Casa Legal Nood aan multi-disciplinaire rechtshulp die niet discrimineert
Het advocatenkantoor Casa Legal vzw biedt juridische begeleiding aan kwetsbare rechtzoekenden en ontvangt daarvoor jaarlijks een subsidie van ongeveer één miljoen euro. Tegen deze subsidiëring diende de OVB bezwaar in. We erkennen zonder meer de nood aan multidisciplinaire rechtshulp: sommige rechtzoekenden hebben niet enkel juridische, maar ook sociale en psychologische ondersteuning nodig. Maar een discriminatoir systeem dat zulke gesubsidieerde multi-disciplinaire rechtszorg uitsluitend voorbehoudt aan de cliënten van één enkel kantoor, is eerder het verkeerde antwoord op de juiste vraag.
De nood aan een multi-disciplinaire rechtshulp
Sommige rechtzoekenden bevinden zich in een bijzonder kwetsbare positie. De oorzaken daarvan zijn divers: sociale of familiale problemen, economische onzekerheid, een moeizaam migratietraject, gezondheidsproblemen of psychische kwetsbaarheid…
Een louter juridische aanpak volstaat dan vaak niet. De uitdagingen waar deze mensen voor staan, eindigen niet aan de deur van de rechtbank. Daarom is het belangrijk dat actoren binnen justitie oog hebben voor de bredere context, en dat ze richting kunnen geven aan een oplossing die het vonnis overstijgt.
De wijze waarop zulke dienstverlening met juridische én niet-juridische component wordt georganiseerd, is echter een elementair vraagstuk.
De nood aan een breed gedragen oplossing op lange termijn
De Orde van Vlaamse Balies dringt reeds lang en bij herhaling aan op een open debat over de organisatie van multidisciplinaire rechtshulp. In de media werd recent meermaals bericht over van de procedure voor het Grondwettelijk Hof waarin de OVB bezwaar maakt tegen de subsidies die Casa Legal ontvangt. Hiermee lijkt er eindelijk ook ruimte voor debat te zijn ontstaan.
Dat er nood is aan dergelijke dienstverlening, hoeft geen betoog. Maar het is niet rechtvaardig dat door de overheid gefinancierde multidisciplinaire rechtszorg exclusief voorbehouden zou blijven aan het cliënteel van één enkel kantoor. Dat is het verkeerde antwoord op de juiste vraag.
Het advocatenkantoor Casa Legal wil als proefproject, gefinancierd met federale overheidsmiddelen, een nieuwsoortige advocatuur ontwikkelen en dit in lijn met het concept van de ‘holistische advocatenkantoren’. Dat zulk proefproject tot stand kon komen zonder op énig moment overleg te plegen met de Vlaamse advocatuur die zij vertegenwoordigt, is verwonderlijk.
Een duurzame oplossing ligt volgens ons niet in een discriminatoir systeem met één of meerdere bevoorrechte advocatenkantoren als partner van de overheid, maar in een breed gedragen aanpak die de gelijke toegang tot recht garandeert. Als de overheid dergelijke initiatieven subsidieert, moet dat gebeuren op een manier die openstaat voor alle burgers.
"Door de overheid gefinancierde multidisciplinaire rechtszorg exclusief voorbehouden aan het cliënteel van één enkel kantoor is het verkeerde antwoord op de juiste vraag."
De weg vooruit
Het is niet meer dan logisch dat we als beroepsorganisatie betrokken worden bij de ontwikkeling en uitvoering van projecten die de toekomst van rechtshulp of het beroep van advocaat grondig zouden kunnen hervormen.
Elke verbetering hiervan is afhankelijk van het respecteren van de gelijke toegang tot de rechtshulp voor alle burgers, de gelijke behandeling van alle advocaten in de tweedelijnsbijstand en de vrijwaring van hun onafhankelijkheid.
Op basis van deze waarden is de OVB, op vraag van de minister van justitie, dan ook constructieve gesprekken gestart met de OBFG.
"Verbetering van rechtshulp is afhankelijk van het respecteren van de gelijke toegang tot de rechtshulp voor alle burgers, de gelijke behandeling van alle advocaten in de tweedelijnsbijstand en de vrijwaring van hun onafhankelijkheid."
Ons concreet aanbod
We erkennen dat er geen enkele allesomvattende oplossing bestaat. De complexiteit van de problemen vraagt om een diverse en samenhangende aanpak op verschillende niveaus.
- Eerstelijnsbijstand
In verschillende rechtbanken worden Welzijnsloketten uitgebouwd, ook bekend als het Geïntegreerd Breed Onthaal. Daar werken advocaten anoniem, in eerstelijnsbijstand aangesteld zijn door een CJB, samen met de CAW’s die een permanentiedienst aanbieden. Véle rechtzoekenden kunnen daarnaar verwezen worden door de rechter indien deze op zitting een multi-problematiek vaststelt. Echter, het efficiënte en breed toegankelijke aanbod dreigt echter verloren te gaan … bij gebrek aan middelen. - Tweedelijnsbijstand
De beide communautaire Ordes werken aan een vergevorderd project dat rechtshulp moet verzekeren aan slachtoffers zoals het federaal regeerakkoord het ambieert. - De beroepsorganisatie
Een poule van specialisten, de zogenaamde baliebruggen, kan ingezet worden die de brug kan slaan met de gespecialiseerde zorgverstrekkers om ‘ad hoc’ optimaal aan de noden tegemoet te komen, daar waar men vaststelt dat een vonnis alleen géén oplossing brengt. Zo kan het gerechtsdossier een katalysator worden voor de aanpak van een bredere problematiek waar dit nodig is.
Federale middelen moeten daarbij worden ingezet voor projecten die breed toegankelijk zijn en vertrekken vanuit gelijke kansen voor alle burgers. Zo bouwen we duurzaam aan een rechtvaardige en mensgerichte rechtshulp.
Ook interessant
Kijk uw rekeningnummer tweedelijnsbijstand na
Hebt u dossiers in de BJB-module op de status ‘Audit – voor uitbetaling” staan, dan mag u in 2025 een uitbetaling verwachten. Kijk dan dringend uw rekeningnummer tweedelijnsbijstand (standaard) na.
Aangepast compendium tweedelijnsbijstand
Het Compendium juridische tweedelijnsbijstand is bijgewerkt en is van kracht vanaf 1 oktober 2025.