Voorzitter op vrijdag: "Als niemand betwist dat Justitie een kerntaak van de overheid is, dan is het moment aangebroken om daar iets aan te doen."
"Geen 'wij-zij-verhaal', maar een gezamenlijke inspanning om de tweedelijnsbijstand te versterken"
Erkenning als kmo-portefeuille dienstverlener tot 2029 verlengd
ESG-Rapportage De CSRD-richtlijn
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van 14 december 2022 verplicht grote ondernemingen in de EU om uitgebreid te rapporteren over hun duurzaamheidsimpact, met een focus op Environmental, Social en Governance (ESG) aspecten. De richtlijn is een uitbreiding van de eerdere Non-Financial Reporting Directive (NFRD) en breidt de rapportageplicht uit naar ongeveer 50.000 bedrijven in Europa, in plaats van de 11.700 die onder de NFRD vielen.
Ook advocatenkantoren kunnen hieronder vallen als ze bepaalde criteria overschrijden. We lichten toe welke criteria dat zijn en geven een kort overzicht van wat een ESG-rapportage inhoudt.
Toepassingsgebied
De CSRD-richtlijn verplicht de volgende categorieën ondernemingen om te voldoen aan de ESG-rapportagevereisten:
Beursgenoteerde bedrijven in de EU
Aangezien externe kapitaalparticipatie in advocatenkantoren niet is toegestaan in België, is er geen enkel Belgisch advocatenkantoor op de beurs genoteerd. Geen enkel kantoor valt dus in deze categorie.
Ondernemingen (NV, CV, BV) die gedurende 2 opeenvolgende boekjaren minstens 2 van de 3 volgende criteria overschrijden:
- €25 miljoen balanstotaal
- €50 miljoen netto-omzet
- Gemiddeld 250 werknemers
Enkele grote advocatenkantoren in België overschrijden mogelijks de bovenstaande criteria. De meeste advocatenkantoren zullen er echter buiten vallen.
Ondernemingen buiten de EU indien ze voldoen aan de onderstaande dubbele voorwaarde:
- €150 miljoen netto-omzet in de EU (voor elk van de laatste 2 opeenvolgende jaren)
- Minstens 1 grote of in de EU beursgenoteerde dochteronderneming hebben of een EU-kantoor met een omzet van minimum €40 miljoen in het vorige boekjaar
De rapportageverplichting geldt voor alle bovenstaande ondernemingen, ongeacht welke producten of diensten zij aanbieden, dus ook voor advocatenkantoren. Niet-beursgenoteerde kmo’s, micro-ondernemingen en non-profitorganisaties zijn op dit moment niet verplicht om aan de CSRD te voldoen.
De Nationale Bank van België heeft op haar website (vrijblijvend en uitsluitend ten informatieven titel) een lijst van ondernemingen onderhevig aan de CSRD gepubliceerd. De NBB heeft die lijst opgesteld op basis van de gegevens die zijn opgenomen in de door de ondernemingen neergelegde statutaire jaarrekeningen van 31 december 2022.
Tijdslijn
De rapporteringsverplichting wordt in vier fases uitgerold:
- Januari 2025 (boekjaar 2024): beursgenoteerde ondernemingen rapporteren in 2025 voor het eerst over het boekjaar 2024.
- Januari 2026 (boekjaar 2025): alle andere grote ondernemingen moeten in 2026 voor het eerst rapporteren over het boekjaar 2025.
- Januari 2027 (boekjaar 2026): beursgenoteerde kmo’s krijgen een extra jaar om zich voor te bereiden op de rapporteringsverplichting voor het boekjaar 2026.
- Januari 2029 (boekjaar 2028): in 2029 moeten niet-Europese ondernemingen met dochterondernemingen in Europa voor het eerst rapporteren over het boekjaar 2028.
ESG-rapportage
De Europese Unie wil ondernemingen sturen richting duurzame activiteiten en investeringen. Daarvoor is transparantie noodzakelijk. Door wijdverspreide rapportage wordt het mogelijk voor financiële spelers en andere stakeholders om ESG-prestaties van ondernemingen met elkaar te vergelijken.
De CSRD vereist een verplichte opname van een duurzaamheidsrapport in het managementrapport van de onderneming. Dat rapport moet digitaal beschikbaar zijn in een gestructureerd formaat (zoals XBRL). Het moet ook een assurance-verklaring bevatten van een externe accountant om de betrouwbaarheid van de gerapporteerde informatie te waarborgen.
