen?
Mr. Mykuliak: Ik arriveerde hier in maart vorig jaar. VVGB Advocaten in Brussel bood me, net na de invasie, aan om hun team te komen versterken.
Wat was of is de impact van de invasie op Oekraïense advocaten?
Mr. Mykuliak: Oekraïense advocaten blijven, zoals alle Oekraïners, hun werk voortzetten, ondanks de vele stroomonderbrekingen of bombardementen. Ondertussen vechten veel Oekraïense advocaten, onder wie een aantal voormalige confraters van mijn advocatenkantoor, ook aan het front.
Hoe is de huidige staat van het gerechtelijk apparaat in Oekraïne zien? Hebben mensen nog toegang tot de rechter?
Mr. Mykuliak: In de door Oekraïne gecontroleerde gebieden blijft het gerechtelijk apparaat normaal functioneren. Zelfs de gerechtelijke hervorming, die na de revolutie van 2014 begon, ligt niet stil. Maar de inwoners van de bezette gebieden hebben geen toegang tot de rechterlijke macht.
Wat is de impact van de oorlog op de rechtstaat en de mensenrechten in Oekraïne?
Mr. Mykuliak: Rusland schendt in Oekraïne systematisch de internationale mensenrechten. Woorden als beschietingen, gebruik van verboden wapens, landmijnen, marteling, verkrachting, ontvoering en deportaties klinken Oekraïners jammer genoeg stilaan heel vertrouwd in de oren.
Dagelijks valt Rusland burgers en infrastructuur aan met zijn artillerie, raketten of drones. Bijzonder schrijnend is de situatie in de bezette gebieden want daar gebruikt Rusland methoden die het sinds 2014 ook al gebruikt in de Krim en de Donbasregio: het benoemt een bezettingsbestuur, legt de Russische wetgeving op aan de inwoners en dringt hen onder dwang Russische paspoorten, nummerplaten en rijbewijzen op.
De mannen worden er gedwongen om tegen hun Oekraïense medeburgers te vechten. Wie niet loyaal is aan de bezetter wordt er gemarteld en vermoord, dat is onder meer gebleken in gebieden zoals Izium, die alweer bevrijd werden. Daar werden de lichamen van honderden dode burgers gevonden, van wie velen tekenen van marteling vertoonden.
Om de bezette gebieden economisch te integreren introduceerde Rusland er de roebel, opent het filialen van Russische banken en eist het van lokale bedrijven dat ze zich opnieuw registreren en belasting betalen ter naleving van de Russische wetten.
Rusland ontneemt de inwoners van de bezette gebieden hun identiteit en dat staat haaks op de mensenrechten en de principes van de rechtstaat.
Rusland heeft in de bezette gebieden ook de Oekraïense televisie en radio-uitzendingen uit de ether gehaald en alle Oekraïense telecomoperatoren vervangen door internet- en telefoondiensten die door Rusland worden gecontroleerd. Op de scholen wordt er alleen nog les gegeven in het Russisch en is het Russische onderwijsprogramma ingevoerd. Schoolboeken in het Oekraïens werden vernietigd.
In het kader van een etnische zuiveringscampagne dwingt Rusland veel Oekraïense burgers om naar Rusland te verhuizen. Sinds het begin van de invasie werden in de bezette gebieden ook al duizenden kinderen uit weeshuizen gedeporteerd naar Rusland, dat kwam vorige week nog uitgebreid aan bod in de Belgische pers.
Voorts houdt Rusland duizenden Oekraïense krijgsgevangenen en burgers onder erbarmelijke omstandigheden vast. Russische bezettingsautoriteiten beletten het VN-functionarissen om Oekraïense krijgsgevangenen te bezoeken, terwijl de VN weet heeft van martelingen, gebrek aan voedsel, water, gezondheidszorg en sanitaire voorzieningen op de locaties waar krijgsgevangenen worden vastgehouden.
Wat vindt u ervan dat de UNBA en mensenrechtenadvocaat Nadia Volkova de CCBE Human Rights Award heeft gewonnen?
De Oekraïense Orde van advocaten (UNBA) en mensenrechtenadvocaat Nadia Volkova in 2022 hebben de mensenrechtenprijs van de CCBE hebben gekregen. Met deze onderscheiding onderstreept de CCBE de noodzaak om te allen tijde de integriteit van recht en gerechtigheid te verdedigen.
Mr. Mykuliak: Ik denk dat het geen toeval is dat een zo gerespecteerde organisatie als de CCBE deze onderscheiding toekende aan de UNBA en aan een Oekraïense mensenrechtenadvocaat. Nog vorig jaar kreeg een andere Oekraïense mensenrechtenverdediger, Oleksandra Matviichuk, de Nobelprijs voor de Vrede. Sinds 2022 bedreigt Rusland de rechtstaat en mensenrechten in Europa. Met behulp van de westerse bondgenoten doen Oekraïne en de Oekraïense advocaten hun best om deze situatie te verbeteren.
Ik ben blij dat de CCBE en het Nobelcomité deze inspanningen erkent en waardeert.
Wat kunnen Vlaamse advocaten en balies doen om hun Oekraïense collega's te helpen?
