OVB ijvert voor onafhankelijkheid van rechterlijke macht en rechtstaat in Polen
Verschillende advocatenordes en balies roepen de Poolse regering in een verklaring op een einde te maken aan haar aanvallen op de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de rechtsstaat.
De directe aanleiding is een nieuwe Poolse wetgeving die het mogelijk maakt om rechters te beboeten of te ontslaan.
OVB-voorzitter Edward Janssens werd in Warschau over die nieuwe Poolse wet ondervraagd in een speciale Poolse senaatscommissie, samen met verschillende Poolse en Europese magistraten, balievertegenwoordigers en academici. Zij menen dat de nieuwe wet de onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van de Poolse rechterlijke macht onder druk zet en in gevaar brengt.
Volgens een recent arrest van het Hof van Justitie zijn rechters alsnog verplicht kennis te nemen van geschillen over de toepassing van het Unierecht die aan hun bevoegdheid zijn onttrokken, als de daartoe wel bevoegde rechterlijke instantie niet voldoet aan de vereisten van onafhankelijkheid en onpartijdigheid.
Sinds 2015 heeft de Poolse regering echter meerdere sterk bekritiseerde juridische hervormingen doorgevoerd, zodat niet alle rechterlijke instanties nog aan die vereisten beantwoorden.
Een nieuw wetsontwerp voorziet nu in enkele zware tuchtmaatregelen tegen rechters die die onafhankelijkheidsvereiste zouden nagaan.
Verklaring
Verschillende advocatenordes en balies roepen de Poolse regering op een einde te maken aan haar aanvallen op de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de rechtsstaat. Dat is niet alleen in het belang van Poolse burgers, maar ook in dat van alle inwoners van de EU.
Hieronder leest u de Nederlandse vertaling van de originele verklaring:
“De balie van Parijs, de Orde van Duitse balies, de balie van Amsterdam, de Orde van Vlaamse balies en de balie van Warschau roepen de Poolse volksvertegenwoordiging op om af te zien van elke verdere behandeling van het wetsontwerp dat in zware tuchtmaatregelen voorziet voor rechters die de legaliteit en de constitutionele legimiteit toetsen van de Nationale Raad voor de Rechtspraak, de nieuwe kamers van het Hooggerechtshof, en die van andere hoven en rechtbanken (Wijzigingen van 12 december 2019 aan de Wet op de organisatie van de gewone rechtbanken, de Wet op het Hooggerechtshof en enkele andere wetten), en het in zijn geheel te verwerpen.
Gelet op de context waarin ze worden ingevoerd, druisen de voorgestelde wijzigingen in tegen Europese en democratische standaarden. Ze moeten worden verworpen, omdat ze het delicate evenwicht tussen de rechterlijke en de uitvoerende macht verstoren en dus de rechtsstaat in Polen en de Europese Unie ondermijnen. Het Poolse rechtssysteem dreigt ernstig ontregeld te worden door een gebrek aan wederzijds vertrouwen tussen de rechterlijke instanties voor en na de wetswijzigingen in 2017.
Onafhankelijke rechtbanken waken bij uitstek over rechtvaardigheid en de rechten van burgers, zeker wanneer ze zich buigen over zaken die tegen de overheid gericht zijn. De rechterlijke macht mag dan wel de zwakste zijn onder de drie democratische staatsmachten, ze is wellicht wel de meest nobele. Nu is het aan advocaten als onderdeel van het rechtsysteem om de rechterlijke macht en de rechtsstaat te beschermen tegen de misplaatste aanvallen van de uitvoerende macht, en de Poolse regering met aandrang te verzoeken af te zien van de verdere vernietiging van het kwetsbare systeem van ‘checks and balances’. Tenslotte staan de rechten en vrijheden van burgers op het spel.”
De situatie in Polen: ook onze zaak!
Bestuurder Hugo Lamon schreef er zijn visie over op Jubel.be
Ook interessant
Advocaat op School: breng de rechtbank tot leven met een rollenspel
Als “Advocaat op School” kan u een klassikale les combineren met een bezoek aan de rechtbank én een interactieve rechtszaak in scène zetten. Onze op maat gemaakte rollenspelen laten leerlingen zelf ervaren hoe een proces verloopt en welke rol advocaten, rechters en andere betrokkenen spelen.
Reactie op mediakritiek
Recent verscheen berichtgeving waarin werd gesteld dat advocaten zelden reageren op vragen van journalisten en zich daarbij zouden verschuilen achter het beroepsgeheim. We hebben hierop gereageerd met een persbericht waarin we het belang en de noodzaak van het beroepsgeheim toelichten.