Hoorzittingen n.a.v. ophefmakende publicaties OVB kritisch over praktijken van gerechtsdeurwaarders en nieuwe tarieven
We hebben op 4 november 2025 in de Kamercommissie Justitie onze bezorgdheid geuit over de schuldenindustrie en de vermeende wanpraktijken van sommige gerechtsdeurwaarders. Tijdens de hoorzitting, die volgde op recente media-aandacht, pleitten we voor transparantie en een kritische evaluatie van het nieuwe KB Tarief, waarvan de stijgende invorderingstarieven volgens ons niet altijd te rechtvaardigen zijn. Ook formuleerden we een aantal voorstellen om de toenemende winstgedreven motivatie bij bepaalde gerechtsdeurwaarders te beperken.
Bestuurders Nadia Van Baelen en Nicolaas Vinckier waarschuwden daarnaast dat sommige praktijken van gerechtsdeurwaarders in strijd zijn met de wet en de deontologische code, en dat bepaalde praktijken de schuldenlast van burgers verhogen.
De hoorzittingen volgen op een reeks ophefmakende publicaties in Le Soir en eerdere reportages van Pano en RTBF.
Auteur
Laurence Lambert
Sofie Verherstraeten
Van “schuldenambachtsman” naar “schuldenindustrieel”
Bestuurder Nicolaas Vinckier stelde dat het duale statuut van de gerechtsdeurwaarder zeker en vast voordelen met zich meebrengt en dus behouden moet worden.
Hij belichtte evenwel de recente evolutie binnen het beroep van de gerechtsdeurwaarder, waarbij de focus steeds meer verschuift naar een winstgedreven invulling van het beroep. De gerechtsdeurwaarder is zo geëvolueerd van een “schuldenambachtsman” naar een “schuldenindustrieel”.
De hervorming van de gerechtelijke arrondissementen speelde hierin een belangrijke rol: gerechtsdeurwaarders kregen plots een veel ruimer werkgebied, wat de commercialisering verder in de hand werkte.
Het risico bestaat dat bepaalde gerechtsdeurwaarders hierdoor té winstgedreven gaan handelen. Om dit bij te sturen, kan er volgens ons verder nagedacht worden over:
- Het vastleggen van correctere tarieven.
- Het plafonneren van de winsten van gerechtsdeurwaarders, zoals voorgesteld door professor Alain-Laurent Verbeke op de hoorzitting van 7 oktober 2025 .
- Het (her)invoeren van wettelijke territoriale beperkingen en een wettelijk verbod op participaties in andere kantoren.
Bezorgdheden over het nieuwe KB Tarief
Tot slot vestigde bestuurder Nicolaas Vinckier de aandacht op onze bezorgdheden over het nieuwe KB Tarief (KB van 18 maart 2024).
Het oude KB van 30 november 1976 was inderdaad aan vernieuwing toe en het nieuwe KB Tarief heeft enkele verbeteringen met zich meegebracht (zoals bijvoorbeeld de vereenvoudiging van het begrippenkader). Wij betreuren echter dat die wijzigingen werden doorgevoerd zonder uitgebreide consultatie van alle betrokken actoren, waaronder de advocatuur.
Wij hebben dan ook een aantal vragen en bemerkingen bij het nieuwe KB Tarief, o.m. bij het ‘invorderingsereloon’ (de vroegere innings- en kwijtingsrechten) en bij de ‘administratieve dossierkost’.
Bij ons heerst een algemeen gevoel dat het nieuwe tarief duurder is geworden, in het bijzonder het invorderingsereloon, maar we beschikken niet over afdoende datasets om dat alles te kwantificeren en te staven.
We pleiten daarom voor een kritische evaluatie van het nieuwe KB Tarief, zoals voorzien in het regeerakkoord, waarbij de advocatuur en andere belanghebbenden betrokken worden, en dit op basis van alle data waarover de gerechtsdeurwaarders beschikken Die evaluatie moet de correctheid van de tarieven evalueren in verhouding tot de reële achterliggende prestaties van de gerechtsdeurwaarder. Er kan ook over nagedacht worden om de tarieven wettelijk te regelen in plaats van de tarieven vast te stellen in een KB.