Mr. Mykuliak: Er zijn verschillende manieren waarop Vlaamse advocaten hun Oekraïense confraters kunnen helpen. Bijvoorbeeld door Oekraïense advocaten naar hier te halen voor stages of in het kader van een detachering, door te ijveren voor de bestraffing van oorlogsmisdaden en het onderzoeken van mogelijkheden voor het bevriezen en onteigenen van Russische tegoeden. En tot slot helpen ook giften voor de Oekraïense strijdkrachten.
Heeft u een specifieke boodschap voor uw confraters die achterbleven in Oekraïne?
Mr. Mykuliak: Aan de frontlinie of aan het thuisfront vechten we allemaal, met maar één doel: de overwinning van Oekraïne, om zo gerechtigheid te bekomen.
Wat is volgens u de toekomst voor Oekraïne, zowel op korte als op lange termijn?
Mr. Mykuliak: Oekraïne, de EU en België, hebben al besloten dat ze samen in dit conflict zitten, dat ze aan dezelfde kant staan. Dit is geen toeval. Het is een gezamenlijke strijd voor het behoud van soevereine naties. De barbaarse oorlog van de Russische Federatie op zo’n grote schaal is geen toeval. Het is een opzettelijke tactiek om Europese landen te intimideren met het oog op annexaties. Het is zonneklaar dat de annexatie van Georgië in 2008 en die van de Krim (Oekraïne) in 2014 tot een nog grotere oorlog hebben geleid.
Voor Oekraïne is het zowel op korte als op lange termijn van primordiaal belang om onze identiteit te vrijwaren en de bezette gebieden weer tot ons grondgebied te kunnen rekenen. Hoe meer grondgebied Oekraïne kan bevrijden, hoe groter de kans op blijvend succes.
Het spreekt voor zich dat Rusland ook verantwoordelijk moet worden gehouden voor de oorlogsmisdaden, de misdaden tegen de menselijkheid, de schade aan de economie en de infrastructuur van Oekraïne.
Wil u na de oorlog terugkeren naar Oekraïne om er als advocaat te werken?
Mr. Mykuliak: De vraag is niet of ik terug wil naar Oekraïne als de oorlog voorbij is. De vraag is wanneer deze oorlog voorbij zal zijn en hoeveel verschrikkingen en vernietigingen het ons nog zal brengen. Natuurlijk wil Oekraïne deze oorlog winnen, precies daarvoor moeten heel dringend extra wapens geleverd worden.
Graag wil ik eindigen met woorden van dank aan België en het Belgische volk. Wij, Oekraïners, zijn u oprecht dankbaar zijn voor de hulp aan ons land, voor het medeleven, de solidariteit en de sympathie die u tijdens deze oorlog aan de Oekraïners betoont.
Persoonlijk ben ik ook buitengewoon trots en dankbaar voor de kans om te mogen werken in een advocatenkantoor van wereldklasse op het gebied van handel en WTO-recht. Ik heb bij VVGB al ontzettend veel ervaring opgedaan en deze ervaring zal zeer nuttig zal zijn als ik na de overwinning van Oekraïne naar mijn land terugkeer.
Over de B-lijst
Viktoriia Mykuliak was al advocate in Oekraïne, ze behield haar inschrijving bij de balie in Oekraïne en kreeg een positief antwoord op haar vraag om te worden opgenomen op de B-lijst van de Nederlandse Orde van Advocaten bij de balie van Brussel.
Artikel 63 van de Codex Deontologie voor Advocaten bepaalt dat dat onder meer inhoudt dat:
- Mr. Mykuliak in ons land permanent kan praktiseren als advocaat, wat ze ook doet want ze maakt deel uit van het advocatenteam bij VVBG, een internationaal kantoor dat gevestigd is in Brussel. Mr. Mykuliak legt er zich toe op zaken van handelsrecht. Let wel: als advocaat mag zij niet pleiten in de Belgische hoven of rechtbanken en ook niet voor de Raad van State of de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Zie Hoofdstuk 2 §3 van het Vademecum voor advocaten op de EU- of de B-lijst van de Nederlandse Orde van advocaten bij de balie Brussel.
- Ze zich verbonden heeft om zich te onderwerpen aan de tucht, de reglementen en de beslissingen van de raad van de Orde
- Haar beroepsaansprakelijkheidsverzekering gedekt is door een verzekering of waarborg aangegaan volgens de regels in Oekraïne, een verzekering die op het vlak van dekking en voorwaarden minstens gelijkwaardig is aan die van Belgische advocaten die ingeschreven zijn op het tableau van advocaten.
Lees hier het volledige Vademecum voor advocaten op de EU- of B-lijst bij de NOAB
Ook interessant
Oproep kandidaat voor wetenschappelijk comité IGO
In het Belgisch Staatsblad van 25 april 2024 werd een oproep tot kandidaat bekendgemaakt voor een mandaat van lid van het wetenschappelijk comité van het Instituut voor gerechtelijke opleiding waaronder één advocaat. Bent u geïnteresseerd? Stel u dan kandidaat ten laatste op 23 mei 2024.
Kansspelcommissie informeert professionals met bijgewerkte brochure over spelerbescherming
De Kansspelcommissie (KSC), de officiële regulator van de kansspelsector, heeft haar recent geactualiseerde brochure gelanceerd, gericht op professionals die in contact komen met personen met gokproblemen. Deze brochure belicht de verschillende uitsluitingsprocedures zoals voorzien in de Kansspelwet, evenals beschikbare hulp voor spelers in moeilijkheden.