Een duurzaamheidsrapport conform de CSRD-voorschriften bevat informatie die vereist is om enerzijds de impact van de activiteit van de onderneming op verschillende aspecten van duurzaamheid te begrijpen (zog. ‘inside-out’-perspectief), maar anderzijds ook inzicht te krijgen in de invloed van deze duurzaamheidsaspecten op de ontwikkeling, prestaties en positie van de onderneming (zog. ‘outside-in’-perspectief). Die dubbele materialiteit is een centraal concept in de CSRD-richtlijn.
De kern van ESG-rapportage is duurzaamheidsinformatie, die rond drie thema’s gestructureerd moet worden: milieu, sociaal en bestuur (ESG: Environment, Social en Governance). De concrete inhoud hangt af van de specifieke onderneming en de rapportagestandaarden.
Om ondernemingen op een gestandaardiseerde manier te laten rapporteren, heeft de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) drafts voor twaalf technische standaarden opgesteld: de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Die maken het makkelijker om de CSRD te interpreteren en toe te passen en zorgen ervoor dat de gegevens controleerbaar en vergelijkbaar zijn.
Voorbeeldstructuur van een ESG-rapport
1. Inleiding
- Doel van het rapport: Een korte uitleg over het doel en de reikwijdte van het rapport.
- Bedrijfsprofiel: Basisinformatie over de onderneming, zoals de missie, visie en kernactiviteiten.
2. Duurzaamheidsstrategie
- Strategie en Doelstellingen: Beschrijving van de duurzaamheidsstrategie, inclusief specifieke doelstellingen en hoe deze zijn geïntegreerd in de bedrijfsvoering.
3. ESG-thema's
De kern van het rapport is gestructureerd rond drie hoofdthema's:
Milieu (Environment)
- Klimaatverandering
- Vervuiling
- Water en mariene bronnen
- Biodiversiteit
- Materiaalgebruik en circulaire economie
- …
- Energieverbruik en uitstoot: Rapporteren over het energieverbruik van het kantoor, zoals elektriciteit en gas, en de uitstoot van CO2. Denk aan kantoorruimtes, voertuigen en vliegreizen.
- Afvalbeheer en recycling: Informatie over hoe afval wordt beheerd en in welke mate er wordt gerecycled.
- Duurzaam inkopen: Beleid met betrekking tot het inkopen van duurzame producten en diensten, zoals energie-efficiënte apparatuur en milieuvriendelijke kantoormaterialen.
- Klimaatrisico's: Hoe het kantoor omgaat met risico's door klimaatverandering, zoals overstromingen of hittegolven, die invloed kunnen hebben op hun activiteiten of vastgoed.
- …
Voorbeeld: specifieke initiatieven bekendmaken om de ecologische voetafdruk van het kantoor te verkleinen.
Sociaal (Social)
- Eigen werknemers
- Arbeiders in de keten
- Invloed op gemeenschappen
- Klanten en eindgebruikers
- …
- Diversiteit en inclusie: Hoe divers het personeelsbestand is, met aandacht voor gendergelijkheid, culturele achtergrond en gelijke kansen binnen het kantoor.
- Werkomstandigheden: Beleid voor het waarborgen van goede arbeidsomstandigheden, zoals welzijn, werk-privébalans, en flexibele werkopties.
- Maatschappelijke betrokkenheid: Activiteiten of initiatieven waarmee het kantoor bijdraagt aan maatschappelijke doelen, bijvoorbeeld pro bono werk of deelname aan maatschappelijke projecten.
- Klanten en mensenrechten: Hoe het kantoor zorgt voor eerlijke en ethische dienstverlening aan klanten, en hoe het mensenrechten respecteert in zijn operaties en adviespraktijk.
- …
Voorbeeld: rapporteren over gezondheids- en veiligheidsprotocollen en secundaire arbeidsvoorwaarden van werknemers.
Voorbeeld: het beleid inzake mensenrechten bespreken.
Bestuur (Governance)
- Risicomanagement en interne beheersing
- Business conduct / zakelijk gedrag
- …
- Bestuur en ethiek: Transparantie over de governance-structuur, inclusief hoe beslissingen worden genomen en hoe het kantoor ethische normen handhaaft.
- Anti-corruptie en compliance: Beleid en procedures om corruptie te voorkomen en te voldoen aan relevante regelgeving en wetgeving.
- Risicobeheer: Hoe het kantoor risico’s identificeert en beheert, zowel financieel als in termen van reputatie en duurzaamheid.
- Stakeholderbetrokkenheid: Hoe het kantoor communiceert en samenwerkt met stakeholders, zoals cliënten, medewerkers en leveranciers, om duurzame doelen te bereiken.
- …
Voorbeeld: strategieën om corruptie en omkoping te voorkomen toelichten.
Voorbeeld: een overzicht geven van de diversiteit van bestuursleden, met aandacht voor aspecten als geslacht, leeftijd en nationaliteit.