We pleiten daarom voor een kritische evaluatie van het nieuwe KB Tarief, waarbij de advocatuur en andere belanghebbenden betrokken worden. Die evaluatie moet de correctheid van de tarieven evalueren in verhouding tot de reële achterliggende prestaties van de gerechtsdeurwaarder.
De gerechtsdeurwaarders beschikken als enigen over de benodigde datasets om een gedegen evaluatie mogelijk te maken. Wij dringen aan op hun volledige medewerking om alle relevante cijfers aan te leveren.
Wanpraktijken van sommige gerechtsdeurwaarders
Bestuurder Nadia Van Baelen focuste tijdens haar uiteenzetting voornamelijk op bepaalde praktijken van gerechtsdeurwaarders die in strijd zijn met de wet en de deontologische code voor gerechtsdeurwaarders.
Deze evolutie wordt beïnvloed door recente ontwikkelingen, zoals de overheid die steeds vaker boetes oplegt op basis van complexe regelgeving, wat leidt tot een toename van het aantal invorderingen. Daarnaast is een aanzienlijke schaalvergroting merkbaar bij bepaalde kantoren, die het concurrentieel marktdenken in gang zet. Dit staat op gespannen voet met de functie van de gerechtsdeurwaarder als openbaar en ministerieel ambtenaar. Hierdoor komen zijn onafhankelijkheid en onpartijdigheid steeds meer onder druk te staan, net als de integriteit van zijn beroepsuitoefening.
De onafhankelijkheid, onpartijdigheid en integriteit van de gerechtsdeurwaarder staan steeds meer onder druk.
We vestigen in dit verband de aandacht op de volgende wanpraktijken:
- bepaalde gerechtsdeurwaarders laten zich als aparte schuldeiser opnemen in de collectieve schuldenregeling.
- bepaalde gerechtsdeurwaarders maken onnodige kosten om de druk op schuldenaars op te drijven om over te gaan tot betaling, waardoor systematisch de te betalen hoofdsom voor de schuldenaar stijgt en er een vermenigvuldiging van schulden plaatsvindt (schuldenspiraal).
- ondanks de wettelijke verplichting, blijken bepaalde gerechtsdeurwaarders het CBB niet correct te raadplegen en rekenen zij, in strijd met artikel 1675/7, §2 Ger.W., nog steeds tenuitvoerleggingskosten aan aan schuldenaars die onder een collectieve schuldenregeling (CSR) vallen.
We roepen de gerechtsdeurwaarders dan ook op om alle relevante cijfers waarover zij beschikken met betrekking tot de uitoefening van hun ambt in alle transparantie te delen, zodat een evaluatie mogelijk is van de wet overmatige schuldenlast van 15 mei 2024 en de wet van 4 mei 2023 tot invoeging van Boek XIX WER.
Hoorzittingen
Op 4 november 2025 namen, naast de OVB, ook (vertegenwoordigers van) Avocats.be, UNIZO, de UCM, het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), het Steunpunt voor de Diensten schuldbemiddeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de bijzondere raadgevende commissie Verbruik deel.
Tijdens eerdere sessies (op 2 juli 2025, 24 september 2025 en 7 oktober 2025) kwamen onder meer (vertegenwoordigers van) de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders (NKGB), de Ombudsman voor de gerechtsdeurwaarders, gerechtsdeurwaarderskantoren Modero en Leroy & Partners, het Koninklijk Verbond van de Vrede- en Politierechters, de FOD Economie en het Observatorium Krediet en Schuldenlast aan het woord.
Ook interessant
Nieuwe wet opent Kruispuntbank voertuigen voor curatoren en schuldbemiddelaars
Dankzij het wetsontwerp zullen ook curatoren de Kruispuntbank mogen raadplegen. Op ons voorstel zijn bovendien schuldbemiddelaars toegevoegd, zodat ook zij toegang zullen krijgen tot de Kruispuntbank van de voertuigen.
Eerste clinic voor schuldbemiddelaars
In 2024 worden er regelmatig opleiding georganiseerd voor de verschillende JustRestart-gebruikers. Daarin worden uw vragen beantwoord over het gebruik van de applicatie.
De eerste clinic voor schuldbemiddelaars vindt plaats op 29 januari 2024 van 10u tot 12u.