Interview Maak kennis met de nieuwe stafhouders!

Hoe ziet u de rol van een stafhouder op lokaal vlak?

Stafhouder De Meester: "De stafhouder is er niet alleen voor de rechtzoekenden, maar vooral voor de meer dan 3.000 advocaten van onze Antwerpse balie. Ik wil een toegankelijke, nabije stafhouder zijn – vandaar mijn leuze: ‘Jullie zijn allemaal uniek, maar nooit alleen.’

Duidelijke en gerichte communicatie is daarbij cruciaal. Als leden zich gehoord, betrokken en gesteund voelen, versterkt dat de band met de Orde. In het verleden bleek dat die betrokkenheid soms ontbrak, en dat wil ik graag proberen te verbeteren.

Daarnaast wil ik samen met de OVB en de andere Vlaamse balies ons beroep positiever in de kijker zetten bij het brede publiek. Tot slot streef ik naar een nog hechtere samenwerking met magistratuur en parket. Dat zijn voor mij belangrijke pijlers van de taak die mij is toevertrouwd."

Hoe ziet u de samenwerking met de OVB? U verwees daarnet al naar communicatie.

Stafhouder De Meester: "Ik vind de OVB en haar werking zeer belangrijk. Ik zie haar als de voorloper van één overkoepelende Orde van Vlaamse Advocaten. Denk bijvoorbeeld aan één centrale organisatie voor de tucht, één orgaan voor ereloonbetwistingen, enzovoort, net zoals we nu al één gezamenlijke stageschool hebben voor alle Vlaamse stagiairs.

Door die samenwerking op Vlaams niveau verder uit te bouwen, kunnen we onze werking nog performanter maken. Ik ben dus absoluut voorstander van een sterke samenwerking met de OVB én van een hechte samenwerking tussen de acht Vlaamse balies binnen dat kader."

Wat zijn uw prioriteiten als stafhouder?

Stafhouder De Meester: "Ik besef heel goed dat een stafhouder slechts een passant is – je bekleedt die functie maar twee jaar. Daarom wil ik niet te veel hooi op mijn vork nemen, maar wel duidelijke accenten leggen.

Mijn grootste prioriteit is inzetten op tucht: ik wil dat onderzoeken sneller en efficiënter verlopen. Dat betekent dat dossiers sneller kunnen afgerond worden, met daaropvolgend een duidelijke beslissing: doorverwijzen of seponeren.

Sneller werken mag natuurlijk nooit ten koste gaan van de kwaliteit. Een degelijk onderzoek moet zowel à charge als à décharge grondig gevoerd worden. Daarvoor heb je bekwame onderzoekers nodig, en ik besef dat daar een prijskaartje aan vasthangt. Advocaten kunnen vandaag niet meer gratis onbeperkt tijd investeren in de gemeenschap, de keerzijde van dat kostenplaatje is wel dat je mag verwachten dat er snel én degelijk gewerkt wordt.”

Hoe zou u zichzelf omschrijven in drie woorden – en waarom juist die?

Stafhouder De Meester: "Blij, dankbaar en betrokken. Blij, omdat ik een gelukkig man, vader en advocaat ben. Dankbaar, om zo veel dingen, onder andere omdat ik in mijn leven enorm veel kansen kreeg en nu de kans krijg om mee te werken aan een betere justitie. Betrokken, omdat ik oog wil hebben voor de vrouw of de man in de toga. Ik wil nabij zijn, weten wat er leeft, en ik hecht heel veel belang aan persoonlijk contact.

Dat zijn voor mij drie woorden die mij het best typeren."

Hoe ziet u uw taak als stafhouder op lokaal vlak? Welke rol wilt u opnemen binnen de balie?

Stafhouder Mertens: "Ik word straks stafhouder van een relatief kleine balie, al valt dat in Vlaanderen best mee: we tellen bijna 1.200 advocaten. Op wereldschaal is dat echter bescheiden – in Parijs zijn er zo’n 30.000 advocaten, in Amsterdam ongeveer 15.000.

Mijn visie? Wij moeten er zijn voor onze confraters. Idealiter zorgen we via goede structuren en plannen dat er zo weinig mogelijk problemen ontstaan. Hoe minder brandjes, hoe minder we moeten blussen. Ik weet dat volledige harmonie een illusie is – mensen zullen altijd ruzie maken, net zoals ze altijd brood zullen eten, zoals mijn vader zei. Maar we kunnen er wel voor zorgen dat conflicten niet onnodig hoog oplaaien.

Waar nodig zal ik bemiddelen en proberen te ontmijnen. En als iemand echt buiten de lijntjes kleurt, moeten we optreden om de reputatie van de hele beroepsgroep te beschermen. Maar tuchtrecht moet niet louter repressief zijn: het is er om ervoor te zorgen dat iedereen de regels respecteert. Als dat lukt, is het leven een stuk aangenamer.