4. Dubbele materialiteit
- Uitleg over hoe de onderneming zowel zijn impact op milieu en maatschappij als de impact van externe duurzaamheidsfactoren op zijn activiteiten heeft beoordeeld.
5. Prestatie-indicatoren
- KPI’s en Kwantitatieve gegevens over ESG-prestaties, zoals emissies, diversiteitsstatistieken, of klanttevredenheidsscores.
6. Assurance
- Vermelding dat het rapport is gecontroleerd door een externe accountant om de betrouwbaarheid te waarborgen.
7. Conclusies en toekomstige doelen
- Samenvatting van de belangrijkste bevindingen en toekomstige duurzaamheidsdoelen.
8. Bijlagen
- Extra informatie zoals gedetailleerde statistieken, methodologieën of referenties naar relevante wetgeving.
Nog vragen? Onze specialisten ter zake
Gerelateerd nieuws
Advocatenordes vechten Europees verbod op juridisch advies voor Russische entiteiten aan
We hebben samen met Avocats.be en de twee Brusselse Ordes van advocaten, beslist een hogere voorziening in te dienen bij het Europese Hof van Justitie tegen het arrest dat het Gerecht van Eerste Aanleg van de Europese Unie uitgesproken heeft op 2 oktober 2024 in de zaak van de Europese sancties tegen Rusland.
Enquête UNHCR Belgium over begeleiding verzoekers om internationale bescherming
UNHCR Belgium houdt een online bevraging gericht naar advocaten met ervaring in het begeleiden van verzoekers om internationale bescherming die geen opvang hebben kunnen krijgen in overeenstemming met Opvangwet.
ESG-Rapportage: de nieuwe CSRD-richtlijn
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) verplicht grote ondernemingen in de EU om te rapporteren over hun duurzaamheidsimpact op het gebied van milieu, sociale en bestuurlijke (ESG) aspecten. Deze richtlijn vervangt de NFRD en breidt de rapportageplicht uit naar 50.000 bedrijven.
Ook advocatenkantoren vallen hieronder als ze bepaalde criteria overschrijden.
Verbod op juridische adviesverlening aan Russische entiteiten blijft overeind
Het Gerecht in Luxemburg verwerpt de beroepen die waren ingesteld tegen het verbod op juridische adviesverlening aan de Russische regering en aan in Rusland gevestigde entiteiten. De verzoekers, waaronder de balie Brussel NL en de OVB, pleiten dat deze beperkende maatregel niet gemotiveerd is en een schending inhoudt van onder meer het recht op toegang tot een advocaat en op diens beroepsgeheim en onafhankelijkheid.
Hervormingen bij het Europees Hof van Justitie
Het Statuut van het Hof van Justitie van de Europese Unie wijzigt op 1 september. De aanpassingen voorzien in een gedeeltelijke overdracht van de prejudiciële bevoegdheid van het HvJ aan het Gerecht en een uitbreiding van het mechanisme voor voorafgaande toelating van hogere voorzieningen.
Economische en financiële sancties tegen Rusland en zijn burgers
Als reactie op de Russische inval in Oekraïne, vaardigde de Europese Unie eind februari een eerste reeks economische en financiële sancties uit tegen Rusland en enkele van zijn prominente burgers.
Wanneer u optreedt voor cliënten die banden hebben met Rusland, moet u met deze sancties rekening houden. Maar wat houden de daaraan verbonden verplichtingen precies in?
E-learning over Europese familiaalvermogensrechtelijke stelsels
De e-learning focust specifiek op de verordening inzake huwelijksvermogensstelsels en de verordening inzake vermogensrechtelijke gevolgen van geregistreerde partnerschappen. Deelnemen aan de e-learning is online, gratis en kan tot 9 september 2023.
Vernietigingsberoep tegen verbod op juridisch advies aan Russische entiteiten
Eind december werkte de Europese Commissie haar FAQ over de financiële sancties tegen Rusland bij met een onderdeel over het principiële verbod op juridisch advies aan Russische entiteiten.
Samen met Avocats.be en Brusselse balies, hebben we een beroep tot vernietiging ingediend tegen dat verbod. Iedereen heeft namelijk recht op bijstand van een advocaat. Het feit dat dit recht voorwaardelijk wordt gemaakt van een goedkeuring van de Thesaurie is een aanfluiting van de rechtstaat.
Dit was de AV van de CCBE van 25 november
De laatste vergadering van de CCBE in 2022 stond voor een groot deel in het teken van de uitreiking van de jaarlijkse Human Rights Award aan de Oekraïense winnaars. Maar er werden ook teksten goedgekeurd in het kader van onder meer corporate social responsibility en de toekomstige Dataverordening.