Diensten van advocaat-bemiddelaars in familiale zaken zijn vrijgesteld van btw
In een circulaire verduidelijkt de fiscale administratie dat de diensten van al dan niet erkende advocaat-bemiddelaars in familiale zaken vrijgesteld zijn van btw. Deze vrijstelling geldt zowel voor vrijwillige als voor gerechtelijke bemiddeling.
Circulaire 2024/C/39
In circulaire 2024/C/39 van 5 juni 2024 licht de fiscale administratie de draagwijdte van de vrijstelling in artikel 44, § 2, 5°, van het Btw-Wetboek toe in het kader van de diensten van bemiddeling in familiezaken verricht door advocaten.
De circulaire luidt als volgt:
"De activiteit van een bemiddelaar in familiezaken bestaat in het tussenkomen bij het oplossen van familiale geschillen, hoofdzakelijk, maar niet uitsluitend, in het kader van een echtscheiding of een scheiding. Deze activiteit bestaat inzonderheid in het zoeken naar de oorzaken van het conflict, het proberen om de standpunten van de partijen te verzoenen en het bereiken van een minnelijk akkoord tussen de partijen (bijvoorbeeld met betrekking tot hun toekomstige relatie, het uitoefenen van hun ouderlijke rechten, de verdeling van het gemeenschappelijk vermogen, en meer algemeen met alles wat aan de oorsprong van het conflict kon liggen), wat in voorkomend geval een stimulans kan zijn tot het sluiten van een meer formele overeenkomst tussen de partijen.
De diensten van bemiddelaars in familiezaken vallen onder gezinsvoorlichting en zijn vrijgesteld van btw door het voornoemd artikel 44, § 2, 5° WBTW. Van geen belang is het feit of de bemiddelaar al dan niet erkend is.
De prestaties die door advocaten als al dan niet erkend familiaal bemiddelaar worden verricht vallen onder deze btw-vrijstelling.
De vrijstelling beoogd door het voornoemd artikel 44, § 2, 5°, geldt zowel voor de vrijwillige bemiddeling als voor de gerechtelijke bemiddeling en de advocaten moeten als familiaal bemiddelaar niet beschikken over enig gerechtelijk mandaat.
Deze circulaire wijzigt het standpunt zoals uiteengezet in randnr. 54 van de beslissing btw nr. E.T.126.564 d.d. 18.07.2014 in de zin van hetgeen voorafgaat."
Interpretatie van de circulaire
Het kernbegrip in circulaire 2024/C/39 is “bemiddeling”. De vraag rijst wat onder dat begrip moet worden verstaan.
Bij gebrek aan duiding in de circulaire of in de parlementaire voorbereiding bij artikel 44, § 2, 5° WBTW, is de omschrijving van “bemiddeling” in artikel 1723/1 van het Gerechtelijk Wetboek volgens ons het beste uitgangspunt:
“De bemiddeling is een vertrouwelijk en gestructureerd proces van vrijwillig overleg tussen conflicterende partijen met de medewerking van een onafhankelijke, neutrale en onpartijdige derde die de communicatie vergemakkelijkt en poogt de partijen ertoe te brengen zelf een oplossing uit te werken.”
De onderstreepte zinsnede heeft tot gevolg dat in eenzelfde dossier een per definitie partijdige advocaat nooit tegelijkertijd kan optreden als onafhankelijk bemiddelaar. Hij treedt ofwel op als advocaat, ofwel als bemiddelaar.
Indien advocaten optreden als bemiddelaar, staan ze tussenin de betrokken partijen. Dat vloeit ook duidelijk voort uit de omschrijving van familiale bemiddeling in de circulaire:
“[De activiteit van een familiaal bemiddelaar] bestaat inzonderheid in het zoeken naar de oorzaken van het conflict, het proberen om de standpunten van de partijen te verzoenen en het bereiken van een minnelijk akkoord tussen de partijen (bijvoorbeeld met betrekking tot hun toekomstige relatie, het uitoefenen van hun ouderlijke rechten, de verdeling van het gemeenschappelijk vermogen, en meer algemeen met alles wat aan de oorsprong van het conflict kon liggen), wat in voorkomend geval een stimulans kan zijn tot het sluiten van een meer formele overeenkomst tussen de partijen.”
Toegepast op de circulaire, is bijgevolg niet elke activiteit van een advocaat actief in het familierecht vrijgesteld van btw. Alleen de diensten die een advocaat in de hoedanigheid van bemiddelaar (dus als nevenactiviteit) verricht, zijn vrijgesteld van btw, en niet de diensten van een advocaat q.q.
Ook interessant
Voorstel tot opheffing belastingverhoging bij eerste overtreding schenkt nog geen klare wijn
We hebben geadviseerd bij een wetsvoorstel tot hervorming van het boetebeleid bij fiscale overtredingen (DOC56-0692), waarbij er bij de eerste fout geen belastingverhoging meer kan worden opgelegd in geval van goede trouw.
Fris uw kennis op over btw
De prestaties van advocaten zijn sinds 1 januari 2014 aan de btw onderworpen. Lees de belangrijkste zaken die u moet weten over btw en raadpleeg alle relevante documenten en formulieren.