Daarnaast zijn er belangrijke managementtaken. De balie is eigenlijk een soort KMO: we hebben personeel, werken met budgetten en innen onder meer de verzekeringsbijdragen die we doorstorten. Dat vraagt intern sterk people management. Gelukkig hebben we een goede structuur met bekwame voorzitters en medewerkers, maar dat moet wel opgevolgd en gecoördineerd worden.

Ik streef ernaar een toegankelijk leider te zijn, iemand die dicht bij het team staat. De voorbije twee jaar heb ik eraan gewerkt dat men me gewoon bij mijn voornaam aanspreekt, en niet als ‘meneer de stafhouder’. Dat informele, normale contact hoop ik te behouden.

Extern betekent mijn rol ook bemiddelen bij conflicten, zorgen voor oplossingen en – waar nodig – kordaat optreden. Liefst zo weinig mogelijk, maar ik ben niet naïef: problemen zullen er altijd zijn. Het komt erop aan ze op de juiste manier aan te pakken."

Wat zijn uw prioriteiten als stafhouder? Zijn er projecten of doelstellingen waar u echt op wil inzetten?

Stafhouder Mertens: "Je moet niet met grootse plannen of torenhoge ambities naar voren komen. Veel projecten dienen zich vanzelf aan, en uiteraard zijn er taken die we wettelijk moeten uitvoeren – die pakken we uiteraard op.

Ik heb niet meteen een revolutionair programma klaar. Er is misschien één specifiek project dat ik wil uitwerken, maar de primeur daarvan geef ik eerst aan onze balieleden, waarschijnlijk in oktober of november.

Verder is mijn ambitie vooral om de balie door rustige wateren te loodsen. Geen wilde plannen, geen fusies of splitsingen – dat is niet aan de orde. Ik wil stabiliteit en een goed beheer; de rest komt op ons pad. 'Doe normaal en doe je werk', is een uitspraak die ik vaak doe en waarvan ik ook hoop dat ze mijn batonaat kenmerkt."

Hoe ziet u de samenwerking met de OVB?

Stafhouder Mertens: “Een goede samenwerking met de OVB is heel belangrijk voor een goede baliewerking. Zoals ik al zei: Gent is een relatief kleine balie. De OVB telt ongeveer 12.000 advocaten – nog altijd maar een derde van de balie van Parijs.

De voorzitter van de OVB is een grote voorstander van een OVA, één overkoepelende orde voor alle Vlaamse advocaten. Aanvankelijk was ik daar ook een enthousiaste fan van, en eigenlijk ben ik dat nog steeds. Maar ik denk dat het voorlopig nog te vroeg is.

De OVB heeft bij veel confraters een imago van een ‘ver-van-mijn-bedshow’. Dat is onterecht, maar het is wel de realiteit. Veel advocaten weten nauwelijks wat de OVB precies doet. Niet omdat ze dat niet willen weten, maar omdat ze er geen directe aanleiding voor hebben, omdat ze geen problemen hebben of omdat ze gewoon bezig zijn met hun dossiers.

Als er een wonderoplossing bestond om dat imago en die afstand meteen weg te werken, had iemand ze al lang gevonden. Ook ik zal ze niet uitvinden – ik heb mijn beperkingen en beschouw mezelf niet beter dan anderen. De afstand van pakweg Maldegem of Poperinge naar Brussel blijft groot. Zelfs al rijd je vlot, dan ben je toch snel drie kwartier tot anderhalf uur onderweg. Die afstand is een feit.

Maar we moeten volhouden: blijven werken, blijven communiceren, onze sterktes tonen en vooral: doe je werk en doe normaal. Misschien komt de rest dan vanzelf. De OVB blijft hoe dan ook een cruciale partner: als lobby richting wetgever, als coördinator van de tweedelijnsbijstand en als bovenlokale speler. Als we erin slagen dat beeld stap voor stap te verbeteren, dan hebben we in de praktijk al een OVA, en daar moeten we naartoe."

Hoe probeert u toch dicht bij alle advocaten van uw balie te staan?

Stafhouder Mertens: "Toen ik twee jaar geleden net tot vicestafhouder verkozen werd, ben ik samen met de toenmalige stafhouder langsgegaan bij een aantal grote kantoren – de zogenaamde ‘big five’ in Gent. Dat zijn de kantoren die we zelden in de cafetaria zien, de kostuumadvocaten die niet zo snel buitenkomen.

Die gesprekken waren verrassend en bijzonder interessant. Ik heb daar confraters ontmoet die ook erg betrokken en geïnteresseerd waren. Dat smaakte naar meer.

Mijn doel is om zoveel mogelijk confraters persoonlijk te zien. Wanneer ik dossiers tegenkom met advocaten die ik helemaal niet ken, probeer ik hen uit te nodigen voor een gesprek. Zo kan ik voeling houden met wat er leeft en nagaan of er problemen zijn.

Want laten we eerlijk zijn: advocaten zijn geen klagers. Ze komen zelden spontaan met problemen naar boven. Maar ik kan ze ook niet oplossen als ik niet weet dat ze er zijn. Door actief contact te zoeken, hoop ik die drempel te verlagen."